BÀI 6. NGUYỄN DU - “NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY MÀ ĐAU ĐỚN LÒNG”. VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH VỀ MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 6. NGUYỄN DU - “NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY MÀ ĐAU ĐỚN LÒNG”
VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH VỀ MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Ảnh
Hãy nhắc lại khái niệm văn bản thuyết minh? Kể các phương pháp thuyết minh mà em biết?
Hình thành kiến thức
NV1: Tìm hiểu yêu cầu của kiểu bài
Ảnh
NV1: Tìm hiểu yêu cầu của kiểu bài
Yêu cầu quan trọng nhất của kiểu bài thuyết minh về 1 tác phẩm văn học là gì? Điều gì làm nên giá trị và sức hấp dẫn của 1 bài thuyết minh? Em phải chuẩn bị những gì để viết tốt kiểu bài này?
Thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:
I. Yêu cầu của kiểu bài:
Ảnh
I. Yêu cầu của kiểu bài:
Giới thiệu được tác phẩm cần thuyết minh( Tác giả, nhan đề, đánh giá chung. Giới thiệu khái quát về tác giả Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, đặc điểm thể loại, tóm tắt được nội dung tác phẩm Đánh giá giá trị ND và đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm. Đánh giá vị trí, đóng góp của tác phẩm với đời sống văn học. Có thể lồng ghép các yếu tố khác như miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận; nhưng cần đảm bảo giữ được đặc trưng thể loại của văn bản thuyết minh.
II. Đọc và phân tích bài viết tham khảo
Ảnh
II. Đọc và phân tích bài viết tham khảo
Câu 1: Bài thuyết minh Truyệt Kiều- kiệt tác của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du gồm những nội dung gì? Nội dung nào được tác giả xác định là trọng tâm? Câu 2: Chỉ ra sự kết hợp của một số yếu tố như tự sự, miêu tả, biểu cảm hoặc nghị luận được sử dụng trong bài văn thuyết minh?
NV2: Phân tích Truyện Kiều - kiệt tác của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du
- Câu 1
- Câu 1:
Ảnh
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Du, tác phẩm Truyện Kiều (hoàn cảnh sáng tác, đặc điểm thể loại, nội dung, nghệ thuật, khẳng định vị trí, đóng góp của tác phẩm vị trí của tác phẩm với đời sống văn học) Nội dung được tác giả xác định là trọng tâm: giá trị tư tưởng, nghệ thuật và vị trí của tác phẩm trong nền văn học dân tộc.
- Câu 2
Ảnh
- Câu 2:
Tự sự: Người viết tóm tắt cốt truyện Miêu tả: Tả về các nhân vật: Kim Trọng, Thúy Kiều. Biểu cảm: Người viết trân trọng, đề cao vị trí của TG, TP. Nghị luận: Bài viết được trình bày theo hệ thống luận điểm rõ ràng, mạch lạc. Đồng thời bày tỏ quan điểm về tác phẩm.
Có lồng ghép yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận:
NV3: Thực hành viết
Ảnh
- NV3: Thực hành viết
Làm việc cá nhân, đọc kĩ phần thực hành viết trong SGK, nêu các vấn đề còn thắc mắc để thảo luận nhóm. Thực hành viết ra giấy nháp và trình bày trước lớp.
III. Thực hành viết
III. Thực hành viết
1. Đề bài
Viết bài văn thuyết minh về tác phẩm “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử( Sgk Ngữ văn 10 tập 1).
Ảnh
2. Phương pháp:
Ảnh
2. Phương pháp:
Chuẩn bị viết: Chọn văn bản đã học trong chương trình ngữ văn 10 để luyện tập. Tìm ý và lập dàn ý: Dựa vào các câu hỏi trong SGK gợi ý, bài viết tham khảo để lập dàn ý theo PHT. Viết, chỉnh sửa, hoàn thiện: Viết tại nhà.
3. Dàn ý chi tiết:
Ảnh
3. Dàn ý chi tiết:
a. Mở bài:
Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm (Vì sao chọn tác phẩm “Mùa xuân chín”?). Ví dụ: “ Mùa xuân chín” là bài thơ tiêu biểu góp phần làm nên tên tuổi của nhà thơ Hàn Mặc Tử.
b. Thân bài
Ảnh
b. Thân bài:
* Giới thiệu về tác giả Hàn Mặc Tử (quê quán, bút danh, sự nghiệp, đặc điểm thơ…):
Hàn Mặc Tử làm thơ từ rất sớm (14, 15 tuổi) với nhiều bút danh khác nhau như Minh Duệ Thị, Phong Trần, Lệ Thanh... Ban đầu Hàn Mặc Tử sáng tác theo thơ cổ điển Đường luật, sau đó chuyển sang sáng tác theo khuynh hướng lãng mạn. Cuộc đời Hàn thật ngắn ngủi và chịu nhiều đau thương, nhưng với khả năng sáng tạo và nghị lực phi thường, ông đã để lại cho thế hệ sau nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Qua diện mạo hết sức phức tạp và đầy bí ẩn của thơ Hàn Mặc Tử, người ta vẫn thấy rõ một tình yêu đến đau đớn hướng về cuộc đời trần thế.
* Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác và thể loại của tác phẩm: (b. Thân bài)
Ảnh
* Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác và thể loại của tác phẩm:
Cuối năm 1936, đầu năm 1937 là cái mốc giúp hậu thế nắm bắt một số sự kiện liên quan tác giả Mùa xuân chín. Ấy là giai đoạn Hàn thôi làm báo tại Sài Gòn, trở về Bình Định với gia đình và vừa in Gái quê – thi tập duy nhất được ấn hành lúc Hàn còn tại thế. Bài thơ được viết theo thể thơ 7 chữ, chia làm 4 khổ. Bài thơ là bức tranh cảnh đẹp mùa xuân trong con mắt một thi sĩ yêu đời. Bên cạnh đó còn là tâm trạng háo hức, bồn chồn của người con gái sắp lấy chồng và tâm trạng bâng khuâng, nhung nhớ của nhân vật trữ tình khi nhắc thấy cảnh cũ người xưa.
* Giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm: \ (b. Thân bài)
Ảnh
* Giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm:
Giá trị nội dung: Bài thơ vẽ ra khung cảnh mùa xuân tươi mới, đẹp đẽ, tràn đầy sức sống nơi nông thôn dân dã của làng quê Việt Nam. Qua đó thể hiện niềm yêu đời, yêu người, yêu cuộc sống của thi nhân, gửi gắm niềm yêu thương và hy vọng vào một cuộc sống tốt đẹp. Giá trị nghệ thuật: Ngôn từ giản dị, mộc mạc, dễ hiểu; Hình ảnh thơ gần gũi, thân thuộc; Giọng thơ tự nhiên, thủ thỉ, tâm tình. Có thể sử dụng đan xen các yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận tại nội luận điểm.
c. Kết bài
c. Kết bài:
Ảnh
Khẳng định đóng góp của tác phẩm với tác giả, với đời sống văn học hoặc văn hóa của đất nước và thế giới: Bức tranh xuân ấy xứng đáng là một đóng góp của Hàn Mặc Tử đối với mạch thơ xuân, là tiếng thơ chan chứa tình yêu với cuộc đời trần thế của con người đoản mệnh trong cuộc sống mà trường tồn trong thi ca.
4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
Ảnh
4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
Đọc lại bài viết, đối chiếu với các yêu cầu của kiểu bài và dàn ý đã lập để tìm các lỗi cần chỉnh sửa, bổ sung và hoàn thiện bài viết. Có thể tự rà soát bài viết theo rubrics đánh giá.
Luyện tập
- Yêu cầu
Ảnh
- Luyện tập:
Viết văn bản thuyết minh về truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” của Thạch Lam.
- Hướng dẫn
- Hướng dẫn:
a. Phương pháp:
Thực hiện các bước: chuẩn bị viết; tìm ý và lập dàn ý; viết, chỉnh sửa, hoàn thiện.
b. Tìm ý:
Vì sao em thích truyện ngắn này? Truyện và tác giả Thạch lam có vị trí như thế nào trong nền văn học Việt Nam? Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào? Thể loại? Tóm tắt nội dung truyện? Nội dung cơ bản và đặc sắc nghệ thuật của truyện? Ý nghĩa? Đóng góp của truyện với tác giả, dòng văn học…?
c. Lập dàn ý d. Viết, chỉnh sửa, hoàn thiện (tại nhà).
Cảm ơn
- Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 6. Nguyễn Du - “Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”. Giới thiệu về một tác phẩm văn học".
- Cảm ơn
Ảnh