Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 73: NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT I. GIỚI THIỆU BÀI
1. Cấu trúc bài học:
I. GIỚI THIỆU BÀI HỌC II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT III. SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO. VI. DẶN DÒ 2. Xem đoạn phim ngắn sau:
PHIM NGẮN: NGÔN NGỮ 9X 3. Quan sát các hình ảnh sau:
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT
1. Về ngữ âm và chữ viết:
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 1. Về ngữ âm và chữ viết - Không giặc quần áo ở đây. - Khi sân trường khô dáo, chúng em chơi đá cầu hoặc đánh bi. - Tôi không có tiền lẽ, anh làm ơn đỗi cho tôi Đọc đoạn hội thoại sau và phân tích sự khác biệt :
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 1. Về ngữ âm và chữ viết - Thế tại sao đang ở thành phố, bác lại về quê? - À…chuyện ấy thì dài lắm. Nhẩn nha rồi bác kể. Dưng mờ …chẳng qua cũng là cái duyên cái số…Gì thế, cháu? - Bác nói giọng nó khang khác thế nào ấy. Trời bác nói là giời…........ Nhưng mà bác nói là dưng mờ. Bảo bác nói là bẩu. - Ăn nước ở đâu nói giọng ở đó mờ, cháu … ( Ma Văn Kháng, Heo may gió lộng) Nhận xét đoạn văn và phân tích sự khác biệt:
1. Về ngữ âm và chữ viết dưng mờ nhưng mà giời trời bẩu bảo mờ mà Tiểu kết:
Tiểu kết - Những lỗi sai cơ bản về phát âm và chữ viết chúng ta hay mắc phải là: Sai phụ âm đầu Sai phụ âm cuối Sai về dấu thanh Sai vì phát âm hoặc viết theo ngôn ngữ địa phương - Khi sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp cần phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt, viết đúng các quy tắc hiện hành về chính tả và chữ viết nói chung. 2. Về từ ngữ :
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 2. Về từ ngữ - Khi ra pháp trường anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt - Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo truyền tụng - Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần. - Những bệnh nhân không cần phải mổ mắt được khoa dược tích cực pha chế, điều trị bằng những thứ thuốc tra mắt đặc biệt. Lựa chọn những câu dùng từ đúng trong các câu sau:
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 2. Về từ ngữ Lựa chọn những câu dùng từ đúng trong các câu sau:
1. Anh ấy có một yếu điểm: không quyết đoán trong công việc.
2. Điểm yếu của họ là thiếu tinh thần đoàn kết.
3. Bọn giặc đã ngoan cố chống trả quyết liệt.
4. Bộ đội ta đã ngoan cường chiến đấu suốt một ngày đêm.
5. Tiếng Việt rất giàu âm thanh và hình ảnh, cho nên có thể nói đó là thứ tiếng rất sinh động, phong phú.
Tiểu kết:
- Khi sử dụng từ ngữ, chúng ta thường gặp những lỗi sai như: Sai về cấu tạo từ. Sai về ý nghĩa. Sai về kết hợp. - Khi sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp cần dùng từ ngữ đúng với hình thức và cấu tạo, với ý nghĩa với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt. 3. Về ngữ pháp:
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 3. Về ngữ pháp Qua tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ. Sửa lại câu trên cho đúng ngữ pháp:
- Tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ. - Qua tác phẩm “Tắt đèn”, Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ. - Qua tác phẩm “Tắt đèn” Ngô Tất Tố, ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ. Lựa chọn đáp án đúng:
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 3. Về ngữ pháp Lựa chọn câu đúng đúng nhất
A. Bộ đội ta đi đánh đồn giặc, chết như rạ
B. Bộ đội ta đi đánh đồn, giặc chết như rạ
C. Bộ đội ta đi đánh đồn giặc chết như rạ.
Đọc đoạn văn sau và tìm lỗi sai:
(1)Thúy Kiều và Thúy Vân đều là con gái của ông bà Vương viên ngoại .(2)Nàng là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, sống hoà thuận với gia đình với cha mẹ.(3) Họ sống êm ấm dưới một mái nhà, cùng có những nét xinh đẹp tuyệt vời.(4) Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn.(5)Còn Vân có nét đẹp đoan trang thuỳ mị.(6) Còn về tài thì nàng hơn hẳn Thúy Vân.(7)Thế nhưng nàng đâu có được hạnh phúc. Phân tích và sửa lỗi sai:
Sửa lại: Thúy Kiều và Thúy Vân đều là con gái của ông bà Vương Viên Ngoại. Họ sống êm ấm dưới một mái nhà, hòa thuận và hạnh phúc cùng cha mẹ. Họ đều có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Thúy Kiều là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn. Vẻ đẹp của nàng hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Thuý Vân có nét đẹp đoan trang, thùy mị. Về tài thì Thúy Kiều hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng nàng đâu được hưởng hạnh phúc. Tiểu kết:
- Những lỗi sai về ngữ pháp thường gặp là: Sai về cấu tạo câu. Sử dụng dấu câu chưa phù hợp. Chưa có sự liên kết chặt chẽ trong văn bản. - Khi sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp cần cấu tạo câu đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt, sử dụng dấu câu thích hợp. Trong văn bản cần có sự liên kết chặt chẽ tạo sự mạch lạc và thống nhất 4. Về phong cách ngôn ngữ:
II. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 4. Về phong cách ngôn ngữ - Trong một biên bản về một vụ tai nạn giao thông: Hoàng hôn ngày 25-10, lúc 17h 30, tại km 19 quốc lộ 1A đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông. - Trong một bài văn nghị luận: “Truyện Kiều” của Nguyễn Du đã nêu cao một tư tưởng nhân đạo hết sức là cao đẹp. - Trong một đề tốn : Cho một đường trịn xoe cĩ một tm ơ nhỏ xíu ... Hãy nhận xét về các từ ngữ thuộc ngôn ngữ nói trong phong cách ngôn ngữ sinh hoạt ở đoạn văn trong sách giáo khoa.:
- Các từ ngữ thuộc ngôn ngữ nói trong phong cách ngôn ngữ sinh hoạt: Các từ xưng hô: bẩm, cụ, con. Thành ngữ: trời tru đất diệt, một thước cắm dùi không có. Các từ ngữ mang sắc thái khẩu ngữ: sinh ra, có dám nói gian, quả, sướng quá, về làng về nước, chả làm gì nên ăn, kêu. Tiểu kết:
- Khi sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp cần nói và viết phù hợp với các đặc trưng và chuẩn mực trong từng phong cách chức năng ngôn ngữ III. SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO.
1. Phân tích ví dụ sau:
III. SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO. 1. Phân tích ví dụ sau " Chị Sứ yêu biết bao nhiêu cái chốn này, nơi chị oa oa cất tiếng khóc đầu tiên, nơi quả ngọt trái sai thắm hồng da dẻ chị." * Viết lại câu văn trên theo cách diễn đạt bình thường: Chị Sứ rất yêu cái chốn này, nơi chị đã sinh ra, nơi chị đã lớn lên. - Câu văn giàu tính biểu cảm Dùng quán ngữ “biết bao nhiêu” Dùng từ ngữ miêu tả âm thanh “oa oa cất tiếng khóc đầu tiên” lặp từ, lặp cấu trúc cú pháp (lặp phần phụ chú) - Câu văn giàu tính hình tượng : dùng hình ảnh ẩn dụ “ quả ngọt trái sai đã thắm hồng da dẻ chị” * So sánh cách viết ở câu trên với câu văn viết lại: Câu văn vừa chuẩn mực vừa có tính nghệ thuật cao. 2. Tiểu kết:
VI. DẶN DÒ
1. Hướng dẫn học bài :
Hướng dẫn học bài Học hiểu phần ghi trọng tâm của bài: Biết dùng đúng về ngữ âm, chữ viết, từ ngữ và ngữ pháp khi sử dụng Tiếng Việt. Theo em phải sử dụng Tiếng Việt như thế nào để đạt hiệu quả cao? Làm đủ các bài tập ở SBT Đọc thêm phần có thể Chuẩn bị bài mới: Hồi trống cổ thành 2. Kết bài:
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC