Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 25. LUYỆN TẬP TẢ NGƯỜI TẢ NGOẠI HÌNH Bài văn tả người
Cấu tạo bài văn tả người:
Cấu tạo bài văn tả người

1. Mở bài: Giới thiệu người định tả

2. Thân bài:

Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, cách ăn mặc, khuôn mặt, mái tóc, cặp mắt, hàm răng,…)

Tả tính tình, hoạt động ( lời nói, cử chỉ, thói quen, cách cư xử với người khác,…)

3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả

Tả ngoại hình:
Bài văn tả ngoại hình là gì?
Tả vóc dáng
Hàm răng, cái miệng
Lời nói, cử chỉ
Mái tóc
Cách ứng xử
Luyện tập
Bài tập 1: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
1. Đọc lại bài Bà tôi của Mác-xim Go-rơ-ki vừa học tuần trước

BÀ TÔI

Bà tôi ngồi cạnh tôi, chải đầu. Tóc bà đen và dày kì lạ, phủ kín cả hai vai, xoã xuống ngực, xuống đầu gối. Một tay khẽ nâng mớ tóc lên và ướm trên tay, bà tôi đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗ vào mớ tóc dày.

Giọng bà trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông. Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng, và như những đoá hoa, cũng dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống. Khi bà mỉm cười, hai con ngươi đen sẫm nở ra, long lanh, dịu hiền khó tả, đôi mắt ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui. Mặc dù trên đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn, khuôn mặt của bà tôi hình như vẫn tươi trẻ.

Theo Mac-xim Go-rơ-ki

* Đoạn 1 tả đặc điểm gì về ngoại hình của bà ? - Tóm tắt các chi tiết được miêu tả ở từng câu . - Các chi tiết đó quan hệ với nhau như thế nào ? * Đoạn 2 còn tả những đặc điểm gì về ngoại hình của bà ? Các đặc điểm đó quan hệ với nhau như thế nào ? Chúng cho biết điều gì về tính tình của bà ? -Gợi ý: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Gợi ý : * Đoạn 1: -Tả đặc điểm ngoại hình gì của bà? - Tả chi tiết nào về ngoại hình của bà? (Tóm tắt các chi tiết được miêu tả ở từng câu - Hãy đọc từng câu và xác định ý chính, chi tiết, từ ngữ dùng để miêu tả). - Xem các chi tiết đó có quan hệ với nhau như thế nào? * Đoạn 2: nêu tương tự ở đoạn 1 và xem các chi tiết ở đặc điểm có quan hệ với nhau như thế nào? Những chi tiết đặc điểm đó cho biết điều gì về tính tình của bà? -Đoạn 1: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Đọan 1 tác giả tả chi tiết nào về ngoại hình của bà? Tả mái tóc của người bà qua con mắt nhìn của đứa cháu là 1 cậu bé : Tóm tắt các chi tiết được miêu tả ở từng câu Câu 1: Mở đoạn:Giới thiệu bà ngồi cạnh cháu chải đầu. Câu 2: Cảm nhận về mái tóc của bà với đặc điểm: đen,dày kì lạ Câu 3: Tả độ dày của mái tóc qua cách bà chải đầu và từng động tác (nâng mớ tóc lên, ướm trên tay, đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗ vào mớ tóc dày). Em hãy cho biết câu nào tả khái quát,câu nào tả cụ thể,chi tiết nào làm rõ cho chi tiết nào? Các chi tiết đó có quan hệ với nhau như thế nào? Câu 1 tả khái quát, câu 2 và câu 3 tả cụ thể. Ba câu, ba chi tiết, chi tiết sau làm rõ chi tiết trước . Các chi tiết đó có quan hệ chặt chẽ với nhau -Đoạn 2: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Đoạn 2 còn tả những đặc điểm gì về ngoại hình của bà ? Các đặc điểm đó quan hệ với nhau như thế nào ? Chúng cho biết điều gì về tính tình của bà ? Tả giọng nói, đôi mắt, đôi má, khuôn mặt của bà: Câu 1: Tả đặc điểm chung của giọng nói: trầm bổng, ngân nga Câu 2: Tả tác động của giọng nói vào tâm hồn cậu bé: khắc sâu vào trí nhớ dễ dàng và như những đóa hoa, cũng dịu dàng rực rỡ, đầy nhựa sống. Câu 3: Tả sự thay đổi của đôi mắt khi bà mỉm cười: hai con ngươi đen sẫm nở ra và tình cảm ẩn chứa trong đôi mắt : long lanh, dịu hiền khó tả, ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui. Câu 4: Tả khuôn mặt của bà: mặc dù trên đôi má đã có nhiều nếp nhăn, khuôn mặt hình như vẫn tươi trẻ. -Tính tình của bà: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Các đặc điểm ngoại hình như: mái tóc đen, dày; giọng nói trầm bổng ngân nga, đối với cháu dịu dàng, đôi mắt dịu hiền ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui nói lên tính tình của bà như thế nào? Các đặc điểm về ngoại hình có quan hệ chặt chẽ với nhau. Chúng khắc họa rõ nét về tính tình của bà: dịu dàng, tâm hồn tươi trẻ, yêu đời, lạc quan Các đặc điểm giọng nói, đôi mắt, đôi má, khuôn mặt có quan hệ với nhau như thế nào? Những nét về ngoại hình của bà cho biết điều gì về tính tình của bà? -> Bà là người dịu hiền, tươi trẻ, yêu đời -Mối liên hệ giữa các câu: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Những chi tiết, đặc điểm ở câu 2 có quan hệ chặt chẽ với chi tiết, đặc điểm ở câu 1. Nếu không có câu 1, ta không hiểu được câu 2. Nếu không có chi tiết, đặc điểm ở câu 3 thì câu 4 sẽ không có sức thuyết phục. Mối liên quan giữa các câu trong đoạn 2 Câu 1: Tả đặc điểm chung của giọng nói: trầm bổng, ngân nga Câu 2: Tả tác động của giọng nói vào tâm hồn cậu bé: khắc sâu vào trí nhớ dễ dàng và như những đóa hoa, cũng dịu dàng rực rỡ, đầy nhựa sống. Câu 3: Tả sự thay đổi của đôi mắt khi bà mỉm cười: hai con ngươi đen sẫm nở ra và tình cảm ẩn chứa trong đôi mắt : long lanh, dịu hiền khó tả, ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui. Câu 4: Tả khuôn mặt của bà: mặc dù trên đôi má đã có nhiều nếp nhăn, khuôn mặt hình như vẫn tươi trẻ Bài tập 2: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
1. Đọc lại bài Chú bé vùng biển

CHÚ BÉ VÙNG BIỂN

Thằng Thắng, con cá vược của thôn Bần và là địch thủ bơi lội đáng gờm nhất của bọn trẻ, lúc này đang ngồi trên chiếc thuyền đậu ở ngoài cùng. Nó trạc tuổi thằng Chân "phệ" nhưng cao hơn hẳn cái đầu. Nó cởi trần, phơi nước da rám đỏ khỏe mạnh của những đứa trẻ lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển. Thân hình nó rắn chắc, nở nang: cổ mập, vai rộng, ngực nở căng, bụng thon hằn rõ những múi, hai cánh tay gân guốc như hai cái bơi chèo, cặp đùi dế to, chắc nình nịch. Thắng có cặp mắt to và sáng. Miệng tươi, hay cười, cái trán hơi dô ra, trông có vẻ là một tay bướng bỉnh, gan dạ.

Theo Trần Vân

Đoạn văn Chú bé vùng biển tả những đặc điểm nào về ngoại hình của bạn Thắng? Những đặc điểm ấy cho biết điều gì về tính tình của Thắng? Trả lời câu hỏi sau: -Gợi ý: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Gợi ý: Tương tự như Bài 1 : - Nêu đặc điểm của từng câu văn - Tìm những từ ngữ - hình ảnh để miêu tả ngoại hình của Thắng và qua những đặc điểm ấy, em sẽ biết được tính tình của Thắng như thế nào? -Đặc điểm ngoại hình: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Những đặc điểm về ngoại hình của bạn Thắng: Câu Chi tiết được miêu tả Từ ngữ, hình ảnh để miêu tả Tính tình 1 2 3 4 5 6 7 Giới thiệu về Thắng con cá vược, có tài bơi lội Chiều cao hơn hẳn các bạn một cái đầu Nước da rám đỏ vì lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển Thân hình rắn chắc nở nang: cổ mập, vai rộng, ngực nở, bụng thon, hai cánh tay gân guốc, đùi dế to Cặp mắt to và sáng Cái miệng tươi, hay cười Cái trán dô, bướng bỉnh Thắng là một cậu bé thông minh, bướng bỉnh, gan dạ -Mối liên quan giữa các câu: LUYỆN TẬP TẢ NGOẠI HÌNH NHÂN VẬT
Mối liên quan giữa các câu trong bài "Cậu bé vùng biển" Tất cả những đặc điểm miêu tả ngoại hình của Thắng có quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau, chúng không chỉ làm rõ về bề ngoài của Thắng là một đứa trẻ lớn lên ở vùng biển, bơi lội rất giỏi, có sức khỏe dẻo dai mà còn cả tính tình của Thắng: thông minh, bướng bỉnh . Bài tập 3:
3. Lập dàn ý cho bài văn tả người mà em thường gặp Gợi ý: a) Tả hình dáng: - Người đó khoảng bao nhiêu tuổi ? - Hình dáng của người đó có gì nổi bật (khuôn mặt, cặp mắt, nước da, tay, chân)...? - Vóc dáng của người đó thế nào? (cao, thấp, to con, nhỏ nhắn, mảnh mai,…) - Gương mặt, mái tóc, mũi, trán có điểm gì ấn tượng với em? - Cách ăn mặc thế nào? b) Tả tính tình: - Người đó không thích những việc gì? - Người đó cư xử,nói năng với mọi người ,với em thế nào?... - Em nghĩ gì về tính tình người đó ? Dàn ý tả cô giáo:

1.Mở bài :Hàng ngày đến trường,em thường gặp cô giáo …Cô giáo dạy em hồ

2. Thân bài:-Cô ….rất trẻ .Cô năm nay khoảng hơn ba mươi tuổi ….

- Dáng người cô thon thả ,mảnh mai,trông cô rất hiền …..

- Đến lớp,cô thường mặc những chiếc áo dài nhung rất sang…..

- Cô luôn mang đôi giày cao gót màu nâu dễ thương …….

- Mái tóc cô dài,đen mượt.cô thường kẹp chiếc kẹp màu hồng……

- Đôi mắt to,tròn,đen lay láy như biết nói,biết cười…….

- Cô luôn nhìn chúng em với ánh mắt ấm áp,tin cậy………

- Mỗi khi cô cười để lộ ra hàm răng trắng,đều như những hạt bắp……….

- Cô rất vui vẻ nhưng cô cũng rất nghiêm khắc………

- Giọng nói của cô truyền cảm,giảng bài rất dễ hiểu……

- Cô luôn quan tâm đến các bạn có hoàn cảnh khó khăn,học yếu……..

- Cô vui vẻ,đoàn kết tương thân tương trợ lẫn nhau……….

- Cô luôn là tấm gương sáng cho chúng em noi theo…..

3.Kết bài: Em rất kính yêu cô…Em coi cô như người mẹ thứ hai của em………

Dàn ý bài văn tả cô giáo Củng cố
Nội dung bài học: CỦNG CỐ KIẾN THỨC
Luyện tập tả người - Tả ngoại hình 1. Bà tôi Đoạn 1: Tả mái tóc của người bà qua con mắt nhìn của đứa cháu là một cậu bé . Đoạn 2 : - Tả giọng nói, đôi mắt, đôi má, khuôn mặt của bà - Từ đặc điểm ngoại hình đã khắc họa được tính tình của bà dịu dàng, tươi trẻ, yêu đời, lạc quan 2. Chú bé vùng biển Những đặc điểm về chiều cao, nước da, thân hình, cặp mắt, cái miệng, trán...…của Thắng cho biết thắng là cậu bộ khỏe mạnh, cứng cỏi, vui vẻ, bướng bỉnh và gan dạ.…… Lưu ý: CỦNG CỐ KIẾN THỨC
Khi tả ngoại hình của nhân vật cần lưu ý điều gì ? Khi tả ngoại hình nhân vật, cần chọn tả những chi tiết tiêu biểu. Những chi tiết miêu tả phải có quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau, giúp khắc họa rõ hình ảnh nhân vật. Bằng cách tả như vậy, chúng ta sẽ hình dung không chỉ nói về ngoại hình của nhân vật mà còn thấy cả nội tâm, tính tình của nhân vật … Dặn dò
Về nhà:
Hướng dẫn về nhà Về nhà quan sát lại ngoại hình của một người mà em thường gặp Chuẩn bị cho tiết sau Luyện tập tả người.