CHỦ ĐỀ 9: BÀI 19: PHÁP LUẬT TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH 10
CHỦ ĐỀ 9: BÀI 19: PHÁP LUẬT TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
Ảnh
Mở đầu
Khởi động
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Em hãy cùng các bạn tham gia trò chơi" Ai nhanh hơn" Nêu những quy định của pháp luật mà em biết.
Khởi động
Khám phá
1. Khái niệm pháp luật
Hình vẽ
Ảnh
1. Khái niệm pháp luật
Đọc thông tin SGK (Tr118) kết hợp quan sát hình ảnh em hãy: a. Theo em, các điều khoản trong Bộ luật Dân sự và Luật Bảo vệ môi trường là những quy định dành cho những ai? b. Các quy định của pháp luật do cơ quan nào ban hành và đảm bảo thực hiện? c. Pháp luật là quy tắc xử sự chung cho tất cả mọi người hay chỉ dành cho người vi phạm? Vì sao?
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận
Pháp luật là hệ thống quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung, do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội. Các quy tắc xử sự chung chính là nội dung của pháp luật, là chuẩn mực về những việc được làm, những việc phải làm và những việc không được làm.
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Nhà nước ban hành pháp luật nhằm điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, để các hoạt động trong xã hội diễn trong vòng trật tự. Trong trường hợp cá nhân, tổ chức nào đó vi phạm thì sẽ bị xử lí nghiêm minh. Pháp luật bao gồm tất cả các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hànnh, bao gồm Hiến pháp, các luật và các văn bản dưới luật.
2. Đặc điểm của pháp luật
2. Đặc điểm của pháp luật
Hình vẽ
Ảnh
Đọc các thông tin trong SGK (T119), hãy: a. Qua các thông tin trên, cho biết các quy định trong Luật Giao thông đường bộ, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Bộ luật Dân sự dành cho những đối tượng nào? Ở đâu? b. Chỉ ra điểm khác biệt của pháp luật với Điều lệ Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
a. Pháp luật có tính quy phạm phổ biến, bắt buộc chung
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận
Pháp luật là những quy tắc xử sự chung, được áp dụng nhiều lần, ở nhiều nơi, bắt buộc đối với tất cả mọi người, trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đây là đặc điểm để phân biệt pháp luật với các loại quy phạm xã hội khác. Mỗi quy tắc xử sự thường được thể hiện thành một quy phạm pháp luật. Các quy tắc xử sự này bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức, bất kì ai ở vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể nào cũng phải xử sự theo.
b. Pháp luật có tính quyền lực
b. Pháp luật có tính quyền lực
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Đọc các thông tin, tình huống SGK (T120), hãy: a. Vì sao cửa hàng của bà Y bị xử phạt vi phạm hành chính. b. Việc cơ quan quản lí thị trường xử phạt cửa hàng bà M thể hiện điều gì của pháp luật.
- Kết luận
- Kết luận
Ảnh
Pháp luật do Nhà nước ban hành và bảo đảm thực hiện bằng sức mạnh của quyền lực nhà nước. Pháp luật bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức. Người vi phạm pháp luật sẽ bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lí, áp dụng các biện pháp cần thiết, kể cả biện pháp cưỡng chế. Việc xử lí này thể hiện quyền lực nhà nước và mang tính cưỡng chế. Tính quyền lực là đặc đểm để phân biệt pháp luật với quy phạm đạo đức, trong đó việc thực hiện chủ yếu dựa vào tính tự giác, người không thực hiện đúng các chuẩn mực đạo đức sẽ bị dư luận xã hội phê phán.
c. Pháp luật có tính xác định chặt chẽ vê hình thức
c. Pháp luật có tính xác định chặt chẽ vê hình thức
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Đọc hội thoại SGK (T121), hãy cho biết: Tính chặt chẽ về hình thức của pháp luật được thể hiện như thế nào.
- Kết luận
- Kết luận
Ảnh
Hình thức thể hiện của pháp luật là các văn bản có chứa quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành. Nội dung của văn bản do cơ quan nhà nước cấp dưới ban hành không được trái với văn bản do cơ quan nhà nước cấp trên ban hành; nội dung tất cả các văn bản đều phải phù hợp với Hiến pháp, không được trái Hiến pháp. Pháp luật quy định rõ ràng, chặt chẽ cơ quan nhà nước nào có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật nào.
3. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội
3. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội
Hình vẽ
Ảnh
Đọc các thông tin trong SGK (T121), hãy: a. Luật Doanh nghiệp có vai trò như thế nào đối với Nhà nước và doanh nghiệp? b. Những quy định của Luật Giao thông đường bộ có ý nghĩa như thế nào đối với Nhà nước và xã hội.
a. Pháp luật là phương tiện để Nhà nước quản lí kinh tế, quản lí xã hội
- Kết luận
- Kết luận
Ảnh
Nhà nước quản lý kinh tế đất nước thông qua việc ban hành pháp luật, quy định quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất kinh doanh, quy định cơ cấu kinh tế, các thành phần kinh tể của nền kinh tế quốc dân, quy định địa vị pháp lý của các đơn vị, tổ chức kinh tế, quy định các loại thuế đối với các cá nhân, tổ chức kinh doanh,...
Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, các quan hệ kinh tế rất đa dạng, cần phải được điều chỉnh bằng pháp luật để mọi hoạt động kinh tế diễn ra trong vòng trật tự, ổn định và phát triển.
+ tiếp (- Kết luân)
Ảnh
Nhà nước là đại diện chính thức của toàn xã hội, thông qua pháp luật, Nhà nước có điều kiện phát huy quyền lực của mình và kiểm tra, kiểm soát mọi hoạt động của các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước, mọi thành phần dân cư trong xã hội. Nhà nước quản lý xã hội về chính trị, văn hoá, giáo dục, xã hội, khoa học và công nghệ, thông qua việc ban hành chính sách, pháp luật về từng lĩnh vực và kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước.
b. Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình
b. Pháp luật là phương tiện để công dân thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Đọc thông tin, tình huống SGK (Tr122), hãy: a. Ở thông tin 1, công dân đã thực hiện quyền gì của mình và thực hiện như thế nào? b. Vì sao anh X lại căn cứ vào Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019 để khiếu nại quyết định của Giám đốc Công ty H?
- Kết luận
- Kết luận
Ảnh
Ở nước ta, các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân quy định trong Hiến pháp, được cụ thể hoá trong các luật về dân sự, đầu tư, doanh nghiệp, thuế, khiếu nại, tố cáo, hôn nhân và gia đình giáo dục,... trong đó quy định về nội dung, cách thức thực hiện quyền công dân trong từng lĩnh vực cụ thể. Thông qua pháp luật, nhân dân được thực hiện quyền của mình.
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Pháp luật là phương tiện để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, thông qua các luật về dân sự, hình sự, hành chính, tố tụng, trong đó quy định thẩm quyền, nội dung, hình thức, thủ tục giải quyết tranh chấp, khiếu nại và xử lí hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Luyện tập
Câu 1 (- Luyện tập)
Hình vẽ
Câu 1: Xử lí tình huống
a. Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nam, nữ khi kết hôn với nhau phải tuân theo điều kiện về độ tuổi "nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên", là thể hiện đặc điểm nào của pháp luật?
Ảnh
+ tiếp (Câu 1: Xử lí tình huống)
Hình vẽ
b. Trên cơ sở quy định của pháp luật về kinh doanh, ông Tuấn đã đăng kí mở cửa hàng bán đồ nội thất gia đình và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh. Vai trò nào của pháp luật được thể hiện trong trường hợp trên? Vì sao?
Ảnh
+ tiếp (Câu 1: Xử lí tình huống)
Hình vẽ
c. Công ty M kinh doanh có hiệu quả nhưng kê khai doanh thu thiếu trung thực để giảm bớt tiền thuế phải nộp làm thất thu lớn cho Nhà nước. Trên cơ sở pháp luật, cơ quan thuế đã xử phạt Công ty M vì hành vi gian dối trong kê khai thuế. Quyết định xử phạt của cơ quan thuế là thể hiện vai trò nào của pháp luật?
Ảnh
Câu 2
Ảnh
Câu 2: Theo em, ý kiến nào dưới đây là đúng? Vì sao?
Hình vẽ
Có ý kiến cho rằng, để quản lý kinh tế, quản lý các lĩnh vực xã hội thì không nhất thiết phải có pháp luật, chỉ cần có chính sách của Nhà nước và tuyên truyền trong nhân dân là được. Em có đồng ý với ý kiến trên hay không? Vì sao?
Câu 3 (- Luyện tập)
Ảnh
Hình vẽ
Câu 3: Em hãy cho biết, pháp luật có vai trò như thế nào đối với em và các bạn trong lớp, trong trường? Cho ví dụ.
Vận dụng
- Vận dụng (- Vận dụng)
Hình vẽ
Ảnh
Cùng các bạn trong nhóm lập dự án tuyên truyền về vai trò của pháp luật đối với công dân về quyền bình đẳng giới, thân thể, sức khỏe của công dân theo gợi ý sau: mục đích, đối tượng tuyên truyền, nội dung tuyên truyền, hình thức tuyên truyền, thời gian, địa điểm thực hiện, trình bày kế hoạch trước lớp.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại lí thuyết vừa học. Làm bài 4 (Luyện tập) trong SGK, SBT. Chuẩn bị bài mới: ''Chủ đề 9: Bài 19: Pháp luật trong đời sống xã hội".
Cảm ơn
Ảnh