BÀI 4: SỬ DỤNG, CẢI TẠO VÀ BẢO VỆ ĐẤT TRỒNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CÔNG NGHỆ 10
BÀI 4: SỬ DỤNG, CẢI TẠO VÀ BẢO VỆ ĐẤT TRỒNG
Ảnh
Khởi động
Tìm hiểu (Tìm hiểu)
Ảnh
Thế nào là đất chua, đất mặn và đất bạc màu? Nguyên nhân nào làm cho đất bị chua, bị mặn, bị bạc màu? Cần làm gì để cải tạo các loại đất đó?
I. Sử dụng và bảo vệ đất trồng
1. Chọn cây trồng phù hợp
I. Sử dụng và bảo vệ đất trồng
- Đọc SGK, em hãy tìm hiểu và kể tên một số loại cây trồng phù hợp với từng loại đất theo thành phần cơ giới (đất cát, đất thịt, đất sét).
Ảnh
1. Chọn cây trồng phù hợp với từng loại đất
Cây cói
- Hình ảnh (Cây chè - thích hợp đất chua)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Mỗi loại cây trồng chỉ thích hợp với một loại đất nhất định. Vì vậy, trong trồng trọt cần lựa chọn cây trồng phù hợp với từng loại đất để cây sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao.
2. Kết hợp sử dụng đất và cải tạo đất
- Trong quá trình trồng trọt, cây trồng sử dụng các chất dinh dưỡng trong đất làm cho đất trồng bị suy giảm và mất cân đối dinh dưỡng. => Kết hợp việc trồng trọt và bón phân hợp lí, bù đắp chất dinh dưỡng, cải tạo đất.
Ảnh
2. Kết hợp sử dụng đất và cải tạo đất
3. Canh tác bền vững
- Đọc SGK, em hãy giải thích cơ sở khoa học của việc luân canh, trồng xen, trồng gối và bố trí thời vụ thích hợp.
Ảnh
3. Canh tác bền vững
- Hình ảnh (Trồng luân canh)
Ảnh
- Hình ảnh (Làm ruộng bậc thang)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Canh tác bền vững nhằm tăng năng suất cây trồng, tạo việc làm cho người dân, nâng cao hiệu quả kinh tế trên diện tích gieo trồng. - Ngoài ra, ứng dụng mô hình nông nghiệp công nghệ cao là một trong các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất trồng.
II. Một số biện pháp cải tạo đất trồng
1. Cải tạo đất chua
II. Một số biện pháp cải tạo đất trồng
- Đọc SGK, thảo luận nhóm đôi tìm hiểu nguyên nhân chính làm cho đất bị chua.
Ảnh
1. Cải tạo đất chua
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Đất chua là đất trong dung dịch có nồng độ latex(H^+) lớn hơn nồng độ latex(OH^-), nhiều latex(Al^(3+), Fe^(3+)) tự do. - Nguyên nhân: do nước mưa làm rửa trôi các cation kiềm trong đất. Trong quá trình trồng trọt, cây trồng lấy đi một lượng cation kiềm trong đất mà không được hoàn trả lại cho đất; do quá trình canh tác bón phân hóa học chua sinh lí vào đất. Ngoài ra, sự phân giải chất hữu cơ trong điều kiện kị khí (ít hoặc không có khí oxygen) đã sinh ra nhiều loại acid hữu cơ làm cho đất bị chua.
- Trả lời câu hỏi
- Đọc SGK, em hãy nêu các biện pháp cải tạo đất chua và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó.
Ảnh
Bón vôi
- Hình ảnh (Biện pháp thủy lợi)
Ảnh
- Kết nối năng lực (Kết nối năng lực)
- Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu thêm về các biện pháp cải tạo đất chua.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Biện pháp bón vôi: bón vôi khử chua. - Biện pháp thủy lợi: vùng ngoài đê biển cần củng cố, đắp đê kết hợp trồng cây chắn sóng, ngăn nước biển tràn vào đồng ruộng. Vùng trong đê sử dụng nước ngọt kết hợp với bón vôi để khử chua. - Biện pháp canh tác: hạn chế hoặc không làm đất vào mùa mưa ở vùng đồi núi, vùng đất dốc nhằm hạn chế rửa trôi các cation kiềm trong đất.
2. Cải tạo đất mặn
- Đọc SGK, sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu về các vùng đất nhiễm mặn của nước ta, nguyên nhân đất bị nhiễm mặn và tác hại của đất nhiễm mặn.
Ảnh
2. Cải tạo đất mặn
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Đất mặn là đất có nồng độ muối hòa tan trên 2,56%. - Nguyên nhân: đất mặn hình thành ở các vùng ven biển có địa hình thấp do thủy triều, vỡ đê hoặc do nước biển theo các cửa sông vào bên trong đất liền. Ngoài ra, do nước ngầm chứa hàm lượng muối hòa tan thấm lên tầng đất mặt làm đất bị mặn.
- Khám phá (Khám phá)
- Đọc SGK, theo em trong các biện pháp cải tạo đất mặn, biện pháp nào quan trọng nhất? Vì sao?
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Biện pháp cải tạo đất mặn: bón phân, thủy lợi, canh tác. - Chế độ làm đất thích hợp: cày không lật, xới đất nhiều lần để cắt đứt mao quản làm cho muối không thấm lên tầng đất mặt. Vùng đất đã cải tạo không để đất bị khô hạn, không làm đất ải.
3. Cải tạo đất bạc màu
- Đọc SGK, sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu về các vùng đất xám bạc màu của nước ta và nguyên nhân làm đất bị bạc màu ở những vùng đó.
Ảnh
3. Cải tạo đất bạc màu
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Đất bạc màu là loại đất có tầng canh tác mỏng, thành phần cơ giới nhẹ, nghèo chất dinh dưỡng, đất chua, vi sinh vật ích hoạt động kém. - Nguyên nhân: + Vùng tiếp giác đồng bằng, trung du có địa hình dốc thoải nên quá trình rửa trôi chất dinh dưỡng diễn ra mạnh mẽ làm cho đất bị bạc màu. + Do tập quán canh tác lạc hậu.
- Kết nối năng lực (Kết nối năng lực)
- Thảo luận nhóm bốn giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp cải tạo đất xám bạc màu.
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Biện pháp bón phân: bón phân hữu cơ, phân vô cơ, phân xanh, đặc biệt chú ý bón phân hữu cơ để vừa nâng cao độ phì nhiêu của đất. - Biện pháp thủy lợi: tưới, tiêu hợp lí nhằm tránh rửa trôi các dinh dưỡng trong đất. - Biện pháp canh tác: bố trí hệ thống cây trồng, sử dụng giống ngắn ngày thích hợp. Sử dụng công thức luân canh, tăng vụ, trồng xen canh.
Luyện tập - Vận dụng
- Luyện tập
Ảnh
1. Thế nào là đất chua, đất mặn và đất xám bạc màu? Các loại đất đó ảnh hưởng như thế nào đến cây trồng? 2. Tại sao phải cải tạo và bảo vệ đất? Kể tên một số biện pháp cải tạo đất.
Luyện tập
- Vận dụng
Ảnh
Đề xuấ một số loại cây trồng, một số loại phân bón phù hợp với vùng đất chua, đất mặn và đất xám bạc màu.
Vận dụng
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: Bài 5. Gía thể trồng cây .
- Cảm ơn
Ảnh