BÀI 4. CỐM VÒNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Vũ Bằng
BÀI 4. CỐM VÒNG
Khởi động
Phim tư liệu
Tri thức đọc - hiểu
Tri thức đọc - hiểu
Ảnh
TRI THỨC ĐỌC – HIỂU
Tản văn - tuỳ bút
Tản văn: Tản văn là loại văn xuôi ngắn gọn, hàm súc có cách thể hiện đa dạng (trữ tình, tự sự, nghị luận, miêu tả...), nhưng nhìn chung đều mang tính chất chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc của người viết qua các hiện tượng đời sống thường nhật, giàu ý nghĩa xã hội.. Tùy bút: Tuỳ bút là một thể trong kí, dùng để ghi chép, miêu tả những hình ảnh, sự việc mà người viết quan sát, chứng kiến; đồng thời chú trọng thể hiện cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ của tác giả trước các hiện tượng và vấn đề của đời sống.
Tri thức đọc - hiểu
Chất trữ tình trong tản văn, tuỳ bút là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên rung động thẩm mĩ cho người đọc. Cái tôi trong tuỳ bút, tản văn là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả qua văn bản. Thông thường, có thể nhận biết cái tôi ấy qua các từ nhân xưng ngôi thứ nhất. Ngôn ngữ tản văn, tuỳ bút thưởng tinh tế, sống động, mang hơi thở đời sống, giàu hình ảnh và chất trữ tình
Trải nghiệm cùng văn bản
Trải nghiệm cùng văn bản
Ảnh
TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
1. Tác giả
Ảnh
- Vũ Bằng (1913 –1984) sinh tại Hà Nội. - Sở trường của ông là viết truyện ngắn, tùy bút, bút ký - Ông có nhiều bài viết hay thể hiện những cảm xúc sâu lắng về quê hương, đất nước.
1. Tác giả
Các tác phẩm tiêu biểu của ông
Các tác phẩm tiêu biểu của ông: Miếng ngon Hà Nội, Món lạ miền Nam, Thương nhớ mười hai v.v,...
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm a. Đọc b. Xuất xứ - Cốm Vòng được trích từ tập Miếng ngon Hà Nội (xuất bản đầu năm 1960).
Tác phẩm
Ảnh
Hình vẽ
Thể loại
2. Tác phẩm a. Đọc b. Xuất xứ - Cốm Vòng được trích từ tập Miếng ngon Hà Nội (xuất bản đầu năm 1960).
c. Thể loại: tùy bút
Suy ngẫm và phản hồi
Suy ngẫm và phản hồi
Ảnh
SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI
1. Tình cảm, cảm xúc của tác giả
1. Tình cảm, cảm xúc của tác giả
Từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả là: (ăn miếng cốm) cho ra miếng cốm; thanh lịch, cao quý; tiếc từng hạt rơi, hạt vãi;
Ảnh
ăn từng chút một; nhón từng chút một chứ không được phũ phàng; nhai nhỏ nhẹ; ngẫm nghĩ tính chất thơm, tính chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch; ăn một miếng cốm vào miệng là nuốt hương thơm của cánh đồng quê của cha ông ta vào lòng, dịu dàng biết chừng nào mà cảm khái nhường bao => Từ đó, ta thấy tình cảm, cảm xúc của tác giả là: tình cảm yêu quý, trân trọng, trìu mến, nâng niu từng hạt cốm.
2. Chất trữ tình trong văn bản
2. Chất trữ tình trong văn bản
Ảnh
Mầu sắc tương phản mà lại tôn lẫn nhau lên; đến cái vị của hai thức đó, tưởng là xung khắc mà ai ngờ lại cũng thắm đượm với nhau! Một thứ thì giản dị mà thanh khiết, một thứ thì chói lọi mà vương giả;
nhưng đến lúc ăn vào thì vị ngọt lừ của hồng nâng mùi thơm của cốm lên, [...] như trai gái xứng đôi, như trai gái vừa đôi... mà những mảnh lá chuối tước tơi để đệm hồng chính là những sợi tơ hồng quấn quýt,... => Phương thức biểu đạt chủ yếu là miêu tả và biểu cảm, hài hoà giữa việc thể hiện vẻ đẹp tự nhiên và cảm xúc chân thực của con người.
Cảm xúc của tác giả
- Cảm xúc của tác giả về cảnh các cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán: Có ai, một buổi sáng mùa thu, ngồi nhìn ra đường phố, thấy những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán mà không nghe thấy lòng rộn rã yêu đương? Ðó là những cô gái mộc mạc ưa nhìn “đầu trùm nón lá” vắt vẻo đi từ tinh mơ lên phố để bán cốm cho khách Hà Nội có tiếng là sành ăn.
Ảnh
Cảm xúc của tác giả
Hình vẽ
Ảnh
Ảnh
- Cảm xúc của tác giả khi miêu tả thành phẩm cốm: Người ta lấy mạ giã ra, hoà với nước, làm thành một thứ phẩm xanh màu lá cây rồi hồ cốm cho thật đều tay: cốm đương mộc mạc, nổi hẳn màu lên và duyên dáng như cô gái dậy thì bỗng tự nhiên đẹp trội lên trong một buổi sáng mùa xuân tươi tốt. => Cảm xúc, suy nghĩ của tác giả bộc lộ trực tiếp, sinh động, như hoà quyện với hương vị thơm mát thanh khiết của tự nhiên, với nét đẹp mộc mạc mà nên thơ của đất trời, tạo cho người đọc ấn tượng khó quên.
Chủ đề văn bản
Ảnh
=> Chủ đề văn bản: Tình cảm yêu quý, trân trọng của tác giả đối với cốm và đối với văn hoá của dân tộc cũng như cách sống đẹp, giàu văn hoá của người Hà Nội.
3. Cái tôi của tác giả
3. Cái tôi của tác giả
- Cách nhìn mới mẻ của Vũ Bằng: + Ông nhìn “cốm” không chỉ như một thức quà quen thuộc, mà còn như một món quà thiên nhiên hun đúc, trao tặng cho con người, và đến lượt con người lại dùng công sức và trí tuệ của mình để tạo nên.
Ảnh
Cái tôi của tác giả
+ Ông đã chỉ ra được mối liên hệ của cốm với tự nhiên, với văn hoá và địa lí. + Cách nghĩ của nhà văn cũng rất đặc biệt, khi ông nói đến cách con người đối xử với thức quà cũng chính là cách con người đối xử với văn hoá, đồng thời thể hiện lối sống - Cách xưng gọi “hỡi anh”, “ta” được sử dụng một cách tự nhiên, thân tình, và không kém phần trang trọng, tinh tế: => Tác giả có tâm hồn phong phú, sâu sắc, tinh tế
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
TỔNG KẾT
Tổng kết
1. Nghệ thuật - Ngôn ngữ giàu cảm xúc - Lối viết hấp dẫn, thú vị - Cách triển khai ý kiến, lí lẽ mạch lạc, rõ ràng 2. Nội dung Qua văn bản, ta thấy tâm hồn của nhà thơ Vũ Bằng là một tâm hồn tinh tế, bay bổng, thiết tha, ông có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước sâu sắc, sự trân trọng và nâng niu món ăn dân dã, bình dị của người dân Việt Nam
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
LUYỆN TẬP
Luyện tập
Ảnh
Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút thể hiện qua văn bản bằng cách thực hiện phiếu học tập sau:
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG
Vận dụng
Ảnh
Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về món cốm?
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
Chuẩn bị nội dung bài sau
Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
Ảnh
Kết thúc bài học
Chào tạm biệt
Ảnh