BÀI 25: MỘT SỐ BỆNH DO VIRUS VÀ CÁC THÀNH TỰU NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG VIRUS
Trang bìa
Trang bìa
SINH HỌC 10
BÀI 25: MỘT SỐ BỆNH DO VIRUS VÀ CÁC THÀNH TỰU NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG VIRUS
Ảnh
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Năm 2019, một dịch bệnh mới gây bệnh viêm phổi cấp xuất hiện do một loại virus hoàn toàn mới lạ và được đặt tên là SARS- CoV-2. Virus gây bệnh theo cơ chế nào và có các biện pháp nào để phòng chống virus?
Ảnh
I. Cơ chế gây bệnh chung của virus
- Đọc SGK
Ảnh
I. Cơ chế gây bệnh chung của virus
- Đọc SGK, em hãy cho biết virus gây bệnh theo các cơ chế nào?
Hình vẽ
- Trả lời câu hỏi
- Loại virus có vật chất di truyền là DNA hay RNA sẽ dễ phát sinh các chủng đột biến mới? Giải thích.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Loại virus có vật chất di truyền là RNA sẽ dễ phát sinh các chủng đột biến mới hơn vì: + Vật chất di truyền là RNA chiếm đa số ở virus, khoảng 70% nên xác suất đột biến cao hơn. + So với enzyme nhân bản DNA thì các enzyme nhân bản RNA để tạo ra các virus mới thường sao chép không chính xác và ít hoặc không có khả năng sửa chữa các sai sót nên để lại nhiều đột biến, làm phát sinh các chủng virus mới.
Kết luận
II. Một số bệnh do virus
1. Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) ở người (II. Một số bệnh do virus)
- Đọc SGK, em hãy cho biết tại sao HIV chỉ xâm nhập vào được một số loại tế bào miễn dịch ở người?
1. Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) ở người
Ảnh
Gai glycoproten
Hình vẽ
- Kết luận
Ảnh
- Cũng giống như cơ chế chung của các virus khác, virus HIV cũng bám vào tế bào chủ nhờ các gai glycoprotein, và để bám được vào tế bào chủ thì cần có sự tương tác đặc hiệu chìa khóa - ổ khóa với thụ thể tế bào chủ. - Các gai glycoprotein của HIV có chức năng giúp HIV liên kết được với các thụ thể đặc hiệu trên các tế bào bạch cầu của hệ miễn dịch ở người (tế bào bạch cầu T4, đại thực bào) để xâm nhập vào tế bào đó.
Kết luận
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- Hiện nay, người ta đã sản xuất ra các loại thuốc là những chất ức chế các enzyme và protein của HIV. Quan sát hình 25.3, hãy cho biết các loại thuốc này có thể ức chế những giai đoạn nào trong quá trình nhân lên của HIV.
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- HIV có thể lây truyền từ người này sang người khác bằng những con đường nào?
2. Bệnh cúm ở người và động vật (II. Một số bệnh do virus)
- Đọc SGK, quan sát hình 25.2 và 25.4, cho biết điểm giống và khác nhau giữa virus cúm và HIV.
2. Bệnh cúm ở người và động vật
Ảnh
- Kết luận (Kết luận)
Ảnh
- Thảo luận nhóm
Ảnh
- Đọc SGK, thảo luận nhóm bốn và trả lời câu hỏi: +) Một số virus cúm bị đột biến không còn khả năng tiếp cận tế bào đường hô hấp của người. Hãy cho biết bộ phận nào của virus đột biến này bị hỏng. +) Dựa vào hình 25.3, hãy vẽ sơ đồ mô tả quá trình nhân lên của virus cúm trong tế bào người.
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
- Một số loại virus cúm bị đột biến không còn khả năng tiếp cận tế bào đường hô hấp của người. Bộ phận của virus đột biến có thể đã bị hỏng là: gai glycoprotein nhóm H. Do gai glycoprotein của virus cúm có chức năng nhận biết và liên kết với các thụ thể đặc hiệu trên màng tế bào chủ. - Quá trình nhân lên của virus: Tiếp cận => Xâm nhập => Cởi vỏ => Tổng hợp => Lắp ráp => Giải phóng.
Kết luận
3. Bệnh ở thực vật do virus (II. Một số bệnh do virus)
- Đọc SGK, thảo luận nhóm đôi và trả lời các câu hỏi sau: +) Virus gây bệnh ở các loài thực vật có thể truyền từ cây này sang cây khác và từ tế bào này sang tế bào khác bằng những cách nào? +) Các cây trên đường phố hoặc trong công viên cũng như những cây trồng lâu năm thường hay được quét vôi ở gốc. Việc quét vôi như vậy nhằm mục đích trang trí hay mục đích gì khác? Giải thích.
3. Bệnh ở thực vật do virus
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
Virus gây bệnh ở các loài thực vật có thể truyền bệnh bằng 2 cách: theo hàng ngang và theo hàng dọc. + Theo hàng ngang: là sự lây nhiễm virus từ cây này sang cây khác. Sau đó virus được nhân lên và lây nhiễm từ tế bào này sang tế bào khác qua cầu sinh chất. + Theo hàng dọc: Virus được di truyền từ cây mẹ sang cây con qua con đường sinh sản hữu tính hoặc sinh sản vô tính.
Kết luận
III. Một số thành tựu ứng dụng virus
- Đọc SGK
Ảnh
III. Một số thành tựu ứng dụng virus
- Đọc SGK, em hãy cho biết vì sao việc sử dụng virus làm thuốc trừ sâu ưu việt hơn so với việc dùng thuốc trừ sâu hóa học?
Hình vẽ
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
- Tại sao việc tạo ra vaccine chống lại một số virus gây bệnh thường gặp rất nhiều khó khăn?
Hình vẽ
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
- Ở người cần tiêm chủng vaccine phòng chống bệnh cúm mùa mỗi năm trong khi chỉ cần tiêm vaccine phòng bệnh quai bị hoặc một số bệnh khác chỉ một lần trong đời. Tại sao?
Hình vẽ
- Kết luận
Ảnh
- Nghiên cứu virus đem lại nhiều thành tựu ứng dụng thực tế tạo ra các loại vaccine phòng bệnh, dùng virus làm vector chuyển gene tạo ra nhiều giống mới chưa từng xuất hiện trong tự nhiên.
Kết luận
Luyện tập và vận dụng
- Câu hỏi (Luyện tập - Vận dụng)
Ảnh
Câu 1: Dưới góc độ phòng bệnh, tại sao nên tránh tiếp xúc với các động vật hoang dã? Câu 2: Tại sao khi điều trị AIDS, các bác sĩ thường cho bệnh nhân sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc khác nhau? Câu 3: Có thể sử dụng các loại thuốc kháng sinh để chữa trị bệnh cúm hay không? Giải thích.
- Câu hỏi (Luyện tập - Vận dụng)
Ảnh
Câu 4: Các nhà khoa học cho biết họ đã phân lập được virus khảm thuốc lá từ tất cả các loại thuốc lá thương phẩm. Hãy cho biết những người hút thuốc lá có nguy cơ bị nhiễm virus này không. Giải thích. Câu 5: Em đã được tiêm vaccine phòng chữa bệnh virus nào?
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: Bài 26: Thực hành: Điều tra một số bệnh do virus và tuyên truyền phòng chống bệnh.
- Cảm ơn
Ảnh