BÀI 21. SỰ CẦN THIẾT PHẢI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG CHĂN NUÔI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
CHƯƠNG 6. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG CHĂN NUÔI BÀI 21. SỰ CẦN THIẾT PHẢI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG CHĂN NUÔI
MỞ ĐẦU
Mục tiêu bài học
Ảnh
MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Trình bày được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường trong chăn nuôi. - Có ý thức bảo vệ môi trường, vận dụng vào thực tiễn chăn nuôi ở gia đình và địa phương.
Hoạt động 1 (1)
Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi do những nguyên nhân nào gây ra? Chúng có ảnh hưởng như thế nào đối với vật nuôi và con người? Cần phải làm gì để hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi?
Trả lời: - Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi do những nguyên nhân sau: + Chất thải chăn nuôi + Xác vật nuôi - Ảnh hưởng đến vật nuôi và con người: + Chất thải chăn nuôi: gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước và môi trường không khí. + Xác vật nuôi: gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, đồng thời là nguồn lây lan, phát tán dịch bệnh.
Hoạt động 1 (2)
Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi do những nguyên nhân nào gây ra? Chúng có ảnh hưởng như thế nào đối với vật nuôi và con người? Cần phải làm gì để hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi?
Trả lời: - Để hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, cần: + Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt. + Mật độ và diện tích chuồng nuôi phù hợp + Áp dụng công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi + Công tác vệ sinh, khử trùng chuồng trại. + Chuyển đổi phương thức chăn nuôi.
I. MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONGCHĂN NUÔI
Chất thải chăn nuôi
I - MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONG CHĂN NUÔI
1. Chất thải chăn nuôi
- Chất thải chăn nuôi bao gồm chất thải của vật nuôi (phân, nước tiểu, khí thải,...), thức ăn thừa, bao bì đựng thức ăn chăn nuôi, chất thải thú y (vỏ đựng thuốc thú y, kim tiêm,...), độn lót chuồng nuôi,... Các loại chất thải này nếu không được thu gom, xử lí đúng quy định sẽ gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm môi trường nước (nước sông, hồ, nước ngầm,...) (Hình 21.1) và môi trường không khí.
Hình 21.1. Môi trường nước bị ô nhiễm do chất thài chăn nuôi
Hình 21.1. Môi trường nước bị ô nhiễm do chất thài chăn nuôi
Ảnh
Xác vật nuôi
2. Xác vật nuôi
- Trong chăn nuôi, khi vật nuôi bị chết (do nhiều nguyên nhân khác nhau), xác vật nuôi cần được xử lí và tiêu huỷ đúng quy định. - Việc xác vật nuôi không được thu gom, xử lí đúng quy định là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, đồng thời là nguồn lây lan, phát tán dịch bệnh.
Hoạt động 2
Nêu một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi. Liên hệ với thực tiễn chăn nuôi ở gia đình và địa phương em.
Trả lời: * Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi: + Chất thải chăn nuôi: chất thải vật nuôi, thức ăn thừa, bao bì đựng thức ăn chăn nuôi, chất thải thú y không được xử lí. + Xác vật nuôi: vật nuôi chết, xác vật nuôi không được xử lí và tiêu hủy đúng quy định. * Liên hệ với thực tiễn chăn nuôi ở gia đình và địa phương em: Chất thải chăn nuôi không được xử lí đúng quy định gây ô nhiễm nguồn nước.
II. ẢNH HƯỞNG CỦA Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONG CHĂN NUÔI
Một số ảnh hưởng
II. ẢNH HƯỞNG CỦA Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONG CHĂN NUÔI
- Các chất thải chăn nuôi gây ô nhiễm nguồn nước, không khí, làm ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của con người và vật nuôi. - Trong chất thải chăn nuôi và xác vật nuôi có chứa các vi sinh vật gây hại làm giảm sức đề kháng của vật nuôi, tăng tỉ lệ mắc bệnh và nguy cơ bùng phát dịch bệnh, làm tăng các chi phí phòng, trị bệnh và giảm hiệu quả kinh tế chăn nuôi. - Trong chất thải chăn nuôi có chứa các ion kim loại nặng và các chất ô nhiễm khác gây ô nhiễm nguồn nước, đất và không khí, ảnh hưởng đến hệ sinh vật đất và nước, làm mất cân bằng sinh thái.
Hoạt động 3
Vì sao cần phải bảo vệ môi trường trong chăn nuôi?
Trả lời: Cần phải bảo vệ môi trường trong chăn nuôi vì chất thải chăn nuôi gây ô nhiễm nguồn nước, không khí, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và vật nuôi.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP HẠN CHẾ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG CHĂN NUÔI
Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP HẠN CHẾ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG CHĂN NUÔI
1. Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
- Cần quy hoạch khu vực chăn nuôi xa khu dân cư và đường giao thông chính, xung quanh trang trại cần có tường bao, hàng rào ngăn cách nhằm hạn chế lây lan dịch bệnh và ảnh hưởng xấu đến môi trường, sức khoẻ cộng đồng. Đối với chăn nuôi nông hộ, chuồng nuôi phải xây cách xa nhà ở của con người. - Chuồng trại cần xây dựng đảm bảo các yêu cầu chung, phù hợp với việc áp dụng các giải pháp chăn nuôi tiên tiến đề giảm phát thải và tái sử dụng tối đa chất thải ngay trong trang trại. Phải có hệ thống thu gom, xử lí chất thải đạt tiêu chuần kĩ thuật. Khu vực xử lí chất thải nên cách biệt với chuồng nuôi để tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ của vật nuôi.
Mật độ và diện tích chuồng nuôi phù hợp
2. Mật độ và diện tích chuồng nuôi phù hợp
- Mật độ chăn nuôi trong mỗi trang trại cũng như cho từng vùng chăn nuôi cần được quy hoạch đề tránh quá tải cho hệ sinh thái. Mật độ chăn nuôi càng giảm thì nguy cơ ô nhiễm môi trường sẽ càng thấp. - Việc tính toán số lượng gia súc, gia cầm cho trang trại tuỳ thuộc từng loài, giống vật nuôi, hệ thống chăn nuôi và diện tích, cơ sở hạ tầng trang trại, đặc biệt là hệ thống thu gom, xử lí chất thải.
Áp dụng công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi
3. Áp dụng công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi
- Chú trọng việc áp dụng các mô hình chăn nuôi tiên tiến. Mỗi trang trại đều có hệ thống thu gom, phân loại, xử lí, ... chất thải riêng biệt, đảm bảo yêu cầu vệ sinh môi trường chăn nuôi theo quy định (Hình 21.2).
Hình 21.2. Bố trí mặt bằng trong trang trại chăn nuôi lợn công nghiệp
Ảnh
Công tác vệ sinh, khử trùng chuồng trại
4. Công tác vệ sinh, khử trùng chuồng trại
- Vệ sinh chuồng nuôi có vai trò rất quan trọng trong giảm thiểu ô nhiễm do chăn nuôi. - Một môi trường sạch sẽ hạn chế tối đa sự phát triển của các mầm bệnh, tạo được tiểu khi hậu tốt cho sức khoẻ của vật nuôi và giảm thiểu ảnh hưởng của chất thải ra môi trường. - Vì vậy, cần thu gom và vận chuyển chất thải chăn nuôi ra khỏi chuồng trại thường xuyên. - Thường xuyên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ. Định kì vệ sinh, tiêu độc, khử trùng và tẩy uế tồng thề chuồng trại bằng các loại hóa chất thích hợp.
Chuyển đổi phương thức chăn nuôi
5. Chuyển đổi phương thức chăn nuôi
- Áp dụng quy trình chăn nuôi hữu cơ: Vật nuôi được sống trong môi trường tự nhiên với quá trình nuôi dưỡng dựa trên nguồn thức ăn hữu cơ, chất thải chăn nuôi được xử lí và sử dụng để bón cho cây trồng. - Áp dụng công nghệ chăn nuôi tiên tiến, chăn nuôi thông minh: Áp dụng đồng bộ công nghệ cao trong chăn nuôi (thức ăn, con giống, chuồng trại, thú y, quản lí chất thải, quản lí sản xuất) nhằm tối ưu hoá năng suất, tối đa hoá lợi nhuận, giảm ô nhiễm môi trường và tăng việc đối xử nhân đạo với vật nuôi. - Áp dụng chăn nuôi có đệm lót sinh học: Các loại vi sinh vật có lợi trong đệm lót sinh học sẽ phân giải các chất thải chăn nuôi, hạn chế sự phát thải các chất thải và khí thải gây ô nhiễm môi trường (Hình 21.3).
Hình 21.3. Mô hình chuồng nuôi lợn có đệm lót sinh học
Hình 21.3. Mô hình chuồng nuôi lợn có đệm lót sinh học
Ảnh
LUYỆN TẬP
BT1
Bài tập trắc nghiệm
Đâu không phải chất thải rắn trong chăn nuôi?
Phân
Đất
Chất độn chuồng
Thức ăn thừa hoặc rơi vãi
BT2
Bài tập trắc nghiệm
Chăn nuôi phát thải tới bao nhiêu % tổng số khí nhà kính?
18%
35%
52%
76%
BT3
Bài tập trắc nghiệm
Biện pháp để hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi
Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
Công tác vệ sinh, khử trùng chuồng trại
Cả A, B, C đều đúng