BÀI 15: SINH QUYỂN, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA SINH VẬT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
ĐỊA LÝ 10
BÀI 15: SINH QUYỂN, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CỦA SINH VẬT
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Trình bày được khái niệm sinh quyển. Phân tích được đặc điểm và giới hạn của sinh quyển. Phân tích được các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển, phân bố của sinh vật. Liên hệ được thực tế ở địa phương.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu:
Sự xuất hiện của sinh quyển đã làm cho Trái Đất khác hẳn so với các hành tinh còn lại, đó là hành tinh có sự sống. Vậy, sinh quyển có đặc điểm gì? Có những nhân tố nào ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật?
I. Sinh quyển
1. Khái niệm và giới hạn của sinh quyển (I. Sinh quyển)
1. Khái niệm của sinh quyển
- Đọc thông tin, quan sát hình và trả lời câu hỏi:
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào hình 15 và thông tin SGK, hãy: a. Cho biết sinh quyển là gì b. Phân tích giới hạn của sinh quyển.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
+ Khái niệm: Là một trong những quyển của lớp vỏ Trái Đất mà thành phần, cấu trúc và năng lượng của nó chủ yếu được xác định bởi hoạt động của cơ thể sống. + Giới hạn:
Phần thấp của khí quyển, toàn bộ thủy quyển và phần trên của thạch quyển (lớp đất và lớp vỏ phong hóa). Sinh vật phân bố không đều trong toàn bộ bề dày của sinh quyển mà thường tập trung với mật độ cao nhất ở nơi có thực vật sinh sống.
2. Đặc điểm của sinh quyển
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào thông tin trong SGK, em hãy phân tích những đặc điểm của sinh quyển.
Ảnh
2. Đặc điểm của sinh quyển
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Khối lượng vật chất trong sinh quyển nhỏ hơn nhiều so với khối lượng vật chất của các quyển khác. Sinh quyển có đặc tính tích luỹ năng lượng nhờ khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ. Sinh vật tham gia tích cực vào các vòng tuần hoàn vật chất rất quan trọng đối với sự sống như: vòng tuần hoàn cacbon, nitơ, photpho,...
II. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật
- Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào thông tin SGK, hãy: a. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật. b. Cho ví dụ liên hệ thực tế ở địa phương em.
Ảnh
II. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật
1. Khí hậu và nguồn nước
Ảnh
Khí hậu ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển và phân bố của sinh vật chủ yếu thông qua ánh sáng, nhiệt độ, nước và độ ẩm không khí. Ánh sáng: ảnh hưởng tới sự trao đổi chất và năng lượng cùng nhiều hoạt động sinh lí của cơ thể sống. Nhiệt độ: mỗi loài thích nghi với một giới hạn nhiệt nhất định. Khi nhiệt độ thích hợp, sinh vật sẽ phát triển nhanh và thuận lợi hơn. Nhiệt độ còn quyết định đến sự phân bố các loài. Nước và độ ẩm không khí: nước là thành phần tham gia vào hầu hết các hoạt động sống của sinh vật, là môi trường sống của nhiều loài sinh vật.
1. Khí hậu và nguồn nước
2. Đất
Ảnh
2. Đất
Đất là môi trường sống, là nguồn dinh dưỡng phong phú cho nhiều loài sinh vật. Đất vừa là giá thể cho cây, vừa cung cấp nước, chất dinh dưỡng cần thiết cho cây. Độ phì của đất có ảnh hưởng lớn tới sự phát triển và phân bố của sinh vật.
3. Địa hình
Ảnh
3. Địa hình
Do điều kiện nhiệt ẩm thay đổi theo độ cao nên các kiểu thảm thực vật cũng thay đổi. Theo độ cao: Càng lên cao, các loài cây chịu lạnh càng nhiều, các loài cây gỗ lớn càng thưa. Theo hướng sườn: Hướng sườn và độ dốc khác nhau gây nên sự khác biệt về nhiệt, ẩm và chế độ chiếu sáng, ảnh hưởng tới độ cao xuất hiện, kết thúc của các vành đai thực vật.
4. Sinh vật
Ảnh
4. Sinh vật
Các sinh vật cùng sống trong môi trường có mối quan hệ chặt chẽ với nhau thể hiện qua chuỗi thức ăn - lưới thức ăn và nơi cư trú. Có nhiều loài động vật ăn thực vật nhưng chúng cũng là thức ăn của những loài động vật ăn thịt. Các loài sinh vật khi chết đi sẽ được sinh vật phân huỷ trở thành vật chất hữu cơ cung cấp trả lại cho đất.
5. Con người
Ảnh
5. Con người
Con người có ảnh hưởng rất lớn đến sự phân bố thực vật, động vật trên Trái Đất. Tích cực: Tạo nên các giống loài mới, mở rộng phạm vi phân bố của các loài,… Tiêu cực: Làm thu hẹp nơi sinh sống của nhiều loài sinh vật nếu hoạt động khai thác không hợp lí.
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
1. Lập sơ đồ thể hiện các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật. 2. Cho ví dụ về ảnh hưởng của con người đến sự phát triển và phân bố sinh vật.
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Em hãy sưu tầm tư liệu để giải thích lí do cây lúa nước phù hợp với điều kiện tự nhiên ở Việt Nam.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 16: Thực hành: Phân tích sự phân bố của đất và sinh vật trên Trái Đất".
Cảm ơn
Ảnh