BÀI 1: NỀN KINH TẾ VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NỀN KINH TẾ
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 1: NỀN KINH TẾ VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NỀN KINH TẾ
Ảnh
Mở đầu
Giới thiệu
Nền kinh tế là một chỉnh thể gồm các hoạt động kinh tế cơ bản là sản xuất, phân phối, trao đổi tiêu dùng. Mặc dù có vai trò riêng nhưng chúng có mối liên hệ tác động qua lại lẫn nhau, tạo ra các ngành nghề khác nhau cho xã hội, góp phần tạo việc làm và sử dụng lao động cho con người.
Hãy quan sát tranh dưới đây và và làm theo yêu cầu.
Nêu các hoạt động kinh tế trong tranh và mô tả theo hiểu biết. Tranh 1: Nuôi trồng thủy sản, loại hình hoạt động nuôi trồng sinh vật dưới nước Tranh 2: Hoạt động buôn bán thủy sản.
Ảnh
Câu trả lời
Tranh 3: chế biến hải sản, hoạt động tiêu dùng sản phẩm thủy sản. Tranh 4: may quần áo, hành động sản xuất đáp ứng nhu cầu. Tranh 5: cửa hàng quần áo, nhu cầu phân phối sản phẩm.
Ảnh
Ảnh
Khám phá
Khái niệm
1, Hoạt động sản xuất
Hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi (SGK Chân trời sáng tạo, trang 7)
Hoạt động trên mang lại hiệu quả như thế nào cho gia đình anh D ?
Đem lại hiệu quả kinh tế cao, tạo thu nhập lớn, từ đó giúp đời sống gia đình nâng cao. Cung cấp thị trường nông sản sạch.
Hoạt động phân phối trao đổi
2, Hoạt động phân phối, trao đổi:
- Nhận xét về phân bổ nguồn lực sản xuất và phân chia kết quả sản xuất. - Nêu vai trò của hoạt động phân phối đối với người sản xuất và tiêu dùng.
Câu 1: Em hãy đọc trường hợp về doanh nghiệp dệt may T và trả lời câu hỏi.
- Doanh nghiệp đã có quyết định đúng đắn về việc phân bổ nguồn lực và phân chia kết quả sản xuất, nhờ việc cắt giảm các lĩnh vực không mang lại hiệu quả cao, nhanh nhạy nắm bắt xu hướng, nhờ đó đơn hàng gia tăng và đem lại hiệu quả, hoạt động phân phối có vai trò trung gian, kết nối giữa nhà SX và người tiêu dùng.
Phần 2
- Nêu vai trò của các hoạt động trao đổi đối với người sản xuất và người tiêu dùng. - Kể tên các phương thức trao đổi, mua bán trực tuyến khác.
Trường hợp 2 (SGK Chân trời sáng tạo, trang 8)
- Trao đổi sản phẩm là một khâu trung gian giữa một bên là sản xuất và phân phối với bên kia là tiêu dùng. Sự trao đổi là kế tiếp của phân phối, đem lại người tiêu dùng những sản phẩm phù hợp với nhu cầu của bản thân. - Một số hình thức trao đổi, mua bán trực tuyến: livestream bán hàng online, bán hàng trên các sàn thương mại như Tiki, Lazada,...
Hoạt động tiêu dùng
Em hãy đọc trường hợp các nhà sách, siêu thị mua sắm đồ dùng học tập chuẩn bị năm học mới và trả lời câu hỏi. (SGK Chân trời sáng tạo, trang 8)
- Thị hiếu của người tiêu dùng thay đổi như thế nào so với các năm trước trong trường hợp trên. - Hoạt động tiêu dùng có vai trò gì trong sản xuất, phân phối-trao đổi hàng hóa ?
3, Hoạt động tiêu dùng
Thị hiếu của người tiêu dùng thay đổi: Không chỉ quan tâm đến mục đích mà còn chú ý đến nguồn gốc, nguyên liệu sản xuất nhằm bảo đảm sức khỏe. Vai trò: là động lực sản xuất,phân phối trao đổi hàng hóa, cung - cầu tăng, các nhà sản xuất phân phối dựa vào xu hướng tiêu dùng tạo ra các sản phẩm.
Trách nhiệm
4, Trách nhiệm của công dân:
Em hãy đọc trường hợp anh K mở cửa hàng bán trà sữa trước cổng trường và trả lời câu hỏi. (SGK Chân trời sáng tạo, trang 8).
- Em có nhận xét gì về dự định kinh doanh của anh K? - Nếu là anh K, em sẽ thực hiện kinh doanh như thế nào ?
- Dự định kinh doanh của anh K là không tốt và gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Có thể chúng mang lại lợi nhuận nhưng lại làm hại đến người tiêu dùng- những người uống trà sữa. - Em sẽ lựa chọn những nguyên liệu chất lượng để làm trà sữa, để đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng. Dù giá thành cao hơn một chút, nhưng xu hướng hiện nay người tiêu dùng chú trọng sức khỏe và họ sẵn sàng bỏ ra nhiều tiền hơn để có một cốc trà sữa chất lượng
Trường hợp 2
Trường hợp 2: Doanh nghiệp Q sản xuất các sản phẩm từ nguồn nguyên liệu tự nhiên, bao bì được đóng gói thân thiện với môi trường.
- Em có nhận xét gì về hoạt động của Doanh nghiệp Q? - Hoạt động đó có ý nghĩa như thế nào với kinh tế - xã hội?
- Hoạt động chuyên nghiệp và cần nhân rộng. - Việc doanh nghiệp đặt sức khỏe của người tiêu dùng là trên hết, sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường sẽ mang đến cho thị trường các sản phẩm an toàn, giá trị dinh dưỡng cao. Và Doanh nghiệp có ý thức bảo vệ môi trường- một điều rất cần thiết và phải được phổ cập rộng rãi.
Tổng kết
- Vai trò của các hoạt động kinh tế trong đời sống xã hội: Hoạt động sản xuất là hoạt động con người tạo nên các sản phẩm vật chất và tinh thần, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Hoạt động sản xuất là hoạt động cơ bản nhất của con người, quyết định đến các hoạt động phân phối trao đổi, tiêu dùng. - Phân phối trao đổi là hoạt động phân chia các yếu tố sản xuất cho các ngành, đơn vị sản xuất và phân chia sản phẩm từ người sản xuất đến người tiêu dùng. Trao đổi là hoạt động nhà sản đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng. Hoạt động phân phối có vai trò phân chia các yếu tố của quá trình sản xuất, nếu phân phối phù hợp sẽ góp phần vào sự phát triển của sản xuất và tiêu dùng. Hoạt động trao đổi có vai trò kết nối sản xuất với tiêu dùng, giúp người sản xuất bán được sản phẩm, duy trì, phát triển và đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
Tổng kết 2
Ảnh
Hoạt động tiêu dùng là hoạt động con người dùng các sản phẩm được sản xuất để thỏa mãn nhu cầu vật chất và tinh thần của bản thân.
Luyện tập
Bài 1
Bài tập trắc nghiệm
Hoạt động con người tạo ra sản phẩm vật chất và tinh thần, đáp ứng nhu cầu của đời sống xã hội được gọi là gì?
A. Hoạt động sản xuất.
B. Hoạt động phân phối.
C. Hoạt động tiêu dùng.
D. Hoạt động trao đổi hàng hóa.
Bài 2
Bài tập trắc nghiệm
Hoạt động kinh tế có vai trò trung gian, kết nối sản xuất với tiêu dùng được gọi là gì?
A. Hoạt động sản xuất.
B. Hoạt động phân phối – trao đổi
C. Hoạt động tiêu dùng.
D. Hoạt động trữ hàng hóa.
Bài 3
Bài tập trắc nghiệm
Hoạt động con người sử dụng các sản phẩm được sản xuất để thoả mãn nhu cầu vật chất và tinh thần của mình được gọi là gì?
A. Hoạt động sản xuất.
B. Hoạt động phân phối.
C. Hoạt động trao đổi.
D. Hoạt động tiêu dùng.
Bài 4
Bài tập trắc nghiệm
Hoạt động tiêu dùng có vai trò như thế nào đối với sản xuất, phân phối - trao đổi?
A. Hoạt động tiêu dùng là động lực của sản xuất.
B. Các nhà sản xuất, phân phối dựa vào xu hướng tiêu dùng của thị trường để tạo ra các sản phẩm và phân phối chúng.
C. Giúp thoả mãn nhu cầu vật chất và tinh thần của người tiêu dùng.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Bài 5
Bài tập trắc nghiệm
Đâu là nội dung thể hiện trách nhiệm của công dân trong việc tham gia vào các hoạt động kinh tế?
A. Sử dụng các sản phẩm rẻ nhằm hạ thấp giá thành trong sản xuất đồ ăn.
B. Sử dụng các dược phẩm nhập lậu để sản xuất thực phẩm chức năng.
C. Đặt sức khỏe của người tiêu dùng làm tiêu chí hàng đầu.
D. Lợi nhuận là tiêu chí hàng đầu.
Luyện tập 1
1, Trao đổi cùng các bạn và cho biết, em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào. Giải thích vì sao.
a, Chỉ khi kinh doanh hàng hóa mới tạo ra lợi ích về kinh tế, từ đó thúc đẩy và phát triển kinh tế quốc gia. Trả lời: Không. Vì để tạo ra lợi ích kinh tế, từ đó thúc đẩy và phát triển kinh tế quốc gia còn có rất nhiều lĩnh vực khác. b, Hoạt động tiêu dùng là căn cứ để xác định số lượng, chất lượng hàng hóa. Trả lời: Đúng. Vì người sản xuất sẽ căn cứ vào thị hiếu người tiêu dùng để xác định số lượng, chất lượng của hàng hóa để đưa ra thị trường. Một sản phẩm có bán được nhiều hay không cũng như chất lượng đều phụ thuộc vào việc hoạt động tiêu dùng. c, Hạn chế hoạt động sản xuất là biện pháp cần thiết để cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường. Trả lời: Không. Vì sẽ ảnh hưởng đến kinh tế, và nên có biện pháp riêng để hạn chế ô nhiễm. d, Phân phối-trao đổi hàng hóa là cầu nối thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng. Trả lời: Đúng, vì nó được coi là góp phần, duy trì ổn định kinh tế.
Luyện tập 2
2, Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu.
Trường hợp 1: Tại các thành phố lớn, nhờ mô hình xe công nghê mà các thị trường dịch vụ taxi, giao hàng nhanh,... góp phần phát triển nền kinh tế - xã hội, tạo nhu cầu và việc làm của người lao động và thói quên tiêu dùng, sinh hoạt của người dân theo hướng tích cực.
- Xác định các hoạt động kinh tế mà các hãng xe công nghệ đang tham gia và nêu những đóng góp mà các hãng mang lại.
Trả lời: Về hoạt động sản xuất: tuyển dụng tài xế và kí kết hợp đồng, chuẩn bị trang phục, phương tiện. Về hoạt động phân phối trao đổi: mở app phần mềm, kết nối với khách hàng để khách hàng lựa chọn theo nhu cầu cá nhân. Về hoạt động tiêu dùng: thực hiện giao hàng, lái xe đến điểm được yêu cầu. Vậy: làm tăng GDP trong ngành vận tải, tăng thu nhập ổn định cho người lao động, thu hút đầu tư mới và đẩy nhanh kinh tế số ở Việt Nam.
Trường hợp 2
Trường hợp 2: sắp đến 8/3, K và T góp tiền để dành mua hoa về bán, kết được những bó hoa xinh xắn và được khách hàng yêu thích ủng hộ, sau đó với số tiền nhỏ ấy, dự định tham gia một khóa học về cắm hoa, phát triển năng khiếu cá nhân.
- Xác định hoạt động kinh tế mà K, T đã tham gia. Nhận xét về việc làm của K và T khi tham gia hoạt động kể trên.
Trả lời: Về hoạt động sản xuất: K và T góp tiền mua nguyên vật liệu làm bó hoa. Về hoạt động phân phối - trao đổi: K và T bán những bó hoa đó cho người mua. Nhận xét: Là một hoạt động kinh tế đem lại hiệu quả, vừa sức và đúng dịp 8/3. Việc kinh doanh đã đem lại một số tiền nhỏ để phát triển bản thân.
Trường hợp 3
Trường hợp 3: Người tiêu dùng quan tâm đến tiêu dùng xanh, chuyển sang lựa chọn các sản phẩm như bình đựng nước bằng thủy tinh thay cho bình nhựa, túi vải thay cho nilon,... Góp phần tạo nên các sản phẩm thân thiện với môi trường, giảm chất thải và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Xác định hoạt động kinh tế và nhận xét về tác động của xu hướng tiêu dùng xanh đến đời sống xã hội.
Hoạt động tiêu dùng: Lựa chọn các sản phẩm như bình thủy tinh, túi vải,... Nhận xét: góp phần giảm thải rác thải nhựa, túi nilon ra môi trường, có những lợi ích về sức khỏe và giảm chi phí cho người tiêu dùng,...
Luyện tập 3
3, Hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi:
Gia đình M trồng và cung cấp sản phẩm rau hữu cơ cho thị trường, M giúp bố mẹ đóng gói. Nhờ khả năng giao tiếp tốt, M làm nhiệm vụ trực điện thoại, trả lời các đơn đặt hàng của khách hàng, giới thiệu các sản phẩm của gia đinh qua mạng xã hội để mọi người biết nhiều hơn.
- M đã tham gia các hoạt động nào cùng gia đình? Em có ý kiến như thế nào về việc làm của M? - Em sẽ làm gì để tham gia vào các hoạt động phù hợp lứa tuổi?
- M đã tham gia hoạt động phân phối - trao đổi cùng gia đình khi đã tham gia trả lời điện thoại các đơn hàng của khách hàng, giới thiệu sản phẩm của gia đình qua mạng xã hội. Việc làm của M đã tham gia vào hoạt động kinh tế gia đinh, đem lại cơ hội và khả năng phát triển và tiêu thụ sản phẩm gia đình, em sẽ lựa chọn, học hỏi các kiến thức kinh tế phù hợp để tham gia hỗ trợ những hoạt động kinh tế phù hợp.
Luyện tập 4
4, Hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:
Nhà B sinh sống có nhiều hộ kinh doanh bún, phở, nhà P thường xuyên để bún dưới đất, B nói chuyện với mẹ mình và nói thêm có thể báo chính quyền để biết hành vi này, nhưng mẹ của B đắn đo vì tình làng nghĩa xóm.
- Em có đồng tình với hành động của B không? Vì sao? - Nếu là B, em sẽ nói như thế nào với mẹ.
Trả lời: Em rất đồng tình với hành động của B vì khi thấy hộ kinh doanh P thường xuyên để bún dưới đất B đã không im lặng mà nói với mẹ và bảo mẹ phản ánh đến chính quyền. Nếu là B em sẽ nói với mẹ nếu mình không phản ánh sớm thì những người đến mua phải ăn những sợi bún dưới đất, mất vệ sinh an toàn thực phẩm, ảnh hưởng sức khỏe, không vì tình làng nghĩa xóm mà đánh đổi sức khỏe nhiều người được.
Vận dụng
Câu hỏi
1, Em cùng các bạn lên ý tưởng cho kế hoạch một mặt hàng phù hợp với đối tượng người mua là học sinh trung học phổ thông. 2, Em hãy tìm hiểu và viết bài giới thiệu về một sản phẩm thân thiện với môi trường và chia sẻ cùng các bạn trong lớp.
Ảnh
Kết thúc
Lời cảm ơn
Ảnh