Bài 9: Phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 9: PHÒNG NGỪA TAI NẠN VŨ KHÍ, CHÁY, NỔ VÀ CÁC CHẤT ĐỘC HẠI
Ảnh
Ảnh
Khởi động
Khởi động
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi
Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết nếu cá nhân thực hiện sẽ dẫn đến những nguy cơ gì đối với bản thân và những người xung quanh.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Khám phá
Khám phá
Ảnh
KHÁM PHÁ
Đọc thông tin
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Thông tin 1. TÌNH HÌNH CHÁY, NỔ Ở VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2018 – 2021
Ảnh
Thông tin 2. TÌNH HÌNH NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM Ở VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2017 – 2020
Ảnh
Thông tin 3. Vào hồi 13 giờ ngày 10/6/2019, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã tiếp nhận bệnh nhân Nguyễn Văn A (tên nhân vật đã được thay đổi), 52 tuổi, ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Người nhà cho biết bệnh nhân của mìn tại nhà để lấy thuốc nổ. Mìn nổ dẫn đến tai nạn nghiêm trọng như trên.
Đọc trường hợp
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 1. Trong giờ ra chơi, bạn A và bạn B nói chuyện với nhau về vụ cháy, nổ mới xảy ra ngày hôm nay trên địa bàn của huyện K. Bạn A cho rằng: “Cháy, nổ là mối nguy hại lớn, để lại hậu quả rất nặng nề cho gia đình và xã hội". Bạn B đồng tình và bày tỏ quan điểm: “Không chỉ có cháy, nổ mà còn tai nạn từ các chất độc hại như sử dụng phẩm màu, chất tẩy trắng, hàn the,... trong quá trình chế biến thực phẩm cũng rất nguy hiểm".
Trường hợp 2. Trên đường đi làm về, anh A rẽ vào mua xăng. Trong lúc chờ bơm xăng, anh A châm thuốc lá để hút. Sau đó, khi chuẩn bị rời đi, anh A sơ ý vứt lại điều thuốc đang cháy dở xuống đất gần hệ thống bơm xăng của trạm.
Trường hợp 3. Bà B có thói quen dự trữ các thực phẩm như thịt nguội, dăm bông, lạp xưởng để sử dụng dài ngày. Thời gian gần đây, thời tiết thay đổi, nhiệt độ tăng cao làm các loại vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi và phát triển trên thực phẩm. Tuy nhiên, vì tiết kiệm nên bà B vẫn muốn sử dụng các loại thực phẩm này.
Đọc câu hỏi và trả lời
Dựa vào các thông tin và trường hợp đã đọc ở trên, em hãy trả lời các câu hỏi sau
- Hãy kể thêm một số tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại mà em biết. - Em có nhận xét như thế nào về tình hình tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các trường hợp chất độc hại qua các thông tin 1 và 2? Các vụ tai nạn ở thông tin 3 và trường hợp 1 gây ra những thiệt hại như thế nào? - Theo em, hành vi, việc làm của anh A và bà B có nguy cơ dẫn đến tai nạn cháy, nổ và các chất độc hại không?
Kết luận
Ảnh
– Một số tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: bom, mìn nổ; bình gas nổ; nhiễm chất phóng xạ, chất độc da cam; nhiễm độc thuốc bảo vệ thực vật, thuỷ ngân,... – Nguy cơ dẫn đến tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: + Tai nạn vũ khí: Cưa bom mìn, sử dụng vũ khí tự chế,... + Tai nạn cháy, nổ: Để các đồ dễ bắt lửa sát các đồ tạo nhiệt, chập điện, sử dụng chất nổ trái phép, chất phóng xạ,... + Ngộ độc thực phẩm: Sử dụng chất bảo quản, chất phụ gia thực phẩm; kim loại nặng lẫn trong thực phẩm; thực phẩm bị nấm mốc, ôi thiu... – Hậu quả của tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: Ảnh hưởng đến sức khoẻ; thiệt hại tài sản gia đình, cá nhân, xã hội; ô nhiễm môi trường; chết người.....
Đọc thông tin
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
– Em hãy nêu các quy định khác của pháp luật về phòng, chống tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.
Trường hợp 1
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 1. Bà C là chủ một cơ sở sản xuất nem chua. Vì lợi nhuận, bà C đã bí mật sử dụng một số hoá chất không rõ nguồn gốc, không có thời hạn sử dụng để tẩy trắng bì lợn trong quá trình sản xuất. Hành vi của bà C bị cơ quan chức năng phát hiện và lập biên bản xử lí vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
– Em hãy nêu nhận xét về hành vi của bà C
Trường hợp 2
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 2. Nhận được thông tin báo cháy từ anh V, lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Quận Y đã có mặt, phối hợp với lực lượng cơ sở triển khai đội hình chữa cháy và tìm kiếm cứu nạn. Tuy nhiên, hành vi báo cháy của anh V là giả. Cơ quan chức năng đã lập biên bản xử lí hành chính anh V với mức phạt tiền là 4 000 000 đồng theo quy định của pháp luật.
– Em hãy nêu nhận xét về hành vi của anh V.
Trường hợp 3
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 3. Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh X phát hiện anh A có sử dụng vật liệu nổ để khai thác đá trong khi giấy phép sử dụng vật liệu nổ đã hết hạn. Trên cơ sở áp dụng pháp luật hình sự, Toà án xét xử anh A với tội danh chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ.
– Em hãy nêu nhận xét về hành vi của anh A.
Kết luận
Ảnh
– Quy định cơ bản của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: + Cấm tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, các chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và chất độc hại. + Chỉ những cơ quan, tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao nhiệm vụ và cho phép mới được giữ, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất cháy, chất phóng xạ, chất độc hại. + Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chảy, nổ, chất phóng xạ, chất độc hại phải được huấn luyện về chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ quy định về an toàn.
Đọc và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi
Tại Trường Trung học cơ sở X, nhà trường kết hợp với lực lượng công an của thành phố Y, tổ chức buổi tập huấn “Kĩ năng thoát hiểm khi gặp tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại". Anh O, cán bộ công an thành phố Y, tuyên truyền, hướng dẫn, nói chuyện và giải đáp mọi thắc mắc của học sinh. Trước khi kết thúc buổi tập huấn, anh O đặt câu hỏi: “Là công dân, em có trách nhiệm gì trong việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại?". Bạn A có ý kiến: “Công dân cần tìm hiểu và thực hiện các quy định của pháp luật". Bạn B tiếp lời: “Thực hiện các quy định của pháp luật là cần thiết. Tuy nhiên, chúng ta cần tự trang bị các kĩ năng để xử lí khi gặp tai nạn". Diễn giả đáp: "Các ý kiến trên đúng nhưng chưa đủ. Chúng ta cũng cần thể hiện trách nhiệm một cách phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh".
– Em có nhận xét như thế nào về ý kiến của các bạn trong trường hợp trên? – Theo em, công dân có trách nhiệm gì trong việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại?
Kết luận
Ảnh
– Trách nhiệm của công dân trong việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: + Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại. + Tuyên truyền, vận động bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định. + Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các quy định trên.
Đọc trường hợp và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 1. Anh T sinh ra và lớn lên tại thôn X, xã P, nơi từng là cứ địa quan trọng trong chiến tranh, nên còn sót lại nhiều loại bom, mìn, vật nổ nằm trong lòng đất. Một lần, anh T thấy anh K đang thực hiện và tìm và phát hiện có bom. Ngay sau đó, anh T đã hướng dẫn anh K rằng tất cả các loại bom, mìn, vật nổ còn sót lại đều rất nguy hiểm, có thể gây nổ khi bị tác động hoặc có thể tự nổ do nguyên nhân cơ học, lí học hay hoá học. Vì vậy, anh K phải báo ngay cho chính quyền địa phương. không được tự ý đào, khuân vác, cưa, đục hoặc tháo chốt. Anh K đồng ý và thực hiện theo lời anh T.
Anh T và anh K đã thực hiện việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ, như thế nào?
Trường hợp 2. Ban Quản lí chung cư P tổ chức buổi sinh hoạt chuyên đề “Trách nhiệm của gia đình trong việc bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy” cho người dân. Anh D chia sẻ, bản thân và gia đình đã tự trang bị búa thoát hiểm, bình chữa cháy, chăn chữa cháy, mặt nạ chống khí, thang dây thoát hiểm. Ngoài ra, gia đình anh D cũng đã tự trang bị kiến thức thoát nạn, thoát hiểm trong đám cháy. Người dân chung cư P vỗ tay lớn với câu trả lời của anh D. Vì kĩ năng đó cần thiết, hữu ích.
Anh D đã thực hiện việc phòng ngừa tai nạn phòng cháy chữa cháy tại gia đình như thế nào?
Đọc trường hợp và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 3. Gia đình bạn B có kinh doanh quán cơm tại thành phố H. Một hôm, bà M là hàng xóm của gia đình B sang chơi và chia sẻ rằng đã sử dụng hoá chất để cơm nở ra nhiều hơn vì muốn việc kinh doanh quán cơm có lợi nhuận cao. Thậm chí, bà M còn chỉ từng công đoạn vo gạo, nấu cơm làm cơm trắng dẻo, thơm và nở cũng như địa chỉ để mua hoá chất cho gia đình bạn B. Gia đình bạn B kiên quyết từ chối, cho rằng đây là hành vi vi phạm pháp luật, có thể gây ngộ độc thực phẩm, cũng như cần phải phổ biến thông tin này để nhiều người biết và tránh xa.
Gia đình bạn B đã thực hiện việc phòng ngừa tai nạn các chất độc hại như thế nào?
Trường hợp 4. Trước kì nghỉ tết Nguyên đán, Trường Trung học cơ sở X đã tổ chức sinh hoạt, tuyên truyền cho học sinh về đảm bảo an ninh, trật tự trong dịp Tết, cũng như giữ an toàn và hạnh phúc cho mọi người. Hưởng ứng hoạt động của nhà trường. bạn A là học sinh lớp 8B đã thực hiện vận động, nhắc nhở người thân, bạn bè chủ động phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại. Việc làm với ý nghĩa hướng đến một năm mới vui vẻ, lành mạnh, an toàn và tiết kiệm của bạn A đã lan toả được đến nhiều người.
Là học sinh, em có thể làm gì để nhắc nhở người thân, bạn bè chủ động phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại?
Kết luận
Ảnh
– Thực hiện các biện pháp phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: + Đối với tai nạn bom, mìn: Không cưa, đục, mỡ, tháo chốt. + Đối với tai nạn phòng cháy, chữa cháy: Trang bị các phương tiện chữa cháy, kiểm tra, khắc phục kịp thời nguy cơ cháy, nổ. + Đối với tai nạn ngộ độc thực phẩm: Thực hiện việc ăn chín, uống sôi, vệ sinh sạch sẽ; không sử dụng phẩm màu, hoá chất, phụ gia độc hại trong bảo quản, sản xuất và chế biến thực phẩm. – Học sinh phải tích cực phòng ngừa và chủ động nhắc nhở, tuyên truyền người thân, bạn bè chủ động phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
LUYỆN TẬP
Chọn đáp án đúng
Bài tập trắc nghiệm
Em đồng tình với những ý kiến nào? Vì sao?
Có thể sử dụng mọi loại hoá chất để bảo quản, chế biến thực phẩm.
Tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại chỉ ảnh hưởng đến môi trường.
Vũ khí và các chất độc hại được phép tàng trữ, vận chuyển, buôn bán.
Học sinh nên tự giác tìm hiểu và thực hiện pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.
Đọc và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc các hành vi dưới đây và thực hiện yêu cầu
a) Anh Thút thuốc lá tại trạm xăng dầu. b) Chị M tiêm hoá chất độc hại vào cá, tôm để bán nhằm tăng lợi nhuận. c) Bác K sử dụng phẩm màu không nằm trong danh mục cho phép của Bộ Y tế để chế biến thực phẩm. d) Công ty P có hành vi xả chất thải chưa qua xử lí ra môi trường.
Yêu cầu – Em hãy nhận diện nguy cơ của các hành vi trên. – Em hãy phân tích hậu quả có thể xảy ra của từng hành vi.
Luyện tập
Em hãy kể những nguy cơ có thể gây tai nạn cháy, nổ và các chất độc hại có trong gia đình em. Cho biết bản thân em cần làm gì để góp phần phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.
Xử lý tình huống
Em hãy đọc trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
Trước khi đi công tác, bố mẹ gọi bạn N và em T vào dặn dò: "Bố mẹ đi công tác một tuần, anh em con ở nhà nhớ tự chăm sóc lẫn nhau. Quan trọng là phải bảo đảm không được để xảy ra cháy, nổ và ngộ độc thực phẩm nhé”. Thực hiện lời dặn của bố mẹ, bạn N luôn khoá bình gas sau khi nấu ăn xong, tắt điện trước khi ra khỏi nhà và căn dặn em trai phải ăn, uống các loại thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng.
Yêu cầu - Em hãy nêu nhận xét về việc làm của bạn N khi thực hiện lời dặn dò của bố mẹ. - Cho biết ngoài những việc làm trên, bạn N còn có thể làm gì và nhắc nhở em T như thế nào để chủ động phòng ngừa tai nạn cháy, nổ và các chất độc hại.
Đọc tình huống và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc các tình huống sau và trả lời câu hỏi
Tình huống 1. Gần ngày tết Nguyên đán, bạn G được người anh họ cho một bánh pháo để đốt. Bạn G nói với bạn K. “Tớ với cậu đốt pháo cho vui đi!”. Nghe xong, bạn K liền đáp: “Pháp luật đã cấm đốt pháo rồi mà, chúng mình đốt pháo là vi phạm pháp luật đấy!”. Bạn G đáp: “Sao cậu máy móc thế Ngày Tết cũng phải có tiếng nổ cho vui nhà vui xóm chức. Lúc này, bạn K nhấn mạnh, đáp: "Không nên G ạ!". Cả hai tranh luận qua lại vì ý kiến trái ngược nhau.
– Hành vi tàng trữ, đốt pháo có nguy cơ gây tai nạn không? Vì sao? – Nếu bạn G thực hiện hành vi đốt pháo thì có thể dẫn đến những hậu quả gì? – Em có lời khuyên như thế nào đối với bạn G
Tình huống 2. Vào kì nghỉ hè, bạn T và bạn Hrủ nhau dùng ná đi bắn chim. Thế nhưng, mấy ngày trôi qua, cả hai vẫn chưa bắn được con chim nào. Thấy vậy, bạn T bảo: “Hay mình học cách làm súng tự chế thay cho nó có khi sẽ hiệu quả hơn". Bạn H nói: “Không T ơi, làm như vậy nguy hiểm và dễ xảy ra tai nạn lắm".
– Theo em, nếu bạn T và bạn H làm súng tự chế để bắn chim có vi phạm các quy định của pháp luật không? Vì sao? – Em có tán thành ý kiến của bạn H không? Vì sao?
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG
Nhiệm vụ
Em hãy lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây và thực hiện.
1. Em hãy thiết kế tờ gấp có nội dung quy định cơ bản của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại để tuyên truyền cho các bạn học sinh trong trường của mình. 2. Em hãy làm việc nhóm để xây dựng một tiểu phẩm và sắm vai trước lớp với nội dung nhắc nhở người thân, bạn bè chủ động phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ảnh
Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
Ảnh
Chuẩn bị nội dung bài sau
Ảnh
Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
Kết thúc
Kết thúc
Ảnh
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ THAM GIA BUỔI HỌC