Bài 3. Chữ bầu lên nhà thơ
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Bài 3. Chữ bầu lên nhà thơ (trích) Lê Đạt
I. TÌM HIỂU CHUNG
1a. Tác giả
Hình vẽ
I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả a. Tiểu sử, sự nghiệp
Tên thật là Đào Công Đạt, (10/09/1929 –21/04/2008) Quê ở Bắc Giang nhưng sinh ra tại Yên Bái Là một trong những nhân vật trụ cột của phong trào Nhân văn giai phẩm. Năm 2007, ông được nhận Giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật. Tác phẩm chính: Bài thơ trên ghế đá (thơ, in chung với Vĩnh Mai, 1958), Cửa hàng Lê Đạt (trường ca, 1959, Bóng chữ (thơ, 1994)… Ông mất ngày 21/04/2008 tại Hà Nội.
b. Phong cách sáng tác
Hình vẽ
b. Phong cách sáng tác
Về thơ, Lê Đạt tự nhận mình là phu chữ, vì thơ ông viết rất kỹ tính, cẩn thận từng câu chữ, chọn lọc, suy nghĩ và dằn vặt rất nhiều.
2a. Tác phẩm
Hình vẽ
2. Tác phẩm a. Hoàn cảnh sáng tác và xuất xứ 
- Văn bản được in lần đầu trên báo Văn nghệ, số 34, năm 1994 - Tiểu luận thể hiện rõ quan niệm của Lê Đạt về nghề thơ, giúp soi sáng phần nào hướng tìm tòi độc đáo trong thơ ông.
b. Bố cục
Hình vẽ
b. Bố cục
Ảnh
Những ý kiến được nhà thơ phát biểu ở các diễn đàn khác nhau, xoay quanh đặc thù của lao động thơ, của ngôn từ trong thơ.
Đối thoại với những quan niệm mà tác giả không đồng tình trên vấn đề lao động thơ và nhận diện tầm vóc nhà thơ qua cách nhà thơ tìm phiếu ủng hộ từ “cử chi chữ”
Luận về sự thống nhất mà khác biệt giữa các con đường thơ và thước đo một nhà thơ chân chính.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Những ý kiến được nhà thơ
Hình vẽ
II. Đọc hiểu văn bản 1. Những ý kiến được nhà thơ phát biểu ở các diễn đàn khác nhau, xoay quanh đặc thù của lao động thơ, của ngôn từ trong thơ.
Sơ đồ tư duy
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ý cốt lõi trong quan niệm thơ của Lê Đạt
Những ý kiến được nhà thơ
- Theo Lê Đạt, chữ là yếu tố chính để hình thành bài thơ, là vấn đề then chốt của việc làm thơ - Chữ trong thơ là loại ngôn ngữ đặc thù khác với ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ văn xuôi, không còn là phương tiện biểu đạt thông thường mà là một đối tượng tự dựng thành cõi riêng, thách thức khám phá
2. Đối thoại
II. Đọc hiểu văn bản 2. Đối thoại với những quan niệm mà tác giả không đồng tình trên vấn đề lao động thơ và nhận diện tầm vóc nhà thơ qua cách nhà thơ tìm phiếu ủng hộ từ “cử tri chữ”
Tác giả đã tranh luận với hai quan niệm khá phổ biến:
Thơ gắn liền với những cảm xúc bộc phát, bốc đồng, làm thơ không cần cố gắng
Thơ là vấn đề của những năng khiếu đặc biệt xa lạ với lao động lầm lũi và nỗ lực trau dồi học vấn.
Quan điểm, thái độ của tác giả:
Quan điểm, thái độ của tác giả:
* Quan điểm của tác giả: Những cơn bốc đồng thường ngắn ngủi. Những câu thơ hay, kì ngộ là kết quả của thành tâm kiên trì chứ không phải may rủi Làm thơ không phải là đánh quả. Không ai trúng số độc đắc suốt đời Chỉ những nhà thơ chủ yếu sống bằng vốn trời cho mới dễ tàn lụi sớm khi chín sớm. *Thái độ của tác giả: Ghét định kiến: Các nhà thơ VN thường chín sớm nên tàn lụi sớm Ưa những nhà thơ lầm lũi, lực điền trên cánh đồng giấy, đổ bát mồ hôi lấy từng hạt chữ
Quan điểm, thái độ của tác giả:
Các dẫn chứng tác giả đưa ra:
- Tôn – xtoi đã chữa đi chữa lại nhiều lần cuốn tiểu thuyết “Chiến tranh và hòa bình” - Phlo – be cân nhắc chữ trên cân tiểu li như người thầy thuốc - Ông đưa những tấm gương nhà thơ: Lý Bạch, Xa – a – đi, Gớt, Ta – go làm minh chứng cho việc nhiều nhà thơ ở tuổi xế chiều vẫn lao động miệt mài và cho ra những mùa thơ.
Nhận định “chữ bầu lên nhà thơ”:
- Nhận định “chữ bầu lên nhà thơ”:
Theo nhà thơ gốc Pháp, Gia – bét: không có chức nhà thơ suốt đời . Mỗi lần làm một bài thơ, nhà thơ phải ứng cử trong một cuộc bầu khắc nghiệt của cử tri chữ.
Ảnh
“Chữ” là ngôn ngữ nghệ thuật in đậm dấu ấn sáng tác của nhà thơ và chữ trong thơ là loại ngôn ngữ đặc thù.
Theo tác giả, nhà thơ
Ảnh
Hình vẽ
Theo tác giả, nhà thơ là một nghề nghiệp không dễ làm. Mỗi lần làm một bài thơ thì nhà thơ cần phải thông qua một cuộc bầu cử khắc nghiệt của chữ. Chữ trong thơ cũng không giống chữ trong văn chương, không thể chỉ hiểu theo nghĩa từ điển mà phải hiểu theo “ý tại ngôn ngoại”.
3. Luận về sự thống nhất
3. Luận về sự thống nhất mà khác biệt giữa các con đường thơ và thước đo một nhà thơ chân chính.
Theo tác giả, con đường thơ gồm nhiều con đường riêng rất khác nhau của từng người. Không có con đường chung cho tất cả
“Con đường thơ chính là số phận của một nhà thơ”: cách nói thể hiện sự liên kết, mối quan hệ chặt chẽ giữa nhà thơ và tác phẩm của họ.
Hình vẽ
III.TỔNG KẾT
Tổng kết
Ảnh
Ảnh
VỀ NỘI DUNG
VỀ NGHỆ THUẬT
Tiểu luận thể hiện rõ quan niệm của Lê Đạt về nghề thơ, giúp soi sáng phần nào hướng tìm tòi độc đáo trong thơ ông.
- Lời văn súc tích - Cách trình bày luận điểm rõ ràng - Lối viết độc đáo, vừa có tính trí tuệ vừa giàu liên tưởng - Câu văn có nhịp điệu, tạo sức cuốn hút
IV. LUYỆN TẬP
Luyện tập
Luyện tập: Viết kết nối đọc
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ về một nhận định mà em cảm thấy tâm đắc nhất trong văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ” của Lê Đạt.
Bài làm tham khảo:
Trong văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ”, Lê Đạt đã đưa ra quan niệm: “Con đường thơ chính là số phận của một nhà thơ”. Thật vậy! Một người nghệ sĩ chân chính được đánh giá không phải bởi những danh xưng mà người đời đặt cho họ mà bởi chính những con chữ họ tạo ra trên hành trình “cày cuốc trên cánh đồng giấy”. Con đường thơ gồm rất nhiều con đường riêng khác nhau và số phận của một nhà thơ chỉ có thể tồn tại khi họ đi trên con đường của riêng mình. Để tạo được cái riêng ấy, nhà thơ phải lao động, phải suy nghĩ, phải băn khoăn trăn trở cùng những con chữ, dồn nén tâm huyết, tình cảm của mình trong từng con chữ. Như vậy, những bài thơ được tạo ra mới có sức gợi cảm, mới khơi được ở bạn đọc sự đồng cảm và để lại những dấu ấn phong cách riêng. Một nhà thơ có tồn tại lâu bền trong độc giả hay không phụ thuộc vào tinh thần trách nhiệm, ý chí người nghệ sĩ trên con đường thơ của mình. 
Bài làm tham khảo:
VẬN DỤNG
Vận dụng
VẬN DỤNG
Học sinh tìm hiểu về một số nhà thơ và tác phẩm tiêu biểu. Học sinh tập làm nhà thơ, sáng tác theo chủ đề: mái trường, quê hương, gia đình… Từ đó nêu một số giải pháp để giữ gìn và phát huy giá trị của các tác phẩm văn học.
Gợi ý
Gợi ý một số cách để giữ gìn và phát huy giá trị của các tác phẩm văn học: - Thường xuyên tổ chức các hoạt động tìm hiểu về nhà thơ, tác phẩm thơ - Xây dựng thư viện thơ - Hưởng ứng ngày đọc sách do nhà trường, Đoàn, Đội tổ chức nhằm tuyên truyền giá trị văn hóa đọc.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học­
Chuẩn bị nội dung bài sau
Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
Ảnh
Kết thúc bài học
Chào tạm biệt
Ảnh