BÀI 17: NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HIẾN PHÁP VỀ KINH TẾ, VĂN HÓA, XÃ HỘI, GIÁO DỤC, KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ, MÔI TRƯỜNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
GIÁO DỤC KINH TẾ VÀ PHÁP LUẬT 10
BÀI 17: NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA HIẾN PHÁP VỀ KINH TẾ, VĂN HÓA, XÃ HỘI, GIÁO DỤC, KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ, MÔI TRƯỜNG
Mục tiêu bài học
Yêu cầu cần đạt
Ảnh
Yêu cầu cần đạt
Nêu được một số nội dung cơ bản của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường. Có thái độ đồng tình, ủng hộ đối với các hành vi thực hiện đúng; lên án, phê phán các hành vi vi phạm quy định của Hiến pháp. Thực hiện nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp về kinh tế, văn hóa xã hội, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường bằng những hành vi cụ thể, phù hợp với lứa tuổi.
Mở đầu
- Mở đầu (- Mở đầu)
Ảnh
Em hãy chia sẻ một khẩu hiệu về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường mà em biết. Theo em, khẩu hiệu đí được sử dụng để làm gì?
Khám phá
1. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về kinh tế
Ảnh
1. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về kinh tế
Ảnh
Em hãy đọc đoạn hội thoại, trường hợp trong SGK em hãy trả lời câu hỏi sau: 1. Em hãy nêu ý kiến nhận xét về câu nói của nhân vật anh trai trong hội thoại 1. 2. Em hãy phân biệt quyền sở hữu đất đai và quyền sử dụng đất. ?
- Kết luận (1. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về kinh tế)
- Kết luận
Nội dung về kinh tế được quy định tại các Điều 50,51, 52, 53, 54, 55, 56 của Hiến pháp năm 2013. Theo đó, nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, kinh tế nhà nước giữa vai trò chủ đạo. Các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế hoạt động theo pháp luật, bình đẳng trước pháp luật, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh. Đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, nguồn lợi ở các vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lí là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí. Đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, nguồn lực quan trọng phát triển đất nước, được quản lí theo pháp luật. Ngân sách nhà nước, dự trữ quốc gia, quỹ tài chính nhà nước và các nguồn tài chính công khác do Nhà nước thống nhất quản lí và phải được sử dụng hiệu quả, công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật.
2. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về văn hóa, xã hội
Ảnh
2. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về văn hóa, xã hội
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK em hãy trả lời câu hỏi sau: 1. Em hãy lấy ví dụ thực tế để minh họa cho nội dung trong thông tin trên. 2. Theo em, nội dung về văn hóa, xã hội của Hiến pháp có ý nghĩa như thế nào đến đời sống của nhân dân và sự phát triển của đất nước?
- Kết luận (2. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về văn hóa, xã hội)
- Kết luận
Nội dung về văn hóa, xã hội được quy định tại Điều 57, 58, 59, 60 của Hiến pháp năm 2013. Theo đó, Hiến pháp quy định vai trò, trách nhiệm của Nhà nước và xã hội đối với các lĩnh vực của văn hóa, xã hội như: tạo việc làm cho người lao động, bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động, người sử dụng lao động và tạo điều kiện xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định; chăm lo, phát triển sức khỏe của nhân dân; tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội; chăm lo xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại;...
3. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về giáo dục
Ảnh
3. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về giáo dục
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK em hãy trả lời câu hỏi sau: 1. Em hãy nêu ví dụ về việc thực hiện tốt quy định của Hiến pháp năm 2013 về giáo dục. 2. Theo em, vì sao Hiến pháp năm 2013 lại xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu của quốc gia?
- Kết luận (3. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về giáo dục)
- Kết luận
Ảnh
Điều 61 Hiến pháp năm 2013 quy định: Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Nhà nước Việt nam ưu tiên đầu tư và thu hút các nguồn đầu tư cho giáo dục; chăm lo phát triển giáo dục ở các cấp học, thực hiện phổ cập giáo dục và các chính sách về học bổng, học phí hợp lí; ưu tiên phát triển giáo dục ở các vùng có điều kiện khó khăn, tạo điều kiện để các nhóm yếu thế được tiếp cận với giáo dục.
4. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về khoa học, công nghệ
Hình vẽ
Đọc thông tin, trường hợp trong SGK em hãy trả lời câu hỏi sau: 1. Quốc gia Khởi nghiệp, Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có ý nghĩa như thế nào trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước? 2. O và D đã có ý tưởng gì trong việc sáng tạo để phát triển khoa học, công nghệ? 3. Theo em, nội dung của Hiến pháp về khoa học, công nghệ có ý nghĩa như thế nào với đời sống xã hội và sự phát triển của đất nước?
4. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về khoa học, công nghệ
- Kết luận (4. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về khoa học, công nghệ)
Ảnh
- Kết luận
Điều 62 Hiến pháp năm 2013 khẳng định: Phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhà nước ưu tiên đầu tư và khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư nghiên cứu, phát triển, chuyển giao, ứng dụng có hiệu quả thành tựu khoa học và công nghệ; bảo đảo quyền nghiên cứu khoa học và công nghệ; bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Nhà nước tạo điều kiện để mọi người tham gia và được thụ hưởng lợi ích từ các hoạt động khoa học và công nghệ.
5. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về môi trường
Ảnh
5. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về môi trường
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK em hãy trả lời câu hỏi sau: 1. Theo em, tại sao Hiến pháp có nội dung về môi trường? 2. Nêu ví dụ về việc thực hiện tốt quy định của Hiến pháp 2013 về môi trường? 3. Theo em, nội dung của Hiến pháp về môi trường có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của đất nước và đời sống xã hội?
- Kết luận (5. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về môi trường)
Ảnh
- Kết luận
Điều 63 Hiến pháp năm 2013 quy định: Nhà nước có chính sách bảo vệ môi trường; quản lí, sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên; bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học; chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhà nước khuyến khích mọi hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển, sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tao. Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt tài nguyên thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học phải bị xử lí nghiêm và có trách nhiệm khắc phục, bồi dưỡng thiệt hại.
Luyện tập
- Câu 1
Ảnh
Câu 1: Em hãy cho biết các ý kiến sau đây đúng hay sai? Vì sao?
a. Công dân Việt Nam có quyền kinh doanh tất cả các mặt hàng. b. Tài nguyên thiên nhiên là sở hữu toàn dân nên mọi người có thể tùy ý sử dụng. c. Tất cả mọi người dân đều được Nhà nước tạo điều kiện hưởng thụ lợi ích từ hoạt động khoa học, công nghệ. d. Bảo vệ môi trường là trách nhiệm riêng của cơ quan quản lí nhà nước về môi trường.
- Câu 2
Ảnh
Câu 2: Em có nhận xét gì về hành vi của các nhân vật, tổ chức trong những trường hợp sau?
a. Ông S và con trai thường xuyên dùng kích điện đánh bắt cá. b. Bà H nhập hàng hóa kém chất lượng, không rõ nguồn gốc về bán cho người dân. c. Ông M thường tự pha chế thuốc trừ sâu sinh học an toàn cho con người và môi trường để phun cho vườn cây ăn quả của gia đình. d. Trường T tổ chức cho học sinh tham quan triển lãm khoa học nghệ thuật của thành phố.
- Câu 3
Ảnh
Câu 3: Em hãy xử lí các tình huống sau:
Thôn của Q nằm cạnh một con sông lớn. Trong thôn có địa điểm thu gom rác thải để xử lí nhưng nhiều người vân có thói quen vứt rác, xác vật nuôi, túi nilon,... xuống lòng sông vì cho rằng dòng sông lớn nên vứt môt vài túi rác xuống cũng không ảnh hưởng gì. Q cho rằng làm như vậy là vi phạm pháp luật nhưng không biết nên làm gì để mọi người chấm dứt hành vi đó. Nếu là Q em sẽ làm gì?
- Tình huống 1:
- Tình huống 2 (Câu 3. Em hãy xử lí các tình huống sau:)
Ảnh
H (15 tuổi) rất thích nghiên cứu, chế tạo, lắp ráp các thiết bị công nghệ. Gần đây, H muốn tham dự một cuộc thi chế tạo robot nhưng bố mẹ không đồng ý vì lo ngại sẽ ảnh hưởng đến việc học tập. Nếu là H, em sẽ làm gì để bố mẹ đồng ý cho tham dự cuộc thi?
- Tình huống 2:
- Câu 4
Ảnh
Câu 4: Em hãy nêu những việc học sinh nên làm và không nên làm để thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của công dân đối với việc phát triển giáo dục, khoa học, công nghệ.
Vận dụng
- Câu 1
Ảnh
Câu 1: Em hãy thiết kế một khẩu hiệu hoặc vẽ một bức tranh cổ động nhằm tuyên truyền các nội dung của Hiến pháp 2013 về văn hóa, giáo dục.
- Vận dụng:
- Câu 2 (- Vận dụng)
Ảnh
Câu 2: Em hãy viết một bài thuyết trình về trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường và chia sẻ lại sản phẩm với cả lớp.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị cho bài sau: "Bài 18: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".
- Cảm ơn
Ảnh