BÀI 2. SỬ DỤNG BẢN ĐỒ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
ĐỊA LÝ 10
BÀI 2. SỬ DỤNG BẢN ĐỒ
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Phân biệt được một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ: kí hiệu, đường chuyển động, chấm điểm, khoanh vung, bản đồ - biểu đồ. Sử dụng được bản đồ trong học tập địa lí và đời sống. Xác định và sử dụng được một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu:
Các đối tượng địa lí được biểu hiện thông qua hệ thống phương pháp biểu hiện bản đồ. Tùy theo nội dung, đối tượng địa lí và tỉ lệ bản đồ, có thể sử dụng các phương pháp biểu hiện khác nhau. Vậy có những phương pháp nào để biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ? Cách sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống như thế nào?
I. Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ
1. Phương pháp kí hiệu
I. Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ
Ảnh
1. Phương pháp kí hiệu
Đọc thông tin và quan sát hình 2.1, hãy nêu các dạng kí hiệu bản đồ chủ yếu. Lấy ví dụ về kí hiệu của một đối tượng địa lí trên bản đồ mà em đã học.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Thường được sử dụng để biểu hiện vị trí của những đối tượng địa lí phân bố theo điểm. Ví dụ: trung tâm hành chính, sân bay, nhà ga,...
+) Đặc điểm:
+) Khả năng thể hiện:
Kí hiệu bản đồ biểu hiện số lượng, quy mô và chất lượng của đối tượng địa lí. Các kí hiệu được đặt vào đúng vị trí phân bố của đối tượng trên bản đồ. Có ba dạng kí hiệu bản đồ chú yếu: dạng chữ, dạng tượng hình, dạng hình học.
2. Phương pháp đường chuyển động
2. Phương pháp đường chuyển động
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 2.2, hãy cho biết phương pháp đường chuyển động biểu hiện những đặc điểm nào của đối tượng địa lí.
Ảnh
Hình 2.2. Bản đồ minh họa các dòng biển chính trên đại dương thế giới bằng phương pháp đường chuyển động (Hình 2.2. Bản đồ minh họa các dòng biển chính trên đại dương thế giới bằng phương pháp đường chuyển động)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Được sử sụng để biểu hiện sự di chuyển của các quá trình, đối tượng địa lí tự nhiên và kinh tế - xã hội. Ví dụ: hướng gió, hướng dòng biển,...
+) Đặc điểm:
+) Khả năng thể hiện:
Màu sắc và kích thước (độ đậm, chiều rộng, chiều dài) các đường chuyển động biểu hiện kiểu loại, khối lượng hay tốc độ di chuyển của đối tượng.
3. Phương pháp chấm điểm
3. Phương pháp chấm điểm
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 2.3, hãy cho biết phương pháp chấm điểm biểu hiện được các đối tượng địa lí có sự phân bố như thế nào.
Ảnh
- Hình 2.3. Bản đồ phân bố dân cư châu Phi năm 2019 (- Hình 2.3. Bản đồ phân bố dân cư châu Phi năm 2019)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Được sử dụng để biểu hiện các đối tượng địa lí có sự phân bố, phân tán trong không gian. Ví dụ: phân bố dân cư, phân bố các cơ sở chăn nuôi,...
+) Đặc điểm:
+) Khả năng thể hiện:
Mỗi chấm tương ứng với một giá trị nhất định.
4. Phương pháp khoanh vùng
4. Phương pháp khoanh vùng
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 2.4, hãy cho biết phương pháp khoanh vùng được dùng để biểu hiện những đối tượng địa lí có sự phân bố như thế nào.
Ảnh
- Hình 2.4. Bản đồ các kiểu thảm thực vật chính trên thế giới (- Hình 2.4. Bản đồ các kiểu thảm thực vật chính trên thế giới)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Thường sử dụng để biểu hiện những đối tượng địa lí phân bố tập trung ( hoặc phổ biến) trên một không gian lãnh thổ nhất định. Ví dụ: sự phân bố các kiểu rừng, các nhóm đất,...
+) Đặc điểm:
+) Khả năng thể hiện:
Mỗi vùng phân bố được xác định bằng nền màu, nét chải hoặc kí hiệu đặc trưng cho đối tượng biểu hiện.
5. Phương pháp bản đồ - biểu đồ
5. Phương pháp bản đồ - biểu đồ
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 2.5, cho biết phương pháp bản đồ - biểu đồ biểu hiện các đối tượng địa lí bằng cách nào. Lấy ví dụ về một đối tượng địa lí được biểu hiện bằng phương pháp bản đồ - biểu đồ mà em biết.
Ảnh
- Hình 2.5. Biểu đồ quy mô và cơ cấu sử dụng đất của các châu lục năm 2019 (- Hình 2.5. Biểu đồ quy mô và cơ cấu sử dụng đất của các châu lục năm 2019)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Là phương pháp biểu hiện sự phân bố của đối tượng địa lí bằng cách đặt các biểu đồ vào không gian phân bố của đối tượng địa lí đó trên bản đồ. Ví dụ: cơ cấu sử dụng đất theo lãnh thổ, cơ cấu dân số các quốc gia,... Ngoài các phương pháp trên, còn có các phương pháp biểu hiện bản đồ khác như: phương pháp nền chất lượng, phương pháp đẳng trị,...
II. Sử dụng bản đồ trong học tập và đời sống
- Câu hỏi
II. Vai trò của môn địa lí với cuộc sống
Hình vẽ
- Câu hỏi:
Dựa vào các thông tin trong SGK, hãy đọc bản đồ cac kiểu thảm thực vật chính trên thế giới (hình 2.4).
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Bước 1: Lựa chọn nội dung bản đồ. Bước 2: Đọc chú giải, tỉ lệ bản đồ và xác định phương hướng trên bản đồ. Bước 3: Đọc nội dung bản đồ.
+) Khái niệm: Bản đồ (Atlat) là phương tiện không thể thiếu trong học tập Địa lí.
+) Các bước sử dụng bản đồ gồm:
+) Vai trò: Được sử dụng ngày càng phổ biến trong đời sống. Việc sử dụng bản đồ số và GPS giúp cho đời sống được thuận tiện hơn.
III. Một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống
- Câu hỏi
III. Một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống
Hình vẽ
- Câu hỏi:
Đọc thông tin trong SGK và quan sát hình 2.6, hình 2.7, hãy trình bày một số ứng dụng của GPS và bản đồ số trong đời sống.
Ảnh
Ảnh
- Hình 2.6. Xác định vị trí dựa vào tín hiệu vệ tinh (- Hình 2.6. Xác định vị trí dựa vào tín hiệu vệ tinh)
Ảnh
- Hình 2.7. Hệ thống định vị toàn cầu (GPS) (- Hình 2.7. Hệ thống định vị toàn cầu (GPS))
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Các máy thu GPS nhận thông tin này để xác định vị trí của đối tượng trên mặt đất, được hiển thị thông qua hệ tọa độ địa lí và độ cao tuyệt đối. Hệ thống GPS thường được kết nối với bản đồ số và phát triển trên môi trường internet, tạo thành hệ thống bản đồ trực tuyến, được tích hợp sẵn trên máy tính hoặc các thiết bị điện tử thông minh.
+) Khái niệm: GPS là một hệ thống các vệ tinh bay xung quanh Trái Đất theo một quỹ đạo chính xác và phát tín hiệu có thông tin xuống Trái Đất.
+) Đặc điểm:
+) tiếp (- Kết luận)
Ảnh
- Kết luận:
+) Vai trò: GPS và bản đồ số được ứng dụng rất phổ biến trong đời sống. +) Ví dụ: Xác định vị trí người dùng hoặc các đối tượng địa lí trên bề mặt Trái Đất, tìm kiếm đường đi, giám sát lộ trình, tốc độ di chuyển,...
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
- Luyện tập
1. Hãy hoàn thành bảng theo mẫu sau để phân biệt các phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ.
Ảnh
+) tiếp (- Luyện tập)
Ảnh
Ảnh
2. Hãy nêu các bước để sử dụng bản đồ địa lí trong học tập và đời sống.
- Vận dụng
3. Hãy điền những phương pháp phù hợp vào bảng mẫu sau để biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ.
- Vận dung: Chọn một trong hai nhiệm vụ sau:
Ảnh
+) tiếp (- Vận dụng)
Ảnh
Ảnh
4. Hãy sử dụng máy tính xách tay, điện thoại thông minh hoặc máy tính có dịch vụ định vị GPS để tìm đường đi, khoảng cách và thời gian di chuyển từ trường về nhà.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 3. Trái Đất. Thuyết kiến tạo mảng".
Cảm ơn
Ảnh