BÀI 3. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 3. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
I. Lý thuyết
Yếu tố Hán Việt
I. LÝ THUYẾT
Yếu tố Hán Việt là gì?
Các tiếng tạo nên từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.
Từ Hán Việt
I. LÝ THUYẾT
Từ Hán Việt là gì?
Từ Hán Việt là từ vay mượn của tiếng Hán nhưng được đọc theo cách phát âm của Tiếng Việt.
Từ ghép Hán Việt
I. LÝ THUYẾT
Từ ghép Hán Việt có mấy loại? Đó là những loại nào?
Từ ghép Hán Việt có 2 loại: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
II. Luyện tập
Bài tập 1
II. LUYỆN TẬP
1. Bài tập 1/ 64.
Giải thích nghĩa từ Hán Việt
Giải thích nghĩa của từ Hán Việt được in đậm trong các câu sau: a. Thông qua tình huống này, tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội mà ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về các tầng lớp người trong xã hội đều được nới lỏng và cởi bỏ. (Theo Trần Thị An, Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian) b. Và ở đây, bằng kinh nghiệm về việc quan sát thiên nhiên và kinh nghiệm của việc thực hành các trò chơi dân gian ở làng quê, em bé nhanh chóng tìm ra đáp án. (Theo Trần Thị An, Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian) c. Bài ca dao “Trog đầm gì đẹp bằng sen” đạt đến độ hoàn mĩ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật mang tính triết lí. (Theo Hoàng Tiến Tựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen)
Bài tập 1
II. LUYỆN TẬP
1. Bài tập 1/ 64.
Trò chơi: AI NHANH HƠN
Ảnh
Đáp án
Bài kiểm tra tổng hợp
1. Bài tập 1/ 64. - 1. trí tuệ - a. đạo lí về nhân sinh. - 2. quan niệm - b. tiến hành, thực hiện. - 3. thiên nhiên - c. sự hiểu biết, thông thái - 4. thực hành - d. tự nhiên. - 5. hoàn mĩ - e. hoàn hảo, tốt đẹp. - 6. triết lí - f. cách hiểu riêng củamình về một sự vật, một vấn đề.
Bài tập 2
II. LUYỆN TẬP
2. Bài tập 2/ 64.
Ảnh
Tìm những từ ghép có yếu tố Hán Việt trong bảng sau (cột hai) và giải thích ý nghĩa của những từ đó.
Trò chơi tiếp sức
2. Bài tập 2/ 64.
Trò chơi: TIẾP SỨC
Chia lớp thành 4 Đội: Mỗi Đội tìm từ ghép Hán Việt cho 2 yếu tố Hán Việt trong thời gian 2 phút, các thành viên trong Đội thay phiên nhau ghi các từ ghép Hán Việt lên bảng. Sau 2 phút, Đội nào ghi đúng được nhiều từ nhất thì Đội đó sẽ chiến thắng và nhận được 1 phần quà!
Trò chơi tiếp sức
ĐỘI 1 quốc (nước), gia (nhà)
ĐỘI 2 gia (tăng thêm), biến (tai họa)
ĐỘI 3 biến (thay đổi), hội (họp lại)
Trò chơi: TIẾP SỨC
ĐỘI 4 hữu (có), hóa (thay đổi, biến thành)
Trả lời bài tập 2
Ảnh
Việc hiểu đúng nghĩa các từ Hán Việt giúp chúng ta đọc VB hiệu quả hơn, hiểu được chính xác ý nghĩa VB.
Bài tập 3
3. Bài tập 3/ 64.
Đặt câu với 3 từ Hán Việt tìm được ở bài tập trên.
- Quốc kì của nước Việt Nam là lá cờ đỏ sao vàng.
- Hội nghị dự kiến sẽ kết thúc vào ngày mai.
- Con người tiến hóa từ một loài vượn cổ.
Bài tập 4
4. Bài tập 4/ 64.
Trong câu sau, nếu thay từ “tôn vinh” bằng từ “khen ngợi” thì ý nghĩa của câu có thay đổi không? Theo em, cách dùng từ nào hay hơn? Vì sao? “Để tôn vinh trí tuệ dân gian, người kể chuyện đã xếp đặt tình huống để cho người ra đố ở vị trí sứ giả nước ngoài, thậm chí là một nước lớn hơn đang “lăm le muốn chiếm bờ cõi nước ta”, mà nếu không trả lời được thì quốc gia sẽ phải “tỏ ra thua kém và thừa nhận sự thần phục của mình đối với nước láng giềng”. (Theo Trần Thị An, “Em bé thông minh” – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian)
Trả lời bài tập 4
- Tôn vinh: tôn lên vị trí, danh hiệu cao quý vì được ngưỡng mộ hoặc vì có năng lực, phẩm chất đặc biệt. - Khen ngợi: khen (nói khái quát), dùng để nói lên sự đánh giá tốt với ý vừa lòng.  
Bài tập 4/ 64.
Trả lời bài tập 4
- Nếu thay từ “tôn vinh” bằng từ “khen ngợi” thì ý nghĩa của câu sẽ bị thay đổi. - Từ “khen ngợi” chỉ là sự công nhận còn từ “tôn vinh” có giá trị ca ngợi, biểu thị danh hiệu cao quý. Trí tuệ dân gian là một phẩm chất, năng lực đặc biệt, nó đáng được tôn vinh chứ không phải được công nhận nên phải dùng từ “tôn vinh”. 
Bài tập 4/ 64.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG VIẾT NGẮN
Vận dụng
Ảnh
Em hãy viết đoạn văn (khoảng 10 đến 15 câu) chủ đề tự chọn, có sử dụng từ Hán Việt.
Hình thức và nội dung
Hình vẽ
Hình vẽ
Đoạn văn tham khảo
ĐOẠN VĂN THAM KHẢO Trải qua hơn bốn ngàn năm lịch sử, đất nước ta phải trải qua bao trận chiến khốc liệt và đương đầu với nhiều kẻ thù mạnh. Nhưng với tinh thần đoàn kết và kiên cường trong chiến đấu, đất nước ta đã giành được nền độc lập như ngày hôm nay. Nhân dân ta đã chấm dứt hàng trăm năm sống dưới ách gông cùm, nô lệ của của thực dân, phong kiến. Và ngày hôm nay, cả dân tộc lại cùng nhau chung sức, tiếp tục xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, giàu đẹp. Đó là truyền thống đoàn kết quý báu của dân tộc ta.
Đoạn 1:
Đoạn văn tham khảo
ĐOẠN VĂN THAM KHẢO Hai tiếng “gia đình” vang lên gợi biết bao niềm thiêng liêng, yêu mến. Gia đình là mái nhà nơi cha mẹ dựng xây bằng tình yêu thương. Từ tình yêu thăm thiết ấy, những đứa con đẹp đẽ, ngoan hiền cất tiếng khóc chào đời trong niềm vui khôn xiết của cả cha và mẹ. Bởi vậy, gia đình là nơi gắn kết chúng ta bằng sợi dây ruột thịt vô cùng thiêng liêng. Cảm động hơn, gia đình là nơi bắt nguồn những tình cảm vô cùng cao đẹp tình vợ chồng, tình mẫu tử, tình phụ tử, tình anh chị em, … Minh chứng cho những những tình cảm đó không chỉ có những cảm xúc cá nhân của mỗi chúng ta dành cho người thân trong gia đình mà còn có dòng sông văn học tuôn chảy bao đời nay cũng lấy đó làm đề tài bất tận.
Đoạn 2:
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
Chuẩn bị nội dung bài sau
Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
Ảnh
Kết thúc bài học
Chào tạm biệt
Ảnh