BÀI 40: LỰC MA SÁT
Trang bìa
Trang bìa
Khoa học tự nhiên 6
BÀI 40: LỰC MA SÁT
Ảnh
Khởi động
Đặt vấn đề
Ảnh
Để di chuyển tủ gỗ trên sàn, bạn A đã đẩy tủ gỗ về phía trước. Tuy nhiên, việc đẩy tủ chuyển động như thế rất khó. Tại sao lại như vậy?
Ảnh
Hình thành kiến thức mới
1. BIẾN DẠNG CỦA LÒ XO
1. KHÁI NIỆM LỰC MA SÁT
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm lực ma sát
Ảnh
- Quan sát hình 40.1, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Lực cản trở khi tủ gỗ chuyển động trên mặt bàn là lực tiếp xúc hay lực không tiếp xúc?
- Trả lời câu hỏi
- Thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Khi kéo khối gỗ trượt đều trong hai trường hợp hình 40.1, 40.2. tại sao giá trị đo được của lực kế lại khác nhau?
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
- Thảo luận nhóm đôi dựa vào kết quả thí nhiệm, em hãy giải thích về nguyên nhân xuất hiện của lực ma sát?
Ảnh
Ảnh
- Do sự tương tác giữa bề mặt của hai vật.
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Lực ma sát là lực tiếp xúc xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật. - Sự tương tác giữa bề mặt của hai vật tạo ra lực ma sát giữa chúng.
Luyện tập 1
- Luyện tập 1
Luyện tập 1. Lấy ví dụ về lực ma sát trong cuộc sống quanh ta.
Ảnh
Ảnh
2. LỰC MA SÁT TRƯỢT
2. LỰC MA SÁT TRƯỢT
Hoạt động 2: Tìm hiểu về lực ma sát trượt
Ảnh
- Quan sát hình 40.3, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Sau khi rời tay khỏi khối gỗ, khối gỗ chuyển động như thế nào? Tại sao?
Luyện tập 2
- Luyện tập 2
Luyện tập 2. Lấy ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Lực ma sát trượt xuất hiện khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.
3. LỰC MA SÁT NGHỈ
3. LỰC MA SÁT NGHỈ
Hoạt động 3: Thực hiện thí nghiệm
Ảnh
- Thực hiện, quan sát thí nghiệm 2, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Vì sao kéo khúc gỗ bằng một lực mà nó vẫn nằm yên trên mặt bàn?
Luyện tập 3
- Luyện tập 3
Luyện tập 3. Lấy ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Lực ma sát nghỉ xuất hiện ngăn cản sự chuyển động của một vật khi nó tiếp xúc với bề mặt của một vật khác và có xu hướng chuyển động trên đó.
4. TÁC DỤNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA LỰC MA SÁT
4. TÁC DỤNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA LỰC MA SÁT
Hoạt động 4: Tìm hiểu tác dụng cản trở và thúc đẩy chuyển động của lực ma sát
Ảnh
- Quan sát hình 40.5, 40.6, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Lực ma sát có tác dụng như thế nào khi vật chuyển động?
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
- Thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Khi người đi bộ trên mặt đường trơn, điều gì sẽ xảy ra?
Ảnh
- Trả lời câu hỏi (tiếp)
- Thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Khi người lái xe bóp phanh, điều gì sẽ xảy ra nếu má phanh bị mòn?
Ảnh
Luyện tập 4
- Luyện tập 4
Luyện tập 4. Lấy ví dụ về tác dụng cản trở và thúc đẩy chuyển động của lực ma sát.
Ảnh
Ảnh
- Tác dụng cản trở chuyển động: Lực ma sát trượt của trục bánh xe làm mòn trục và cản trở chuyển động quay của bánh. - Tác dụng thúc đẩy chuyển động: Khi ta đi bộ trên đường, lực ma sát nghỉ giữa chân với mặt đường giúp ta tiến về phía trước.
- Hoạt động 5
Hoạt động 5: Tìm hiểu ảnh hưởng của lực ma sát trong an toàn giao thông đường bộ
Ảnh
- Quan sát hình 40.7, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Tại sao sau một thời gian sử dụng dép, lốp xe thì chúng đều bị mòn đi?
- Trả lời câu hỏi
- Thảo luận nhóm đôi: Hãy nêu hai ví dụ về ảnh hưởng có lợi và có hại của ma sát trong giao thông.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Lực ma sát có thể thúc đẩy hoặc cản trở chuyển động của các vật và có vai trò quan trọng trong an toàn giao thông đường bộ.
5. LỰC CẢN CỦA KHÔNG KHÍ
5. LỰC CẢN CỦA KHÔNG KHÍ
Hoạt động 6: Tìm hiểu về lực cản của không khí
- Quan sát hình 40.9, thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: cho biết vì sao các vận động viên đua xe thường cúi khom thân người gần như song song với mặt đường?
Ảnh
- Hoạt động 7
Hoạt động 7: Thực nghiệm thí nghiệm
Ảnh
- Thực hiện, quan sát thí nghiệm 3, thảo luận nhóm đôi cho biết tờ giấy nào rơi chạm đất trước? Tại sao?
Vận dụng
- Vận dụng
Vận dụng.
Tại sao mặt lốp xe không làm nhẵn? Tại sao mặt dưới của đế giầy lại gồ ghề?
Ảnh
Ảnh
- Mặt lốp xe không làm nhẵn mà được khía rãnh để tăng lực ma sát, đảm bảo an toàn cho xe. - Mặt lưới của đế giày gồ ghề để tăng ma sát, giúp ta không bị trơn trượt khi chuyển động.
- Trả lời câu hỏi
Tại sao cần quy định người lái xe cơ giới (ô tô, xe máy,...) phải kiểm tra lốp xe thường xuyên và thay lốp khi đã mòn?
Ảnh
- Khi lốp mòn ma sát giữa bánh xe và mặt đường sẽ giảm làm xe dễ bị trượt khi chuyển động, do đó để đảm bảo an toàn khi xe chuyển động, người lái xe cẩn thận phải kiểm tra lốp xe thường xuyên và thay lốp khi bị mòn.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
- Làm tất cả bài tập trong SGK và sách bài tập. - Chuẩn bị bài học sau: Bài 41. Năng lượng.
Cảm ơn
Ảnh