Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 13: LỰC MA SÁT Lực ma sát trượt
Độ lớn ma sát trượt :
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT 1. Đo độ lớn của ma sát trượt như thế nào Thí nghiệm :Móc lực kế vào khúc gỗ rồi kéo theo phương ngang cho khúc gỗ chuyển động thẳng đều. Khi đó, lực kế sẽ cho ta biết điều gì ?. => Khi đó, lực kế sẽ chỉ độ lớn lực ma sát trượt tác dụng vào vật. Đặc điểm ma sát trượt :
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT 2. Đặc điểm của lực ma sát trượt a. Điểm đặt của lực ma sát trượt Đặt vào vật, nằm trong phần tiếp xúc giữa hai vật. b. Hướng của lực ma sát trượt Ngược với hướng của vận tốc c. Độ lớn của lực ma sát trượt Không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ của vật Tỉ lệ với độ lớn của áp lực: latex(F_(mst) = µ_tN Phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc Hệ số ma sát trượt :
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT 3. Hệ số ma sát trượt Hệ số tỉ lệ giữa độ lớn của lực ma sát trượt và độ lớn của áp lực được gọi là hệ số ma sát trượt, kí hiệu là latex(µ_t) Ta có: latex(F_(mst) = µ_t . N => µ_t = (F_(mst))/ (N) Trong đó: N: áp lực vuông góc latex(µ_t) hệ số ma sát trượt. - Hệ số ma sát trượt: Không có đơn vị,luôn nhỏ hơn 1, phụ thuộc vào chất liệu và tình trạng bề mặt tiếp xúc. - Lực ma sát trượt có lợi: phanh xe để giảm tốc độ,mài, gia công một số dụng cụ… - Lực ma sát trượt có hại: bào mòn các chi tiết máy móc thường xuyên bị cọ xát. Cách khắc phục phải bôi trơn. Lực ma sát lăn
Sự xuất hiện của ma sát lăn:
II. LỰC MA SÁT LĂN 1. Sự xuất hiện a.Thí nghiệm Để hòn bi trên đĩa đặt quyển sách lên trên hòn bi. Búng quyển sách cho hòn bi chuyển động. => Có lực ma sát lăn do mặt đĩa tác dụng lên viên bi và viên bi tác dụng lên quyển sách. b.Sự xuất hiện Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật lăn trên bề mặt vật khác để cản trở chuyển động lăn của vật Đặc điểm của ma sát lăn:
II. LỰC MA SÁT LĂN 2. Đặc điểm của lực ma sát lăn Xuất hiện ở mặt tiếp xúc, ngược hướng vận tốc, tỉ lệ áp lực vuông góc và phụ thuộc vào chất liệu, trạng thái bề mặt tiếp xúc Biểu thức ma sát lăn: latex(F_(msl)=µ_l.N Trong đó latex(µ_l) nhỏ hơn latex(µ_t) hàng chục lần 3. Vai trò của lực ma sát lăn Làm giảm lực ma sát trượt bằng cách dùng các con lăn, ổ bi… Lực ma sát nghỉ
Sự xuất hiện của ma sát nghỉ:
II. LỰC MA SÁT NGHỈ 1. Thế nào là lực ma sát nghỉ? a.Thí nghiệm - Khi ta kéo khúc gỗ bằng một lực nhỏ mà nó vẫn chưa chuyển động. Vậy phải có một lực nào đó, cân bằng với lực kéo giữ cho khúc gỗ đứng yên,đó chính là lực ma sát nghỉ. => Lực ma sát nghỉ là lực ma sát xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi vật đứng yên Đặc điểm của ma sát nghỉ:
II. LỰC MA SÁT NGHỈ 2. Những đặc điểm của ma sát nghỉ? a. Lực ma sát nghỉ có hướng ngược với hướng của lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc, có độ lớn bằng độ lớn của lực tác dụng, khi vật còn chưa chuyển động. b. Khi lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc lớn hơn một giá trị nào đó thì vật sẽ trượt. => Lực ma sát nghỉ có độ lớn cực đại bằng giá trị này. Chú ý: Khi vật trượt: latex(F_(mst)) < latex((F_(msn))_(max) Vai trò của ma sát nghỉ:
II. LỰC MA SÁT NGHỈ 3 ) Vai trò của lực ma sát nghỉ - Lực ma sát nghỉ giúp ta cầm nắm các vật, giúp mọi vật có thể đứng yên trên mặt đất… - Lực ma sát nghỉ đóng vai trò là lực phát động làm cho các vật chuyển động Vận Dụng
Bài tập 1:
Một vật có trọng lượng 800N đang đứng yên trên sàn nhà nằm ngang. Hệ số ma sát nghỉ và hệ số ma sát trượt giữa vật và sàn nhà lần lượt là 0,6 và 0,5. a) Muốn cho vật dịch chuyển thì phải đẩy nó với một lực nằm ngang bằng bao nhiêu?. b) Muốn vật chuyển động thẳng đều, lực đẩy nằm ngang bằng bao nhiêu?. Giải a) Muốn cho vật dịch chuyển thì phải đẩy nó với một lực theo phương nằm ngang có độ lớn lớn hơn lực ma sát nghỉ cực đại: latex(F_k)=latex(F_(msnmax))=latex(µ_n).N=latex(µ_n).P=0,6.800=480(N) b) Muốn vật chuyển động thẳng đều, lực đẩy nằm ngang phải có độ lớn bằng độ lớn của lực ma sát trượt: latex(F_k)=latex(F_(ms))=latex(µ_t).N=latex(µ_t).P=0,5.800=400(N) Bài tập 2:
Bài tập 2: Điều gì xảy ra đối với hệ số ma sát giữa hai mặt tiếp xúc nếu lực ép hai mặt đó tăng lên?
A. Tăng lên
B. Giảm đi
C. Không thay đổi
D. Không biết được
Bài tập 3:
Một tủ lạnh có trọng lượng 890N chuyển động thẳng đều trên sàn nhà. Hệ số ma sát trượt giữa tủ lạnh và sàn nhà là 0,51. Hỏi lực đẩy tủ lạnh theo phương nằm ngang? với lực đẩy tìm được có thể làm tủ lạnh chuyển động từ trạng thái nghỉ không? Giải Chọn chiều dương là chiều chuyển động. Áp dụng định luật II New tơn ta có: latex(vec(F_(ms)) vec(F_đ)=mvec(a) (1)). Chiếu (1)lên phương chuyển động latex(-F_(ms) F_đ=0 latex(hArrF_đ=F_(ms)=µ.N=0,51.890=453,9(N). Với giá trị của lực đẩy này, ta không thể làm tủ lạnh chuyển động được từ trạng thái nghỉ vì hợp lực tác dụng lên vật bị triệt tiêu bằng (0) vật đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên. Dặn dò và kết thúc
Dặn dò:
DẶN DÒ - Về nhà đọc lại bài cũ và làm bài tập 5,6,7,8 sách giáo khoa và bài tập trong sách bài tập. - Đọc phần em có biết. -Chuẩn bị bài mới Kết thúc:
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC!