BÀI 7: PHÉP NHÂN- PHÉP CHIA SỐ THẬP PHÂN
Trang bìa
Trang bìa
Toán 6 CHƯƠNG V. PHÂN SỐ VÀ SỐ THÂP PHÂN BÀI 7: PHÉP NHÂN- PHÉP CHIA SỐ THẬP PHÂN
Ảnh
Khởi động
Hoạt động
Inch (đọc là in-sơ, kí hiệu là in) là tên của một đơn vị đo độ dài: 1 in = 2,54 cm. Một chiếc ti vi màn hình phẳng có độ dài đường chéo là 52 in.
Ảnh
Độ dài đường chéo của màn hình ti vi là bao nhiêu mét?
I. Phép nhân số thập phân
1. Nhân hai số thập phân
1) Đặt tính để tính tích 5,285 . 7,21.
Ta thường đặt tính rồi tính như sau:
Ảnh
1. Nhân hai số thập phân
Vậy 5,285 . 7,21 = 38,10485
- Các bước thực hiện phép tính
Như vậy để nhân hai số thập phân dương, ta làm như sau: Bước 1. Viết thừa số này ở dưới thừa số kia như đối với phép nhân các số tự nhiên Bước 2. Thực hiện phép nhân như nhân các số tự nhiên Bước 3. Đếm xem trong phần thập phân của cả hai thừa số có bao nhiêu chữ số rồi dùng dấu "," tách ở tích ra bấy nhiêu chữ số kề từ phải sang trái, ta nhận được tích cần tìm.
Quy tắc nhân hai số nguyên
2) Nêu quy tắc nhân hai số nguyên cùng dấu; khác dấu. Quy tắc nhân hai số thập phân (cùng dấu hoặc khác dấu) được thực hiện giống như quy tắc nhân hai số nguyên. 
Ví dụ 1
Bài tập kéo thả chữ
Ví dụ 1 Tính tích: a) (- 9,207) . (- 3,8); b) (- 9,27) . 4,8. - Giải a) (- 9,207) . (- 3,8) =|| 9,207 . 3,8 = 34,9866.|| b) (- 9,27). 4,8 =|| -(9,27 . 4,8) = - 44,496.||
- Câu hỏi 1
Bài tập kéo thả chữ
1 Tính tích: a) 8,15 . (-4,26); b) 19,427 . 1,8. - Giải a) 8,15 . (-4,26) = ||-(8,15 . 4,26) = - 34,719|| b) 19,427 . 1,8 = ||34,9686||
2. Tính chất của phép nhân số thập phân
2. Tính chất của phép nhân số thập phân
Hãy nêu các tính chất của phép nhân số nguyên. Giống như phép nhân số nguyên, phép nhân số thập phân cũng có các tính chất: giao hoán, kết hợp, nhân với số 1, phân phối của phép nhân đối vổi phép cộng và phép trừ.
Ví dụ 2
Bài tập kéo thả chữ
Ví dụ 2 Tính một cách hợp lí: a) 0,75 . 8; b) 7,63 . 21,15 + 7,63 . (- 121,15). - Giải a) 0,75 . 8 = 3 . 0,25 . 4 . 2 = ||(0,25 .4). (3 . 2)|| = ||1 . 6|| = ||6.|| b) 7,63 . 21,15 + 7,63 . (- 121,15) = ||7,63 . [21,15 + (- 121,15)] = ||7,63 . [-(121,15 - 21,15)]|| = ||7,63 . (- 100)|| = ||- (7,63.100)|| = ||-763.||
- Câu hỏi 2
Bài tập kéo thả chữ
Tính một cách hợp lí: a) 0,25 . 12; b) 0,125 . 14 . 36. - Giải a) 0,25 . 12 = ||0,25 . 4 . 3|| =||1 . 3|| =||3|| b) 0,125 . 14 . 36. = ||0,125 . 2 . 7 . 4 . 9 =|| 0,125 . (2 . 4) . ( 7 . 9 )| = || 0,125 . 8 . 63 || = ||1. 63 || = ||63.||
II. Phép chia số thập phân
- 4) Đặt tính
Đặt tính để tính thương: 247,68 : 144.
- Lấy 247 chia cho 144 được 1, viết 1; Lấy 1 nhân với 144 được 144; Lấy 247 trừ đi 144 được 103, viết 103. - Viết dấu vào bên phải số 1. - Hạ chữ số 6, được 1 036; Lấy 1 036 chia cho 144 được 7, viết 7; Lấy 7 nhân vđi 144 được 1 008; Lấy 1 036 trừ đi 1 008 được 28, viết 28. - Hạ chữ số 8 được 288; Lấy 288 chia cho 144 được 2, viết 2; Lấy 2 nhân với 144 được 288; Lấy 288 trừ đi 288 được 0; viết 0.
Ảnh
Vậy 247,68 : 144 = 1,72
Hình vẽ
- 5) Đặt tính
Đặt tính để tính thương: 311,01 : 0,3. Ta thường đặt tính rồi tính như sau:
- Số chia có một chữ số sau dấu "," nên ta chuyển dấu "," ở số bị chia sang bên phải một chữ số 311,01 -> 3110,1 - Bỏ dấu "," ở số chia 0,3 -> 3 - Thực hiện phép tính chia 3110,1 : 3
Hình vẽ
Ảnh
Vậy 311,01 : 0,3 = 1036,7
- Các bước thực hiện phép tính
Như vậy để chia hai số thập phân dương, ta làm như sau:
Bước 1. Số chia có bao nhiêu chữ số sau dấu thì ta chuyển dấu ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số (nếu số bị chia không đủ vị trí để chuyển dấu thì ta điền thêm những chữ số 0 vào bên phải của số đó) Bước 2. Bỏ đi dấu "," ở số chia, ta nhận được số nguyên dương Bước 3. Đem số nhận được ở Bước 1 chia cho số nguyên dương nhận được ở Bước 2, ta có thương cần tìm.
- Quy tắc chia hai số nguyên
Nêu quy tắc chia hai số nguyên cùng dấu; khác dấu trong trường hợp phép chia hết. Quy tắc chia hai số thập phân (cùng dấu hoặc khác dấu) được thực hiện giống như quy tắc chia hai số nguyên.
Ví dụ 4
Bài tập kéo thả chữ
Ví dụ 4 Tính thương: a) (- 8,446): (- 4,12); b) (- 5,4): 0,027. - Giải a) (- 8,446) : (- 4,12) = ||8,446 : 4,12 = 2,05.|| b) (- 5,4) : 0,027 = ||- (5,4 : 0,027) = - 200.||
- Câu hỏi 3
Bài tập kéo thả chữ
Ví dụ 4 Tính thương: a) (- 17,01): (- 12,15); b) (15,175): 12,14) - Giải a) (- 17,01): (- 12,15) = || 17,01 : 12,15 = 1,4.|| b) (15,175): 12,14) = || - (15,175 : 12,14) = - 1,25 .||
Củng cố- dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu phần trọng tâm của bài Làm tất cả các bài tập trong SGK và sách bài tập Đọc thêm các phần có thể Chuẩn bị bài mới: "Ước lượng và làm tròn số"
Chào tạm biệt
Ảnh