Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
Bài 19. Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả I. Tìm hiểu bài
1. Đoạn 1:
Đoạn 1: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cùng ngẩn ngẩn ngơ ngơ. (Tô Hoài) I. Tìm hiểu bài Nhận xét:
1. Đoạn 1 a. Nội dung: Miêu tả nhân vật Dế Choắt. b. Nghệ thuật: I. Tìm hiểu bài Hình ảnh so sánh:
Đoạn 1: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cùng ngẩn ngẩn ngơ ngơ. (Tô Hoài)

Đoạn 1: Cái chàng Dế Choắt, người

gầy gò và dài lêu nghêu như một gã

nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi

mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng,

hở cả mạng sườn như người cởi trần

mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề,

trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có

một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cùng

ngẩn ngẩn ngơ ngơ.

(Tô Hoài)

Hình ảnh so sánh:
- Hình ảnh so sánh: …gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện Hình ảnh so sánh:
… cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê Nhận xét:
1. Đoạn 1 a. Nội dung: Miêu tả nhân vật Dế Choắt. b. Nghệ thuật: I. Tìm hiểu bài - Từ ngữ chọn lọc. - Hình ảnh so sánh. Đọc và thảo luận:
Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng. Tiếng của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước đổ ra biển ngày đêm , cá nước bơi hàng đàn đen trũi giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất. Nếu yêu cầu miêu tả đặc điểm của sông nước Cà Mau và dòng sông Năm Căn thì đoạn văn trên đã đáp ứng đủ yêu cầu đó chưa? 2. Đoạn 2:
2. Đoạn 2 Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối {…}. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. (Đoàn Giỏi) Nhận xét:

Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối {…}. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối {…}. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

Hình ảnh so sánh:
Sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện Hình ảnh so sánh:
…trên thì trời xanh Hình ảnh so sánh:
…dưới thì nước xanh Hình ảnh so sánh:
…chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá Hình ảnh so sánh:
…tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa Hình ảnh so sánh:
…tiếng sóng rì rào… không ngớt vọng về Hình ảnh so sánh:
… nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác Hình ảnh so sánh:
…cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng Hình ảnh so sánh:
…trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận Nhận xét:
2. Đoạn 2 a. Nội dung: Đoạn văn miêu tả sông nước Cà Mau và dòng sông Năm Căn. b. Nghệ thuật: I. Tìm hiểu bài - Từ ngữ chọn lọc. - Hình ảnh so sánh. * Câu hỏi:
Câu hỏi: Để tả được như những đoạn văn trên, người viết đã làm những công việc gì? Gợi ý trả lời:
Liên tưởng, tưởng tượng để miêu tả đối tượng về: Âm thanh Màu sắc Đường nét Tính chất,…… Chọn sự vật có nét tương đồng với sự vật được miêu tả. Sử dụng phương tiện so sánh: như, bằng, không hơn, chẳng kém, thua, là, …… II. Trò chơi
Thử làm nhà văn:
Chuẩn bị:
Chuẩn bị: - Cả lớp chia thành bảy đội. - Mỗi đội cử nhóm trưởng: phải là người viết chữ đẹp, nhanh. - Các thành viên còn lại cần có giấy nháp. Luật chơi như sau: - Trên màn hình sẽ xuất hiện đối tượng cần miêu tả. - Các đội lần lượt xem tất cả các bức tranh. - Sau đó vận dụng các thao tác cần có khi làm văn miêu tả để viết một đoạn văn (từ 3 đến 5 câu) miêu tả đối tượng mà mình đã quan sát. Lưu ý: - Đoạn văn phải có sự liên kết chặt chẽ, không phải miêu tả từng bức tranh rồi gộp lại mà phải miêu tả toàn cảnh. - Thời gian cho mỗi đội là 5 phút. Tranh 1:
Hoa gạo. Tranh 2:
… cây gạo sừng sững Tranh 3:
… như một tháp đèn khổng lồ. Tranh 4:
… hàng ngàn bông hoa… hàng ngàn búp nõn… Tranh 5:
… chim ríu rít Tranh 6:
Chúng nó gọi nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau… Tranh 7:
… đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Tranh 8:
Đoạn 3:
Đoạn 3: Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ: hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tôi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh, tất cả đều loùng laùnh, lung linh trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen,…đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng gọi nhau trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà vui không thể tưởng được. Ngày hội mùa xuân đấy! III. Kết bài
Dặn dò:
III. Dặn dò: - Xem kĩ phần ghi nhớ. - Chuẩn bị hình ảnh: Hồ Gươm, ngôi nhà hoặc căn phòng của em, cảnh bình minh nơi em ở,… Tạm biệt: