Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 36: NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT HẠT NHÂN. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN Lực hạt nhân và năng lượng liên kết
Lực hạt nhân:
I. LỰC HẠT NHÂN - Các nuclon trong hạt nhân hút nhau bằng một lực rất mạnh tạo nên hạt nhân bền vững. Đó là lực hạt nhân. - Lực hạt nhân không phải là lực hấp dẫn, không phải là lực tĩnh điện; nó là loại lực mới truyền tương tác giữa các nuclon gọi là lực tương tác mạnh. - Lực hạt nhân chỉ phát huy tác dụng trong phạm vi kích thước hạt nhân, nếu khoảng cách giữa các nuclon lớn hơn kích thước hạt nhân (10-15m) thì lực hạt nhân giảm nhanh xuống bằng 0. Độ hụt khối:
II. NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT CỦA HẠT NHÂN. 1. Độ hụt khối - Hạt nhân Hêli, có 2 proton và 2 nơtron - Khối lượng của hạt nhân: latex(m_(He)= 4,00150u Tổng khối lượng của các nuclon (2proton 2 nơtron) là: latex(2m_p 2m_n) = 2.1,00728 2.1,00866 = 4,03188u latex(2m_p 2m_n) >latex(m_(He)) => Khối lượng của một hạt nhân luôn nhỏ hơn tổng khối lượng của các nuclon tạo thành hạt nhân đó - Độ chênh lệch giữa hai khối lượng đó được gọi là độ hụt khối của hạt nhân, kí hiệu ∆m. latex(Deltam = Zm_p (A-Z)m_n- m_x) Năng lượng liên kết:
II. NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT CỦA HẠT NHÂN. 2. Năng lượng liên kết Trạng thái 1 Trạng thái 2 latex(W_(LK)) = latex((2m_p 2m_n)c^2) - latex(mHe.c^2) latex(W_(LK)) gọi là năng lượng liên kết của hạt nhân Hêli * Tổng quát latex(W_(LK)) =latex({Zm_p (A-Z)}c^2- m_x.c^2) Hay latex(W_(LK)) =latex(Deltam.c^2) Trong đó: Z là số proton, (A-Z) là số nơtron Năng lượng liên kết riêng:
II. NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT CỦA HẠT NHÂN. 3. Năng lượng liên kết riêng - Năng lượng liên kết riêng là thương số giữa năng lượng liên kết và số nuclon A: latex((W_(LK))/A) - Năng lượng liên kết đặc trưng cho mức độ bền vững của hạt nhân. - Các hạt nhân bền vững có latex((W_(LK))/A~~8,8Me)V/nuclon - Đó là các hạt nhân có: 50 < A < 95 Phản ứng hạt nhân
ĐỊnh nghĩa và đặc tính:
III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 1. Định nghĩa và đặc tính a. Định nghĩa Phản ứng hạt nhân là quá trình các hạt nhân tương tác với nhau và biến đổi thành các hạt nhân khác. b. Phản ứng hạt nhân tự phát. - Là quá trình tự phân rã của một hạt nhân không bền vững thành các hạt nhân khác. Phản ứng hạt nhân tự phát Phản ứng hạt nhân kích thích:
III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 1. Định nghĩa và đặc tính c. Phản ứng hạt nhân kích thích - Quá trình các hạt nhân tương tác với nhau tạo ra các hạt nhân khác. Phản ứng hạt nhân kích thích Đặc tính:
III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 1. Định nghĩa và đặc tính d. Đặc tính - Biến đổi các hạt nhân. - Biến đổi các nguyên tố. - Không bảo toàn khối lượng nghỉ. Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân:
III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 2. Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân a. Các định luật bảo toàn - Bảo toàn điện tích (bảo toàn số Z). - Bảo toàn số nuclôn (bảo toàn số A). - Bảo toàn năng lượng toàn phần. - Bảo toàn động lượng. Chú ý: Trong phản ứng hạt nhân, số nơtron không bảo toàn, khối lượng không bảo toàn Ví dụ:
III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 2. Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân b. Ví dụ - latex(Z_1 Z_2) = latex(Z_3 Z_4). ( Các số Z có thể âm) - latex(A_1 A_2) = latex(A_3 A_4). (Các số A luôn không âm). Năng lượng phản ứng hạt nhân:
III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 3. Năng lượng phản ứng hạt nhân - Gọi: latex(m_(trước)) và latex(m_(sau)) lần lượt là tổng khối lượng của các hạt nhân trước và sau phản ứng. - Nếu latex(m_(trước)) > latex(m_(sau)) thì phản ứng tỏa năng lượng: - Nếu latex(m_(trước)) < latex(m_(sau)) thì phản ứng thu năng lượng: Củng cố
Bài tập 1:
Bài 1: Hãy chọn câu đúng. Năng lượng liên kết
A. Giống nhau với mọi hạt nhân
B. Lớn nhất với các hạt nhân nhẹ
C. Lớn nhất với các hạt nhân trung bình
D. Lớn nhất với các hạt nhân nặng.
Bài tập 2:
Bài 2: Hãy chọn câu đúng. Bản chất lực tương tác giữa các nuclôn trong hạt nhân là
A. Lực tĩnh điện.
B. Lực hấp dẫn.
C. Lực điện từ.
D. Lực tương tác mạnh
Dặn dò và kết thúc
Dặn dò:
DẶN DÒ - Học thuộc bài và phần ghi nhớ trong sgk. - Làm các bài tập từ 5 đến 10 sgk trang 187. - Chuẩn bị trước bài mới. Kết thúc: