CHƯƠNG 7: BÀI 18: PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM 1885 - 1897
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHƯƠNG 7: BÀI 18: PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM 1885 - 1897
LỊCH SỬ 8
Ảnh
Khởi động
- Khởi động (- Khởi động)
Hiện nay có nhiều con đường, trường học, di tích lịch sử gắn liên với tên tuổi các nhân vật như: Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám,... Hãy chia sẻ những điều em biết về các nhân vật lịch sử này, cũng như các sự kiện liên quan.
Ảnh
Hình 18.1. Phố Phan Đình Phùng (Hà Nội)
Hình thành kiến thức
1. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương
1. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương
Ảnh
Câu hỏi: Hãy cho biết nguyên nhân bùng nổ của phong trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX.
a. Phong trào Cần vương bùng nổ
- Kết luận
- Kết luận:
Với Hiệp ước Pa-tơ nốt, thực dân Pháp về cơ bản đã hoàn thành quá trình xâm lược nước ta. Tuy nhiên, phái chủ chiến trong Triều đình Huế, đứng đầu là Tôn Thất Thuyết, được sự ủng hộ của nhân dân và quan lại các tỉnh thành, vẫn nêu cao ý chí chống Pháp, giành lại độc lập dân tộc. Sau cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế của phái chủ chiến bất thành (5/7/1885), Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng Trị). Lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết ban bố Dụ Cần vương, kêu gọi các văn thân, sĩ phu và nhân dân cả nước giúp vua cứu nước. Phong trào Cần vương vùng nổ, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX.
- Hình 18.2 và hình 18.3
Ảnh
b. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
Ảnh
Câu 1: Quan sát lược đồ hình 18.4, nêu nhận xét của em về phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX. Câu 2: Hãy giới thiệu về một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương (Hoàn thành PHT).
b. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
- Hình 18.4 (Hình 18.4. Lược đồ một số địa điểm diễn ra các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương)
Ảnh
- Phiếu học tập
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 - 1892): Địa bàn chính là vùng Bãi Sậy (Hưng Yên). Nguyễn Thiện Thuật chỉ huy nghĩa quân xây dựng căn cứ, triệt để áp dụng chiến thuật du kích để đánh địch. Sau những trận chống càn liên tiếp, lực lượng nghĩa quân suy yếu dần, bị bao vây, cô lập. Năm 1892, khởi nghĩa thất bại.
+ tiếp (- Kết luận)
Từ 1885 - 1888, là giai đoạn xây dựng lực lượng và căn cứ chiến đấu. Từ 1888 - 1896, nghĩa quân bước vào giai đoạn chiến đấu quyết liệt với sự chỉ huy thống nhất và tương đối chặt chẽ. Sau khi chủ tướng Phan Đình phùng mất, khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã. Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương.
+ Khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896): Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa thuộc huyện Hương Khê (Hà Tĩnh). Địa bàn hoạt động của nghĩa quân gồm các huyện miền Tây của Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Cuộc khởi nghĩa diễn ra qua hai giai đoạn:
Ảnh
+ tiếp (- Kết luận)
+ Khởi nghĩa Ba Đình (1886 -1887): Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa thuộc huyện Nga Sơn (Thanh Hoá). Nghĩa quân gồm cả người Kinh, người Mường, người Thái tham gia. Tháng 1/1887, Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ. Bị tổn thất nặng nề, cuối cùng nghĩa quân phải mở đường máu rút lên Mã Cao (miền tây Thanh Hoá) chiến đấu thêm một thời gian nữa rồi tan rã.
Ảnh
- Câu hỏi mở rộng
Ảnh
- Câu hỏi mở rộng:
Theo em, nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của phong trào Cần vương là gì?
2. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (1884 - 1913)
2. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (1884 - 1913)
Ảnh
Câu hỏi: Hãy thể hiện những diễn biến chính của khởi nghĩa nông dân Yên Thế trên trục thời gian và trình bày trước lớp.
- Kết luận
- Kết luận:
Năm 1884, khởi nghĩa nông dân Yên Thế đã bùng nổ dưới sự lãnh đạo của Đề Nắm, sau đó là Đề Thám (Hoàng Hoa Thám) với mục tiêu chủ yếu là giữ đất, giữ làng, bảo vệ cuộc sống tự do. Nghĩa quân đã đánh bại nhiều trận càn của quân Pháp vào căn cứ của cuộc khởi nghĩa như ở Cao Thượng (11/1890), 3 lần ở Hố Chuối (12/1890) và làm chủ hết vùng Yên Thế. Sau các lần giảng hoà, thực dân Pháp lại mở cuộc vây ráp quy mô (từ năm 1909), quyết dập tắt cuộc khởi nghĩa. Nghĩa quân bị thiệt hại nặng. Tháng 2/1913, thủ lĩnh Đề Thám bị tay sai Pháp giết hại. Khởi nghĩa suy yếu rồi tan rã. Khởi nghĩa Yên Thế là cuộc khởi nghĩa nông dân chống xâm lược lớn nhất ở Việt Nam thời kì cận đại.
- Hình 18.8
Ảnh
- Câu hỏi mở rộng
Ảnh
- Câu hỏi mở rộng:
Thành phần lãnh đạo của phong trào nông dân Yên Thế khác với cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương như thế nào?
Luyện tập
- Câu 1
Ảnh
Câu 1: Lập bảng và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
- Luyện tập:
Ảnh
- Câu 2 (- Luyện tập)
Ảnh
Câu hỏi 2: Theo em, cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương? Vì sao?
- Câu 3 (- Luyện tập)
Ảnh
Câu hỏi 3: Cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế có điểm gì giống và khác so với các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương?
Vận dụng
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Từ sự thất bại của phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế, có thể rút ra bài học gì cho công cuộc đấu tranh giành độc lập sau đó, cũng như công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay?
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Chương 7: Bài 19: Phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918".
- Cảm ơn
Ảnh