Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 02. THƯỜNG THỨC MỸ THUẬT: SƠ LƯỢC VỀ MỸ THUẬT THỜI LÊ (Từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVIII I. VÀI NÉT VỀ BỐI CẢNH LỊCH SỬ
Bối cảnh lịch sử:
I. VÀI NÉT VỀ BỐI CẢNH LỊCH SỬ Lê Lợi (Lê Thái Tổ / 1385-1433) lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, sau 10 năm kháng chiến chống quân Minh thắng lợi đã chính thức lên ngôi vua vào ngày 15/4 Mậu thân (1428) tại điện Kính Thiên, đặt tên nước là Đại Việt, đóng đô ở Đông Đô (Hà Nội). Nhà Lê xây dựng một chính quyền phong kiến trung ương tập quyền ngày càng hoàn thiện, chặt chẽ. Nhà nước tập trung khôi phục sản xuất nông nghiệp, đắp đê và xây dựng những công trình thuỷ lợi lớn. Nhà Lê là triều đại phong kiến tồn tại lâu nhất và có nhiều biến động nhất trong lịch sử xã hội Việt Nam (bị nhà Mạc chiếm quyền) Cuối triều Lê, các thế lực Trịnh - Nguyễn cát cứ, tranh giành quyền lực và nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân đã nổ ra. II. SƠ LƯỢC MĨ THUẬT THỜI LÊ
1. Nghệ thuật kiến trúc:
II. SƠ LƯỢC MỸ THUẬT THỜI LÊ 1. Nghệ thuật kiến trúc Kinh thành Thăng Long - Điện Kính Thiên Kiến trúc cung đình: Xây dựng nhiều cung điện lớn ở Thăng Long như: điện Cần Chánh; Kính Thiên; Vạn Thọ,… Xây dựng khu Lam Kinh tại Thọ Xuân(Thanh Hoá) Tuy các công trình này ngày nay không còn,song những dấu tích cho ta thấy các công trình này có quy mô to lớn. Kiến trúc tôn giáo: :
- Đề cao tư tưởng Nho giáo nên đã cho xây dựng nhiều miếu thờ Khổng Tử và trường dạy Nho học. - Xây dựng lại Văn Miếu, Quốc Tử Giám, xây dựng đền thờ những người có công với đất nước như: Phùng Hưng; Ngô Quyền; Lê Lai,… - Thời Lê trung hưng đã cho tu sửa và xây dựng một số chùa theo kiến trúc Phật giáo như: Chùa Keo(T.Bình); chùa TháI Lạc(H.Yên); chùa Ngọc Khánh, Bút Tháp(B.Ninh); Chùa Mía, Chùa Thầy(H.Tây); chùa Bảo Quốc, chùa Thiên Mụ(Huế); chùa Chúc Thánh, chùa Kim Sơn, chùa Thanh Long Bảo Khánh(Hội An),… - Ngoài ra còn có nhiều ngôI đình làng nổi tiếng như: Chu Quyến(H.Tây); Đình Bảng(Bắc Ninh),… * Kiến trúc tôn giáo: Một số đình chùa thời Lê:
Một số đình chùa thời Lê Chùa Bút Tháp(B.Ninh) Chùa Keo (T.Bình) Chùa Thiên Mụ (Huế) Đình Bảng (Bắc Ninh) 2. Nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí::
2. Nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí: Tượng Phật bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay Tượng rồng ở thành bậc điện Kính Thiên II. SƠ LƯỢC MỸ THUẬT THỜI LÊ a) Điêu khắc:
2. Nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí a) Điêu khắc - Các pho tượng đá tạc người và các con vật ở khu lăng miếu Lam Kinh, kinh đô Thăng Long có các bệ rồng ở điện kính thiên, thành bậc đàn Nam Giao, thành bậc ở Văn Miếu,… - Một số pho tượng đẹp còn lại cho đến ngày nay như: tượng Phật bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay (chùa Bút Tháp); tượng Quan Âm Thiên Phủ (chùa Kim Liên); tượng Hoàng hậu vua Lê Thần Tông (chùa Mật-T.Hoá); Phật nhập Nát bàn (chùa Phổ Minh-Nam Định) Một số tác phẩm điêu khắc:
Một số tác phẩm điêu khắc trên đá thời Lê ở Bắc Giang. Lăng Dinh Hương (Hiệp Hoà-B.Giang) Voi quỳ Giám mã dắt ngựa Nhà bia Sư tử Nghê Quan hầu Một số tác phẩm điêu khắc thời Lê ở Bắc Giang:
Lăng Họ Ngọ (Hiệp Hòa - Bắc Giang) Giám mã dắt ngựa Voi quỳ Sư tử Nhà bia Chó Nghê Quan hầu Một số tác phẩm điêu khắc thời Lê ở Bắc Giang. b) Chạm khắc trang trí:
b) Chạm khắc trang trí Nghệ thụât trang trí rất tinh xảo, các thành bậc bằng đá, bia đá đều được chạm khắc hình rồng, sóng nước, hoa lá,… Một số bức chạm khắc thời Lê Cảnh sinh hoạt:
Miêu tả cảnh sinh hoạt của nhân dân Trai gái vui đùa Ôm gà chọi Đánh cờ Uống rượu Chèo thuyền Tranh Đông Hồ:
Các dòng tranh khắc gỗ Đông Hồ, Hàng Trống ra đời đã tạo ra những bức tranh dân gian đặc sắc, là tài sản quý giá trong kho tàng nghệ thuật dân tộc. Tranh Đông Hồ (Thuận Thành- BN) Đám cưới chuột Đánh ghen Gà Đại Cát Đấu vật Tranh Hàng Trống:
Tranh Hàng Trống (Hoàn Kiếm - Hà Nội) Lý ngư vọng nguyệt Bịt mắt bắt dê Ngũ Hổ Phật Bà Quan Âm Chợ quê 3. Nghệ thuật gốm:
3. Nghệ thuật gốm - Kế thừa tinh hoa của nghệ thuật gốm thời Lý-Trần nhưng có nét độc đáo,mang đậm chất dân gian. - Gốm - thời Lê vừa có nét trau chuốt,khoẻ khoắn,vừa có các hoạ tiết được thể hiện theo phong cách hiện thực. Lư hương(Gốm men dạn) Liễn (gốm men xanh đồng) 4. Đặc điểm mĩ thuật thời Lê:
4. Đặc điểm của mỹ thuật thời Lê Nghệ thuật chạm khắc, nghệ thuật gốm và tranh dân gian đạt tới mức điêu luyện, giàu tính hiện thực. III. DẶN DÒ
1. Câu hỏi củng cố:
Câu hỏi củng cố 1. Hãy kể tên những công trình kiến trúc tiêu biểu thời Lê? 2. Kể tên một số tác phẩm điêu khắc và chạm khắc trang trí thời Lê? 3. Gốm thời Lê có đặc điểm gì? Có gì khác so với gốm thời Lý-Trần? 2. Hướng dẫn về nhà:
- Học phần trọng tâm của bài - Đọc thêm những phần có thể - Chuẩn bị bài sau: Vẽ tranh - Đề tài phong cảnh mùa hè 3. Chào tạm biệt: