BÀI 15. QUY LUẬT ĐỊA ĐỚI VÀ PHI ĐỊA ĐỚI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
ĐỊA LÝ 10
BÀI 15. QUY LUẬT ĐỊA ĐỚI VÀ PHI ĐỊA ĐỚI
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Trình bày khái niệm, biểu hiện và ý nghĩa thực tiễn của quy luật địa đới và phi địa đới; liê hệ được thực tế ở địa phương. Giải thích được một số hiện tượng phổ biến trong môi trường tự nhiên bằng các quy luật địa lí.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu:
Các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lí trên Trái Đất đều chịu tác động của những quy luật địa lí chung, bắt nguồn từ sự thay đổi góc chiếu sáng của Mặt Trời và tác động của các lực phát sinh trong lòng Trái Đất. Đó là những quy luật nào? Biểu hiện ra sao? Việc hiểu rõ bản chất của những quy luật đó giúp ích gì cho con người trong đời sống và hoạt động kinh tế?
I. Quy luật địa đới
1. Khái niệm
I. Quy luật địa đới
1. Khái niệm
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK, trình bày khái niệm của quy luật địa đới.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Là quy luật về sự thay đổi của các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lí theo vĩ độ (từ xích đạo về hai cực). Do Trái Đất hình cầu nên góc chiếu của tia sáng Mặt Trời tới bề mặt đất giảm độ lớn từ xích đạo về cực đã kéo theo sự thay đổi của các yếu tố tự nhiên khác. Tính địa đới biểu hiện rõ nhất ở các vùng đất bằng phẳng, rộng lớn.
2. Biểu hiện của quy luật
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát Bảng 15, trình bày biểu hiện của quy luật địa đới. Lấy ví dụ minh họa.
Ảnh
2. Biểu hiện của quy luật
- Bảng 15. Các vòng đai nhiệt từ xích đạo về cực (- Bảng 15. Các vòng đai nhiệt từ xích đạo về cực)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Quy luật địa đới là quy luật phổ biến của vỏ địa lí, được thể hiện qua các yếu tố và thành phần tự nhiên. Sự phân bố các vòng đai nhiệt trên Trái Đất gồm: vành đai nóng, vành đai lạnh, vành đai ôn hòa, băng tuyết vĩnh cực. Các đai áp khí hâu, các đới khí hậu và lượng mưa trên Trái Đất: khí áp và gió thường xuyên trên Trái Đất được phân bố theo các đai áp và các đới gió từ xích đạo về hai cực. Lượng mưa có sự khác nhau giữa vùng xích đạo, chí tuyến, ôn đới và cực.
+) tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Các đới khí hậu: Được hình thành do tác động của bức xạ mặt trời, hoàn lưu khí quyển và bề mặt đệm. Bức xạ mặt trời và hoàn lưu khí quyển là các yếu tố địa đới trên phạm vi rộng. Các nhóm đất và các kiểu thực vật chính: Sự phân bố của các thảm thực vật phụ thuộc nhiều vào khí hậu. Đất chịu tác động mạnh mẽ của khí hậu và sinh vật => Sự phân bố của đất và thực vật trên lục địa thay đổi từ xích đạo về hai cực.
3. Ý nghĩa thực tiễn
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK, hãy trình bày ý nghĩa thực tiễn của quy luật địa đới.
Ảnh
3. Ý nghĩa thực tiễn
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Hiểu biết về sự phân bố các sự vật, hiện tượng tự nhiên trên Trái Đất có tính quy luật từ xích đạo về hai cực giúp con người định hướng và có các hoạt động thực tiễn phù hợp với môi trường sống.
II. Quy luật phi địa đới
1. Khái niệm
II. Quy luật phi địa đới
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin, hãy trình bày khái niệm của quy luật phi địa đới.
Ảnh
1. Khái niệm
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Là quy luật về sự phân bố của các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lí theo kinh độ và theo độ cao. Các quá trình nội lực đã tạo ra lục địa, đại dương và địa hình núi cao. Các thành phần tự nhiên ở bờ đông, bờ tây lục địa, ở độ cao núi khác nhau sẽ có những đặc điểm không giống nhau.
2. Biểu hiện của quy luật
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin, hãy trình bày biểu hiện của quy luật phi địa đới. Lấy ví dụ minh họa.
Ảnh
2. Biểu hiện của quy luật
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Khái niệm: là sự thay đổi các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lí theo kinh độ. Nguyên nhân: Sự phân bố lục địa và đại dương làm cho khí hậu và kéo theo một số thành phần tự nhiên thay đổi từ đông sang tây. Gần biển có tính chất đại dương rõ rệt, càng vào sâu trung tâm lục địa thì tính chất lục địa càng tăng.
+) Theo kinh độ (quy luật địa ô):
+) tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Khái niệm: là sự thay đổi các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lí theo độ cao địa hình. Nguyên nhân: Sự thay đổi nhiệt ẩm theo độ cao ở miền núi kéo theo sự phân bố các vành đai thực vật và nhóm đất theo độ cao.
+) Theo độ cao (quy luật đai cao):
3. Ý nghĩa thực tiễn
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK, hãy trình bày ý nghĩa thực tiễn của quy luật phi địa đới.
Ảnh
3. Ý nghĩa thực tiễn
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Hiểu biết về sự phân hóa của tự nhiên theo kinh độ và đai cao cho phép xác định được các định hướng chung. Có biện pháp cụ thể để ứng xử với nhiên một cách hợp lí trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống hằng ngày.
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập
1. Hoàn thành bảng theo mẫu sau để phân biệt được quy luật địa đới và quy luật phi địa đới.
Ảnh
+) tiếp (- Luyện tập)
Ảnh
Ảnh
2. Chọn một thành phần tự nhiên để trình bày sự thay đổi theo quy luật đai cao.
- Vận dụng
Ảnh
Ảnh
3. Hãy lấy một số ví dụ về sự thay đổi nhiệt độ không khí của nước ta biểu hiện quy luật địa đới và quy luật phi địa đới.
- Vận dụng:
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 16. Dân số và gia tăng dân số. Cơ cấu dân số".
Cảm ơn
Ảnh