BÀI 11. SÔNG HỒNG VÀ VĂN MINH SÔNG HỒNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ 4
BÀI 11. SÔNG HỒNG VÀ VĂN MINH SÔNG HỒNG
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
- Xác định được sông Hồng trên bản đồ hoặc lược đồ. - Kể được tên một số tên gọi khác của sông Hồng. - Sưu tầm, sử dụng tư liệu lịch sử (tranh ảnh, đoạn trích tư liệu,...), trình bày được một số thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng. - Mô tả được một số nét cơ bản về đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ thông qua quan sát một số hình ảnh về cuộc sống của người Việt cổ trong hoa văn trên trống đồng Đông Sơn, kết hợp với một số truyền thuyết. - Đề xuất được ở mức độ đơn giản một số giải pháp để giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng.
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Em có biết sông Hồng bắt nguồn từ đâu? Sông Hồng chảy qu những tỉnh, thành phố nào ở nước ta?
Ảnh
1. VỊ TRÍ VÀ TÊN GỌI SÔNG HỒNG
a) Hoạt động
1. VỊ TRÍ VÀ TÊN GỌI SÔNG HỒNG
a) Hoạt động
Dựa vào bản đồ địa hình phần đất liền VIệt Nam ở Bài 1, trang 7 và thông tin, em hãy: - Xác định vị trí sông Hồng trên bản đồ. - Kể tên một số tên gọi khác của sông Hồng.
Ảnh
Hình vẽ
b) Kết luận
Ảnh
b) Kết luận
Ảnh
Một số tên gọi khác của sông Hồng, như: Nhị Hà, Hồng Hà, sông Xích Đằng, sông Kẻ Chợ, sông Cái,...
2. VĂN MINH SÔNG HỒNG
a) Địa hình
2. VĂN MINH SÔNG HỒNG
a) Thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng
Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, em hãy trình bày một số thành tựu tiêu biểu của văn minh sông Hồng. - Trống đồng Đông Sơn được phát hiện lần đầu tiên tại huyện Đông Sơn (tỉnh Thanh Hóa) - Trống đồng Đông Sơn có nhiều loại, đẹp nhất là trống đồng Ngọc Lũ (tỉnh Hà Nam). Trống đồng là nhạc cụ, thường được sử dụng trong các lễ hội.
Ảnh
Hoạt động
Hình 2 (Trống đồng Ngọc Lũ)
Ảnh
Trống đồng Đông Sơn được phát hiện lần đầu tiên tại huyện Đông Sơn (tỉnh Thanh Hóa). Trống đồng Đông Sơn có nhiều loại, đẹp nhất là trống đồng Ngọc Lũ (tỉnh Hà Nam). Trống đồng là loại nhạc cụ, thường được sử dụng trong các lễ hội.
Hình 3 (Sơ đồ khu di tích Cổ Loa ngày nay)
Ảnh
Kết luận
Ảnh
Kết luận
Ảnh
Một số thành tựu tiêu biểu của nền văn minh sông Hồng là: sự ra đời của Nhà nước Văn Lang và Nhà nước Âu Lạc, trống đồng Đông Sơn, thành Cổ Loa,... - Đứng đầu Nhà nước Văn Lang là Hùng Vương, đứng đầu Nhà nước Âu Lạc là An Dương Vương, giúp việc cho vua có Lạc hầu, Lạc tướng. - Trống đồng Đông Sơn được phát hiện lần đầu tiên tại huyện Đông Sơn (tỉnh Thanh Hoá). Trống đồng Đông Sơn có nhiều loại, đẹp nhất là trống đồng Ngọc Lũ. Trống đồng vừa là nhạc cụ để sử dụng trong các lễ hội, vừa làm trống hiệu lệnh sử dụng trong chiến đấu.... - Thành Cổ Loa (nay thuộc huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội), có ba vòng khép kín là thành nội, thành trung và thành ngoại.
b) Đời sống của người Việt cổ
2. VĂN MINH SÔNG HỒNG
b) Đời sông của người Việt cổ
Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy mô tả một số nét chính về đời sông vật chất và tinh thần của người Việt cổ. Câu chuyện Bánh chưng, bánh giầy ở Bài 7, trang 35 cho em biết điều gì về đời sống vật chất và tinh thần của ngời Việt cổ?
Ảnh
Hoạt động
Hình 4 (Đòi sống của người Việt cổ được khắc họa qua hoa văn trên trống đồng Ngọc Lũ)
Ảnh
Kết luận
Ảnh
Kết luận
Ảnh
Đời sống vật chất: - Nguồn lương thực chính của cư dân Việt cổ là thóc gạo, chủ yếu là gạo nếp. - Người Việt cổ ở nhà sàn, đi lại chủ yếu bằng thuyền. - Về trang phục: nam thường đóng khố, cởi trần; nữ mặc váy và áo yếm. - Người Việt cổ biết trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải, làm thuỷ lợi....
Ý 2
Ảnh
Kết luận
Ảnh
Đời sống tinh thần: - Người Việt cổ có tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên và thờ các vị thần như: thần Sông, thần Núi,... - Người Việt cổ còn có các phong tục như: tục nhuộm răng đen, ăn trầu, xăm mình... - Vào những ngày hội, mọi người thường hoá trang, vui chơi, nhảy múa,...
3. GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ CỦA SÔNG HỒNG
a) Hoạt động
3. GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ CỦA SÔNG HỒNG
a) Hoạt động
Đọc thông tin và quan sát các hình 5, 6, hãy đề xuất một số biện pháp để góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của sông Hồng.
Ảnh
Hình vẽ
Hình 5 (Cánh đồng lúa (tỉnh Thái Bình))
Ảnh
Hình 6 (Dulijch trên sông Hồng (tp Hà Nội))
Ảnh
b) Kết luận
Ảnh
b) Kết luận
Ảnh
Một số biện pháp để góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của sông Hồng: - Khai thác hợp lí, bảo vệ môi trường; - Tuyên truyền mọi người chung tay bảo vệ nguồn nước sông Hồng.
Luyện tập
Câu 1
Ảnh
LUYỆN TẬP
Câu 1: Lập và hoàn thành bảng mô tả (theo gợi ý dưới đây) về đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ.
Ảnh
Câu 2
Ảnh
LUYỆN TẬP
Câu 2: Giới thiệu một câu chuyện dân gian về đời sống của con người Việt cổ. Câu chuyện đó giúp em biết điều gì về đời sống của con người thời kì đó?
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG
Em hãy tìm hiểu và kể tên một số phong tục, tập quán của người Việt cổ còn được lưu giữ đến ngày nay.
Củng cố
Củng cố
Ảnh
CỦNG CỐ
Đọc lại bài đã học. Làm bài trong SBT. Chuẩn bị bài có tiết sau.
Cảm ơn
Ảnh