BÀI 21. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 21. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
Ảnh
Khởi động
Dẫn dắt
Ảnh
Dẫn dắt
Cuối thế kỉ XIX, ở Việt Nam đã diễn ra phong trào Cần Vương (1885 - 1896) và phong trào Yên Thế (1884 - 1913). Đây là các phong trào đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phong kiến, lôi cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Mặc dù diễn ra sôi nổi, quyết liệt, nhưng các cuộc đấu tranh này chưa đi đến thắng lợi cuối cùng.
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
Tìm hiểu một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương(1885-1896). Tìm hiểu được những nét cơ bản của cuộc khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913).
Phong trào Cần vương (1885-1896)
Hoạt động 1
1. Phong trào Cần vương (1885 - 1896)
Quan sát lược đồ 21.1, dựa vào thông tin trong bài học, em hãy nêu tên và vị trí diễn ra một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu. Điểm chung của các cuộc khởi nghĩa này là gì? Tại sao lại gọi là "Phong trào Cần vương"?
Ảnh
Ảnh
Diễn biến
1. Phong trào Cần vương (1885 - 1896)
Khởi nghĩa Ba Đình do Phạm Bành và Đinh Công Tránh lãnh đạo - diễn ra tại ba làng Thượng Thọ, Mậu Dịch, Mỹ Khê (nay thuộc xã Ba Đình, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa). Khởi nghĩa Ba Sậy do Đinh Gia Quế và Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo - diễn ra tại vùng Bãi sậy, phủ Khoái Châu (nay thuộc tỉnh Hưng Yên), sau đó mở rộng ra các tỉnh: Hải Dương, Bắc Ninh, Quảng Ninh. Khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng và Cao Thắng lãnh đạo - diễn ra tại 4 tỉnh Bắc Trung Kì là: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
a. Diễn biến
Điểm chung của các cuộc khởi nghĩa này
1. Phong trào Cần vương (1885 - 1896)
b. Điểm chung của các cuộc khởi nghĩa này
Là các cuộc đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phát triển, chịu sự chi phối của "chiếu Cần vương". Mục tiêu cao nhất là: đánh đuổi thực dân Pháp, giành lại nền đọc lập dân tộc. Đặt dưới sự lãnh đạo của các văn thân, sĩ phu yêu nước. Lôi cuốn nhiều các tầng lớp nhân dân tham gia, trong đó đông đảo nhất là nông dân. Hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang, các nghĩa quân dựa vào địa thế hiểm trở để xây dựng căn cớ chiến đấu.
Kết quả: Thất bại Các cuộc khởi nghĩa này có ý nghĩa lịch sử to lớn, cụ thể là: làm tiêu hao một bộ phận sinh lực quân Pháp; góp phần làm chậm quá trình bình định Việt Nam của thực dân Pháp và để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các cuộc đấu tranh yêu nước sau này.
Phong trào Cần vương
1. Phong trào Cần vương (1885 - 1896)
c. Phong trào Cần vương
Sau thất bại trong cuộc phản công quân Pháp tại Kinh thành Huế, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra sơn phòng Tân Sở (Quảng Trị). Tại sơn phòng Tân Sở, ngày 13/7/1885, Tôn Thất Thuyết lấy danh vua Hàm Nghi ban dụ Cần vương, kêu gọi toàn dân khởi nghĩa giúp vua cứu nước. Từ đó, phong trào yêu nước chống Pháp bùng nổ và đi vào lịch sử với tên gọi là Cần vương.
Khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1913)
Hoạt động 2
2. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1913)
Em hãy xây dựng một trục thời gian từ năm 1884 đến năm 1913 thể hiện những diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
Ảnh
Diễn biến
2. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1913)
1884: Khởi nghĩa bùng nổ ở vùng Yên Thế, dưới sự lãnh đạo của Đề Nắm. 1890: Nghĩa quân đã đánh bại nhiều trận càn của quân Pháp ở Hố Chuối, Cao Thượng,... 1891: Nghĩa quân làm chủ hết vùng Yên Thế, mở rộng hoạt động sang Phủ Lạng Thương. 1897 - 1908: Nghĩa quân Yên Thế giảng hòa lần thứ hai với thực dân Pháp.
1894 - 1895: Nghĩa quân Yên Thế giảng hòa lần thứ nhất với thực dân Pháp. 4/1892: Đề Nắm bị sát hại. Hoàng Hoa Thám trở thành thủ lĩnh tối cao. 1909: Pháp mở nhiều cuộc vậy ráp lớn, nhằm dập tắt khởi nghĩa Yên Thế. 2/1913: Hoàng Hoa Thám bị sát hại. Khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã
Luyện tập
Câu 1
Bài tập trắc nghiệm
Ý nghĩa của phong trào Cần vương là
Củng cố chế độ phong kiến Việt Nam
Buộc thực dân Pháp phải trao trả độc lập
Thổi bùng lên ngọn lửa đáu tranh cứu nước trong nhân dân
Tạo tiền đề cho sự xuất hiện trào lưu dân tộc chủ nghĩa đầu thế kỉ XX
Câu 2
Bài tập trắc nghiệm
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự thất bại của phong trào Cần vương là gì?
Triều đình đã đầu hàng thực dân Pháp
Phong trào diễn ra rời rạc, lẻ tẻ
Thiếu đường lối lãnh đạo đúng đắn và sự chỉ huy thống nhất
Thực dân Pháp mạnh và đã củng cố được nền thống trị ở Việt Nam
Câu 3
Bài tập trắc nghiệm
Đặc điểm của phong trào Cần vương là
Là phong trào yêu nước theo khuynh hướng và ý thức hệ phong kiến
Là phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản
Là phong trào yêu nước theo khuynh hướng vô sản
Là phong trào yêu nước của các tầng lớp nông dân
Câu 4
Bài tập trắc nghiệm
Cuộc khởi nghĩa Ba Đình do ai lãnh đạo?
Phạm Bành, Đinh Công Tráng
Nguyễn Thiện Thuật, Đinh Gia Quế
Tống Duy Tân, Trần Xuân Soạn
Phạm Bành, Cầm Bá Thước
Câu 5
Bài tập trắc nghiệm
"Cần vương” có nghĩa là:
giúp vua cứu nước.
những điều bậc quân vương cần làm.
đứng lên cứu nước.
chống Pháp xâm lược.