BÀI 10. LƯU TRỮ DỮ LIỆU VÀ KHAI THÁC THÔNG TIN PHỤC VỤ QUẢN LÍ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
TIN HỌC 11
BÀI 10. LƯU TRỮ DỮ LIỆU VÀ KHAI THÁC THÔNG TIN PHỤC VỤ QUẢN LÍ
Ảnh
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu
Biết được sự cần thiết phải lưu trữ dữ liệu và khai thác thông tin từ dữ liệu lưu trữ cho các bài toán quản lí.
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Khởi động:
Để quản lí kết quả học tập, như em biết, phải quản lí điểm của từng môn học bao gồm điểm đánh giá thường xuyên, ĐĐG giữa kì, ĐĐG cuối kì,... Theo em, hoạt động này có cần lưu trữ dữ liệu không? Nếu có, đó là những dữ liệu gì?
Hình thành kiến thức
1. Cập nhật dữ liệu
Ảnh
1. Cập nhật dữ liệu
Đọc hoạt động 1 và thực hiện yêu cầu:
Ảnh
Giáo viên dạy môn toán dùng cuốn sổ điểm môn học để ghi lại điểm của từng học sinh lớp 11A (Bảng 10.1). Hãy cùng thảo luận để xác định xem có thể khai thác được những thông tin gì từ số điểm môn học này. Ngoài việc ghi điểm vào sổ điểm, có thể có những công việc nào khác?
HĐ: Thảo luận về ghi chép điểm môn học
- Nhiệm vụ 1
Làm việc nhóm: Thảo luận và cho biết:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
1) Bảng điểm môn Toán lớp 11A gồm những dữ liệu gì? 2) Em khai thác được nhữung thông tin gì từ số điểm môn học này? Ngoài việc ghi điểm và sổ điểm, có thể có những công việc nào khác?
+ Gợi ý
- Gợi ý:
Ảnh
Có thể khai thác được những thông tin như:
Học sinh nào có kết quả môn học cao nhất; Học sinh nào có kết quả học tập ổn định thể hiện qua kết quả kiểm tra và đánh giá; Nhóm các học sinh nam hay nữ có kết quả học tập tốt hơn?
+ tiếp (- Gợi ý)
Ngoài việc ghi điểm vào sổ, có thể có những công việc khác là:
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Ảnh
Bảng điểm môn Toán lớp 11A (học kì I) sau khi chỉnh sửa
- Nhiệm vụ 2
Thảo luận: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi sau:
Ảnh
Ảnh
Theo em, việc ghi điểm vào sổ điểm có cần thực hiện thường xuyên hay không? Hoạt động này có tên gọi là gì? Việc thêm, xoá và chỉnh sửa dữ liệu trong việc ghi chép đểm môn học nói riêng, trong các bài toán quản lí nói chung gọi là gì?
+ Gợi ý
- Gợi ý:
Ảnh
Ảnh
Việc ghi chép này gọi là lưu trữ dữ liệu.
Việc ghi điểm vào sổ điểm cần thực hiện thường xuyên
Ảnh
Việc thêm, xoá và chỉnh sửa dữ liệu trong việc ghi chép điểm môn học nói riêng, trong các bài toán quản lí
Ảnh
cập nhật dữ liệu.
2. Truy xuất dữ liệu và khai thác thông tin
2. Truy xuất dữ liệu và khai thác thông tin
Ảnh
Làm việc nhóm: Đọc thông tin mục 2 trong SGK trang 50, quan sát hình 10.1, thực hiện yêu cầu:
Ảnh
Hình 10.1. Ví dụ truy xuất dữ liệu
- Nhiệm vụ
Ảnh
- Nhiệm vụ:
Nêu khái niệm truy xuất dữ liệu. Nêu khái niệm khai thác thông tin từ dữ liệu đã có.
- Khái niệm truy xuất dữ liệu
- Khái niệm truy xuất dữ liệu:
Truy xuất dữ liệu là việc tìm kiếm, sắp xếp hay lọc ra các dữ liệu theo những tiêu chí nào đó từ dữ liệu đã có.
Ảnh
- Ví dụ về truy suất dữ liệu (- Ví dụ về truy suất dữ liệu)
Ảnh
- Khái niệm khai thác thông tin
- Khái niệm khai thác thông tin:
Việc tính toán, thống kê hay tổng hợp từ dữ liệu đã có để có được thông tin mới theo yêu cầu được gọi là khai thác thông tin.
Ảnh
- Tiểu kết
Ảnh
Hình vẽ
Tiểu kết:
Dữ liệu lưu trữ được truy xuất theo nhiều tiêu chí khác nhau để thu được các thông tin hữu ích.
- Làm việc nhóm
Ảnh
Thảo luận nhóm: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
Ảnh
Cập nhật dữ liệu là gì? Tại sao dữ liệu cần được cập nhật thường xuyên?
Ảnh
+ Gợi ý
Ảnh
Cập nhật dữ liệu
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Thêm dữ liệu mới
Chỉnh sửa dữ liệu
Xoá dữ liệu
+ tiếp ( + Gợi ý)
Ảnh
Hình vẽ
Dữ liệu cần được cập nhật chính xác, kịp thời, thường xuyên để có thể khai thác và nhận được những thông tin cần thiết một cách đầy đủ, chính xác.
- Kết luận
Ảnh
Bài toán quản lí là bài toán phổ biến trong thực tế. Cần phải tổ chức lưu trữ dữ liệu để phục vụ các yêu cầu quản lí đa dạng. Dữ liệu lưu trữ có thể được cập nhật thường xuyên, được truy xuất theo nhiều tiêu chí khác nhau để thu được các thông tin hữu ích.
Kết luận:
Ảnh
3. Thu thập dữ liệu tự động
3. Thu thập dữ liệu tự động
Ảnh
Thảo luận nhóm: Đọc thông tin mục 3 SGK Tr.51, 52 và thực hiện nhiệm vụ:
Ở các siêu thị lớn, người ta thu thập dữ liệu tự động bằng cách nào? Tóm tắt quá trình thu thập dữ liệu. Trong lưu trữ chỉ số tiêu thụ điện, người ta sử dụng thiết bị gì để thu thập dữ liệu? Nêu lợi ích của việc sử dụng thiết bị đó.
Ảnh
+ Gợi ý
- Gợi ý:
Ảnh
Ở các siêu thị lớn, người ta đã tạo cá mã vạch mang thông tin về mặt hàng dán trên bao bì.
+ tiếp
Ảnh
Quá trình thu thập dữ liệu:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Đọc mã và gửi máy tính để lập đơn hàng.
Nhân viên thu tiền đưa hàng qua đầu đọc mã vạch.
Máy tính sẽ lập báo cáo doanh thu, báo cáo,...
Dữ liệu hàng hoá và doanh thu được lưu tự động.
+ tiếp (- Gợi ý)
Ảnh
Trong lưu trữ chỉ số tiêu thụ điện, người ta sử dụng công tơ điện tử.
Giảm bớt công sức làm hoá đơn tiền điện. Có thể quản lí kĩ thuật qua phân tích dữ liệu từu các công tơ điện tử liên tục gửi về.
Lợi ích:
- Thảo luận 2
Ảnh
Thảo luận nhóm: Nêu tầm quan trọng của việc thu thập và lưu trữ dữ liệu đối với các bài toán quản lí.
Ảnh
+ Gợi ý
Ảnh
- Gợi ý:
Trong bài toán quản lí bán hàng, nếu không ghi chép dữ liệu thì có thể đảm bảo được việc kinh doanh có hiệu quả không? Tại các cơ sở y tế, nếu hằng ngày ghi chép dữ liệu lên quan đến sức khoẻ bệnh nhân (nhiệt độ, huyết áp, nhịp tim, ...) thì có thể biết được tình trạng tiến triển bệnh của bệnh nhân không?
+ Hướng dẫn trả lời
- Hướng dẫn trả lời:
Không thể thực hiện công tác quản lí nếu không thu thập, lưu trữ được dữ liệu. Nếu dữ liệu không được thu thập, lưu trữ dữ liệu đầy đủ, chính xác và kịp thời, các thông tin khai thác được sẽ sai lệch, khiến việc điều hành quản lí sẽ không đạt được hiệu quả.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Quản lí là hoạt động rất phổ biến. Mục đích chính của quản lí và xử lí thông tin để đưa ra các quyết định. Vì vật việc thu thập, lưu trữu dữ liệu có ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Việc thu thập dữ liệu tựu động mang lại nhiều lợi ích. Không chỉ giảm bớt công sức thu thập mà còn cung cấp một khối lượng dữ liệu lớn giúp nâng cao hiệu quả của việc ra các quyết định cần thiết.
Kết luận:
Ảnh
Luyện tập
- Trắc nghiệm
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu 1: Thao tác nào sau đây KHÔNG phải là thao tác cập nhật dữ liệu? - A. Nhập dữ liệu ban đầu. - false - B. Sửa những dữ liệu chưa phù hợp. - false - C. Thêm bản ghi. - false - D. Sao chép dữ liệu cơ sở dữ liệu thành bản sao dự phòng. - true - false - false
Câu 2: Dữ liệu là đối tượng nghiên cứu của nghành khoa học: - A. Khoa học máy tính. - false - B. Khoa học phần mềm. - false - C. Khoa học dữ liệu. - true - D. Khoa học văn bản. - false - false - false
Câu 3: Việc ghi chép dữ liệu tự động KHÔNG cần thiết đối với lĩnh vực nào dưới đây: - A. Các trạm quan trắc thời tiết, môi trường. - false - B. Các trạm bán xăng dầu. - false - C. Việc bán hàng nước chè đầu ngõ. - true - D. Bệnh viện. - false - false - false
Câu 4: Các hoạt động nào dưới đây cần phải thực hiện thường xuyên trong công tác quản lí? - A. Cập nhật dữ liệu. - false - B. Truy xuất dữ liệu. - false - C. Khai thác thông tin. - false - D. Cả A, B, C đều đúng. - true - false - false
Câu 5: Cập nhật dữ liệu được thực hiện khi: - A. Dữ liệu có sự thay đổi. - true - B. Dữ liệu không có sự thay đổi. - false - C. Cả A, B đều đúng. - false - D. Cả A, B đều sai. - false - false - false
- Tự luận
- Tự luận:
Bài 1: Quản lí điểm chỉ là một ứng dụng quản lí trong trường học. Hãy tìm thêm các nhu cầu quản lí khác trong nhà trường và chỉ ra hoạt động quản lí đó cần những dữ liệu nào. Bài 2: Người ta thường nói, ở bất cứ nơi nào có một tổ chức là nơi ấy có nhu cầu quản lí. Hãy kể tên một vài bài toán quản lí mà em biết.
Ảnh
Vận dụng
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Câu 1: Hãy cho một ví dụ về một bài toán quản lí và nêu những dữ liệu mà hoạt động quản lí đó cần thu thập. Câu 2: Tại các trạm bán xăng, việc thu thập dữ liệu về lượng xăng bán và doanh thu được thực hiện như thế nào?
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 11. Cơ sở dữ liệu".
Cảm ơn
Ảnh