Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 99 LƯỢM Trang bìa:
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
I – t×m hiÓu chung : 1. T¸c gi¶: Tè H÷u(1920- 2002) Tè H÷u (1920- 2002) - Tªn khai sinh: NguyÔn Kim Thµnh - Quª qu¸n: Thõa Thiªn HuÕ - Lµ nhµ c¸ch m¹ng, nhµ th¬ lín cña th¬ ca hiÖn ®¹i ViÖt Nam. Tố Hữu:
2. Tác phẩm:
I – t×m hiÓu chung : 1, T¸c gi¶ : Tè H÷u 2, T¸c phÈm : L­îm * §äc – hiÓu chó thÝch * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Bµi th¬ “L­îm” viÕt n¨m 1949- trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. * Yªu cÇu ®äc: §o¹n ®Çu giäng vui nhÞp nhanh, nhÊn m¹nh c¸c tõ l¸y t­îng h×nh. §o¹n sau nhÞp th¬ chËm, ®Æc biÖt c©u c¶m th¸n vµ c©u hái tu tõ, nh÷ng khæ th¬ ®Æc biÖt cÇn ®äc l¾ng xuèng, chËm l¹i, ngõng gi÷a dßng th¬. Nhà thơ có lần tâm sự:
Nhµ th¬ cã lÇn t©m sù : “Một đồng chí ở Thừa Thiên ra kể cho tôi nghe những tấm gương chiến đấu dũng cảm ở quê nhà và cho tôi biết tin về cháu Lượm. Nó là con một chú em họ của tôi. Nó đi liên lạc cho đơn vị, trong khi đưa thư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Tôi viết bài thơ Lượm, thấy như còn đâu đây dáng điệu dễ thương khuôn mặt còn trẻ con nhưng rất cứng cỏi của nó”. (Tố Hữu. Nhớ lại một thời, NXB Văn học – 2000) Tè H÷u n¨m 1949 Vài nét:
I – t×m hiÓu chung : 1, T¸c gi¶ : 2, T¸c phÈm : b. XuÊt xø: - In trong t©p th¬ (ViÖt B¾c) c. ThÓ th¬ : - Bèn ch÷ d. Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: - BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù vµ miªu t¶ e. Bè côc: - 3 phÇn Bố cục:
e. Bè côc: 3 phÇn 3 phÇn P1 : Tõ ®Çu - > Ch¸u ®i xa dÇn : H×nh ¶nh L­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê gi÷a hai chó ch¸u P2 :TiÕp - > hån bay gi÷a ®ång : ChuyÕn ®i liªn l¹c vµ sù hy sinh cña L­îm P3 : Cßn l¹i : H×nh ¶nh L­îm sèng m·i II. Tìm hiểu chi tiết
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ :
1) H×nh ¶nh L­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê víi nhµ th¬ : - c¸i x¾c xinh xinh - ca l« ®éi lÖch - lo¾t cho¾t, tho¨n tho¾t - nghªnh nghªnh - huýt s¸o, - c­êi hÝp mÝ - Ch¸u ®i liªn l¹c ;Vui l¾m chó µ ; Th«i chµo ®ång chÝ ! = >Trang phôc cña c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc => Nhá bÐ, nhanh nhÑn, tinh nghÞch => Hån nhiªn, vui vÎ, yªu ®êi = >Say mª c«ng t¸c kh¸ng chiÕn §o¹n th¬ gîi lªn tr­íc m¾t ng­êi ®äc h×nh ¶nh chó bÐ L­îm nh­ thÕ nµo ? II– t×m hiÓu chi tiÕt Thảo luận nhóm:
Nhập văn bản vào đây 1, NghÖ thuËt tiªu biÓu t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n th¬ trªn? 2, H×nh ¶nh Con ®­êng vµng gîi cho em suy nghÜ g×? Nghệ thuật:
1) H×nh ¶nh L­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê. * NghÖ thuËt: - Sö dông nhiÒu tõ l¸y : Lo¾t cho¾t, xinh xinh, tho¨n tho¾t, nghªnh nghªnh - So s¸nh : L­îm nh­ chim chÝch … * H×nh ¶nh Con ®­êng vµng gîi cho em suy nghÜ: - Con ®­êng vµng cã thÓ lµ con ®­êng c¸t vµng, con ®­êng n¾ng vµng, con ®­êng bªn c¸nh ®ång lóa vµng, con ®­êng c¸ch m¹ng, … => Cã thÓ lµ tæng hîp tÊt c¶ c¸c chÊt liÖu vµng trªn, ®Ó t¹o ra mét mµu vµng Êm ¸p, trµn ngËp kh«ng gian vµ con ®­êng mµ tung t¨ng , rÝu rÝt trªn ®ã lµ chó chim chÝch - L­îm ®ang nh¶y ch©n s¸o, nÐt mÆt hín hë, vui t­¬i, ®¸ng yªu v« cïng Hình ảnh Lượm:
1) H×nh ¶nh L­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê víi nhµ th¬ : - c¸i x¾c xinh xinh - ca l« ®éi lÖch - lo¾t cho¾t, tho¨n tho¾t - nghªnh nghªnh - huýt s¸o, - c­êi hÝp mÝ - Ch¸u ®i liªn l¹c ;Vui l¾m chó µ ; Th«i chµo ®ång chÝ ! = >Trang phôc cña c¸c chiÕn sÜ vÖ quèc => Nhá bÐ, nhanh nhÑn, tinh nghÞch => Hån nhiªn, vui vÎ, yªu ®êi = >Say mª c«ng t¸c kh¸ng chiÕn => §o¹n th¬ cã tÝnh t¹o h×nh cao, kh¾c häa h×nh ¶nh chó bÐ L­îm nhÝ nh¶nh, hån nhiªn, vui t­¬i, say mª víi c«ng t¸c kh¸ng chiÕn. ThËt ®¸ng yªu, ®¸ng mÕn, ®¸ng tr©n träng. 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng :
II– t×m hiÓu chi tiÕt : 1) H×nh ¶nh L­îm trong cuéc gÆp gì t×nh cê víi nhµ th¬ : 2) H×nh ¶nh L­îm trong chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng : Vôt qua mÆt trËn §¹n bay vÌo vÌo Th­ ®Ò th­îng khÈn Sî chi hiÓm nghÌo ? §éng tõ m¹nh -> hµnh ®éng nhanh, khÈn tr­¬ng TÝnh tõ miªu t¶ -> gîi t×nh thÕ ¸c liÖt cña cuéc chiÕn tranh. Th¸i ®é th¸ch thøc, bÊt chÊp nguy hiÓm. = > L­îm hån nhiªn, h¨ng h¸i, dòng c¶m, kh«ng chïn b­íc tr­íc hiÓm nguy quyÕt t©m hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao. Sự hy sinh cao đẹp:
=> C¸i chÕt cao ®Ñp, nhÑ nhµng, thanh th¶n. L­îm nh­ mét thiªn thÇn nhá ®ang yªn nghØ gi÷a c¸nh ®ång quª h­¬ng. Linh hån cña em hãa th©n vµo thiªn nhiªn ®Êt n­íc. => Sù hy sinh cao ®Ñp, ®¸ng tr©n träng. Thái độ của tác giả:
- NhËn xÐt cÊu t¹o cña c¸c c©u th¬ vµ nªu t¸c dông trong viÖc béc lé c¶m xóc cña t¸c gi¶? Khi nghe tin L­îm hi sinh t¸c gi¶ kh«ng khái ngì ngµng, bµng hoµng, ®au xãt. Em h·y t×m nh­ng c©u th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ? - Ra thÕ L­îm ¬i !... - Th«i råi, L­îm ¬i! - L­îm ¬i, cßn kh«ng ? C©u th¬ t¸ch lµm hai dßng -> th¸i ®é s÷ng sê tr­íc tin L­îm hi sinh. C©u c¶m th¸n ng¾t lµm hai vÕ -> Béc lé c¶m xóc nghÑn ngµo ®au xãt, tiÕc th­¬ng. C©u hái tu tõ : béc lé c¶m xóc ®au xãt, ngì ngµng kh«ng muèn tin r»ng L­îm kh«ng cßn n÷a. 3) Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi:
3) H×nh ¶nh L­îm vÉn cßn sèng m·i. ? NhËn xÐt vÒ hai khæ th¬ cuèi bµi th¬? V× sao cuèi bµi t¸c gi¶ l¹i lÆp l¹i hai khæ th¬ ®Çu víi h×nh ¶nh L­îm vui t­¬i, nhÝ nh¶nh, yªu ®êi ? §Ó nèi tiÕp mét c¸ch hîp lÝ, tr¶ lêi cho c©u hái tu tõ trªn. B. Kh¾c s©u trong lßng ng­êi ®äc h×nh ¶nh ®Ñp ®Ï, ®¸ng yªu cña L­îm C. Kh¼ng ®Þnh L­îm sèng m·i trong lßng t¸c gi¶ vµ non s«ng ®Êt n­íc D. TÊt c¶ 3 ý trªn ®óng Tổng kết:
III. Tæng kÕt : 1. Nội dung: - Bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé Lượm hồn nhiên, yêu đời đã hi sinh anh dũng nhưng hình ảnh của em vẫn còn mãi với quê hương, đất nước. 2. Nghệ thuật: - Thể thơ 4 chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật. Bài tập 1:
1. Trong bài thơ, tại sao nhà thơ gọi Lượm bằng nhiều cách khác nhau như : Chú bé, cháu, Lượm, đồng chí, chú đồng chí nhỏ ?
A. Để tránh trùng lặp gây nhàm chán.
B. Thể hiện sắc thái quan hệ và tình cảm trong các trường hợp khác nhau giữa tác giả và Lượm.
C. Cả A và B đúng
Bài tập 2:
2. Nối các từ với các ý sau cho phù hợp?
Coi Lượm như một người đồng chí, một người bạn ngang hàng, gắn bó với mình trong nhiệm vụ chung
Thể hiện tình cảm gần gũi, thân thiết như người thân, ruột thịt trong gia đình.
Cách gọi vừa thân thiết, trìu mến , vừa trân trọng, bình đẳng với một chiến sĩ nhỏ tuổi.
Cách gọi của một người lớn với một em trai nhỏ, thể hiện thân mật nhưng chưa phải phải gần gũi lắm
Dặn dò:
Dặn dò - Học thuộc lòng bài thơ Lượm – Tố Hữu - Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Lượm - Soạn và học thuộc bài thơ Mưa - Trần Đăng Khoa. Kết thúc: