BÀI 9. VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÍ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 9. VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÍ
GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9
Ảnh
Mục tiêu
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu:
Nêu được khái niệm vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí; các loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí. Nêu được ý nghĩa của trách nhiệm pháp lí. Phân tích, đánh giá được các hành vi vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí trong một số tình huống cụ thể. Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật; tích cực ngăn ngừa và đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật.
Khởi động
- Tìm hiểu (Khởi động)
Ảnh
Pháp luật là những quy định do Nhà nước ban hành và có tính bắt buộc chung, mọi người đều phải tôn trọng, chấp hành. Tuy nhiên, trong thực tế vẫn còn nhiều người có hành vi vi phạm pháp luật, gây ra những hậu quả với bản thân, gia đình và xã hội. Vì vậy, mỗi chúng ta cần nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, tích cực ngăn ngừa và đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật.
- Câu hỏi
Ảnh
Hãy liệt kê một số hành vi vi phạm pháp luật mà em biết và nêu hậu quả của hành vi đó?
- Câu hỏi:
Trả lời: Không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, phóng nhanh, vượt ẩu, lạng lách, đánh võng => gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh Trộm cắp tài sản có giá trị lớn => đi tù, cải tạo.
Hình thành kiến thức
1. Vi phạm pháp luật
Ảnh
1. Vi phạm pháp luật.
- Nhiệm vụ: Làm việc nhóm
Ảnh
+ Dấu hiệu của vi phạm pháp luật
- Dấu hiệu của vi phạm pháp luật:
Ảnh
+ Phân loại vi phạm pháp luật
- Phân loại vi phạm pháp luật:
Ảnh
- Em có biết
Ảnh
+ Thông tin
- Thông tin:
Hình vẽ
** Trả lời
Trả lời: Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ. Phân loại: vi phạm hình sự (tội phạm), vi phạm dân sự, vi phạm hành chính, vi phạm kỉ luật.
Ảnh
a. Em hãy dựa vào nội dung về dấu hiệu các loại vi phạm pháp luật để xác định dấu hiệu vi phạm pháp luật và phân loại vi phạm pháp luật của mỗi chủ thể trong các trường hợp 1, 2, 3, 4. b. Theo em, vi phạm pháp luật là gì? Có những loại vi phạm pháp luật nào??
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Ảnh
2. Trách nhiệm pháp lí
2. Trách nhiệm pháp lí.
- Nhiệm vụ: Làm việc nhóm
Ảnh
+ Trách nhiệm hình sự
Hình vẽ
Trách nhiệm hình sự.
Ảnh
+ Trách nhiệm dân sự
Hình vẽ
Trách nhiệm dân sự.
Ảnh
+ Trách nhiệm hành chính
Hình vẽ
Trách nhiệm hành chính.
Ảnh
+ Trách nhiệm kỉ luật
Hình vẽ
Trách nhiệm kỉ luật.
Ảnh
+ Thông tin
- Thông tin:
Hình vẽ
** Trả lời 1
Ảnh
Em hãy dựa vào nội dung về đặc điểm của các loại trách nhiệm pháp lý để xác định loại trách nhiệm pháp lý tương ứng với hành vi vi phạm của mỗi chủ thể trong các trường hợp 1, 2, 3, 4 (ở mục 1)?
Ảnh
** Trả lời 2
Trả lời: Trách nhiệm pháp lý là nghĩa vụ mà các chủ thể phải gánh chịu hậu quả bất lợi do Nhà nước quy định từ hành vi vi phạm pháp luật của mình Phân loại: trách nhiệm hình sự, trách nhiệm dân sự, trách nhiệm dân sự, trách nhiệm hành chính, trách nhiệm kỉ luật.
Ảnh
Theo em, trách nhiệm pháp lý là gì? Có những loại trách nhiệm pháp lí nào?
** Trả lời 3
Trả lời: hể hiện tính tôn nghiêm của pháp luật, là sự trừng phạt nghiêm khắc của pháp luật đối với các chủ thể vi phạm pháp luật, giáo dục mọi người có ý thức tôn trọng pháp luật, tuân theo quy định của pháp luật, củng cố lòng tin của người dân, duy trì trật tự an toàn xã hội Ví dụ: người điều khiển xe khi tham gia giao thông không được phép uống rượu bia => lập các chốt kiểm tra nồng độ cồn và xử phạt khi nồng độ cồn >0 => giảm thiểu tỉ lệ tai nạn giao thông.
Ảnh
Em hãy cho biết trách nhiệm pháp lý có ý nghĩa gì. Giải thích và nêu ví dụ minh hoạ?
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Ảnh
Luyện tập
Bài 1 (- Luyện tập)
Bài 1: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai. Giải thích vì sao?
a. Tất cả những hành vi trái pháp luật, xâm hại tới các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ đều là hành vi vi phạm pháp luật.
Hình vẽ
Đúng. Các hành vi trái pháp luật đều bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Ảnh
Đáp án:
- Ý b (Bài 1: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai. Giải thích vì sao? )
b. Người say rượu không nhận thức được hành vi của mình nên mọi hành vi trái pháp luật do người say rượu gây ra đều không phải là hành vi vi phạm pháp luật.
Hình vẽ
Không. Chỉ cần đủ tuổi chịu trách nhiệm hành vi đều bị xử phạt, thêm lỗi say rượu nữa tội có thể sẽ nặng hơn.
Ảnh
Đáp án:
- Ý c (Bài 1: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai. Giải thích vì sao? )
c. Trách nhiệm pháp lí gắn liền với các hậu quả bất lợi mà các chủ thể vi phạm pháp luật phải chịu nên chỉ mang lại những ý nghĩa tiêu cực.
Hình vẽ
Không đúng. Trách nhiệm pháp lý giúp mọi người nâng cao nhận thức của bản thân để tránh vi phạm những điều trái với pháp luật nên nó mang nghĩa tích cực.
Ảnh
Đáp án:
- Ý d (Bài 1: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai. Giải thích vì sao? )
c. Trách nhiệm pháp lí góp phần ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật trong cuộc sống.
Hình vẽ
Đúng. Giúp mọi người nâng cao nhận thức về hành vi để cư xử cho đúng.
Ảnh
Đáp án:
Bài 2 (- Luyện tập)
Bài 2: Em hãy chỉ ra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc điểm trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể dưới đây và xác định loại vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý tương ứng của từng chủ thể:
Hình vẽ
Tổ chức hoạt động chống phá Nhà nước, gây rối an ninh trật tự.
Ảnh
Đáp án:
a. Ông P tổ chức hoạt động chống phá nhà nước, gây rối an ninh trật tự địa phương nên bị toà án tuyên phạt 9 năm tù giam.
- Ý b (Bài 2: Em hãy chỉ ra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc điểm trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể dưới đây và xác định loại vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý tương ứng của từng chủ thể:)
b. Anh N (20 tuổi) điều khiển xe mô tô đi ngược chiều trên đường cao tốc nên bị cảnh sát giao thông lập biên bản phạt tiền và tước đi quyền sử dụng Giấy phép lái xe 3 tháng.
Hình vẽ
Đi ngược chiều trên cao tốc.
Ảnh
Đáp án:
- Ý c (Bài 2: Em hãy chỉ ra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc điểm trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể dưới đây và xác định loại vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý tương ứng của từng chủ thể:)
c. Bạn T bị ban giám hiệu nhà trường khiển trách vì thường xuyên trốn học đi chơi .
Hình vẽ
Trốn học đi chơi.
Ảnh
Đáp án:
- Ý d (Bài 2: Em hãy chỉ ra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc điểm trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể dưới đây và xác định loại vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý tương ứng của từng chủ thể:)
d. Toà soạn báo G đăng tải bài viết sai sự thật, gây ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm của chị A nên bị Toà án buộc cải chính thông tin và xin lỗi chị A công khai.
Hình vẽ
Đăng bài sai sự thật, gây ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm.
Ảnh
Đáp án:
- Ý e (Bài 2: Em hãy chỉ ra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc điểm trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể dưới đây và xác định loại vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý tương ứng của từng chủ thể:)
e. Anh B bị chính quyền địa phương lập biên bản xử phạt vì gây mất an ninh trật tự khi kinh doanh
Hình vẽ
Gây mất an ninh trật tự.
Ảnh
Đáp án:
- Ý g (Bài 2: Em hãy chỉ ra các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc điểm trách nhiệm pháp lý của mỗi chủ thể dưới đây và xác định loại vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý tương ứng của từng chủ thể:)
g. Chị O không thực hiện đúng các thoả thuận trong hợp đồng lao động với công ty nên bị Giám đốc công ty ra quyết định buộc thôi việc.
Hình vẽ
Không thực hiện đúng thoả thuận hợp đồng.
Ảnh
Đáp án:
Bài 3 (- Luyện tập)
Bài 3: Em hãy phân tích, đánh giá các hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể trong những tình huống sau để xác định loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý tương ứng.
Hình vẽ
Buôn người trái phép .
Ảnh
Đáp án:
a. Anh V (26 tuổi) quen chị D (18 tuổi) và biết chị đang có nhu cầu tìm việc làm nên đã rủ chị sang nước ngoài làm thuê nhưng mục đích là để lừa bán. Chị D nghe theo và bị anh V đưa ra nước ngoài bán. Hơn một năm sau, chị D bỏ trốn về Việt Nam và tố cáo hành vi của anh V với cơ quan chức năng.
- Ý b (Bài 3: Em hãy phân tích, đánh giá các hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể trong những tình huống sau để xác định loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý tương ứng.)
b. Tan học, anh Q (16 tuổi) thấy một chiếc ví của ai đó rơi trên đường nên dừng xe kiểm tra và phát hiện trong ví có gần 6 triệu đồng cùng một số giấy tờ cá nhân. Quan sát xung quanh thấy vắng vẻ, anh Q quyết định giữ lại khoản tiền và chiếc ví để sử dụng, còn những giấy tờ cá nhân kia thì vứt xuống mương nước ven đường.
Hình vẽ
Chiếm đoạt tài sản.
Ảnh
Đáp án:
- Ý c (Bài 3: Em hãy phân tích, đánh giá các hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể trong những tình huống sau để xác định loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý tương ứng.)
c. Khi li hôn, ông H đồng ý để bà N nuôi hai con nhỏ, còn mình sẽ có trách nhiệm chu cấp tiền nuôi con hằng tháng. Tuy nhiên, sau đó ông không chịu đóng góp chi phí cấp dưỡng cho con như đã thoả thuận khiến bà N và các con gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Không đồng tình với hành vi của ông H, bà N đã làm đơn khởi kiện gửi Toà án đề nghị xem xét giải quyết.
Hình vẽ
Không làm theo thoả thuận.
Ảnh
Đáp án:
- Ý d (Bài 3: Em hãy phân tích, đánh giá các hành vi vi phạm pháp luật của các chủ thể trong những tình huống sau để xác định loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý tương ứng.)
c. Công ty chế biến thực phẩm A quy định tất cả các công nhân phải đeo găng tay, sử dụng mũ trùm đầu, đeo khẩu trang trong quá trình làm việc để đảm bảo vệ sinh. Tuy nhiên, chị P (công nhân của công ty) cho rằng đeo khẩu trang vướng víu, khó thở nên thường kéo khẩu trang xuống dưới cằm, không che miệng và mũi.
Hình vẽ
Không tuân theo quy định của công ty.
Ảnh
Đáp án:
Bài 4 (- Luyện tập)
Bài 4: Em hãy nhận xét hanh vi của mỗi chủ thể trong các tình huống sau và tư vấn cho các chủ thể để phòng tránh các hành vi vi phạm pháp luật:
Hình vẽ
H có thái độ tốt, không muốn bạn mình bị vi phạm trách nhiệm pháp ly còn C không chấp nhận và có sự hiểu lệch về độ tuổi chấp hành thi hành khi vi phạm. Khuyên C không nên thực hiện những hành vi trái pháp luật như vậy nếu không sẽ phải chịu hậu quả thích đáng.
Ảnh
Đáp án:
a. Hai bạn H và C (15 tuổi) chơi thân với nhau từ nhỏ. Một lần, H vô tình biết C đang có ý định tụ tập cùng nhóm bạn xấu gây gỗ đánh nhau. H lo lắng nếu C đánh nhau sẽ bị công an bắt nên can ngăn nhưng bị C gạt đi vì cho rằng mình còn nhỏ nên có đánh nhau cũng không bị xử phạt.
- Ý b (Bài 4: Em hãy nhận xét hanh vi của mỗi chủ thể trong các tình huống sau và tư vấn cho các chủ thể để phòng tránh các hành vi vi phạm pháp luật: )
b. Bạn Y đang tưới nước cho cây cảnh ở trước cổng thì A (15 tuổi) – bạn cùng thôn đạp xe qua rủ đi giao hàng cùng. A lấy từ chiếc ba lô của mình một gói đồ được bọc kín trong túi bóng màu đen và vui mừng khoe với Y rằng mình sẽ được bà D trá 200.000 đồng tiền công nếu qua xã bên giao gói đồ này hộ bả. Y cảm thấy băn khoăn trong gói đồ đó chứa gì, nhưng A cũng không biết và chỉ muốn nhanh chóng giao xong đồ để được nhận tiền công.
Hình vẽ
Hành vi của A thể hiện sự bất cẩn khi chưa kiểm tra xem thứ đồ mình giao là gì mà đã nhận lời giao, nếu lỡ như đó là chất cấm thì bạn A sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật => Khuyên A không nên nhận giúp đỡ người lạ.
Ảnh
Đáp án:
Vận dụng
Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Bài 1: Hãy chia sẻ những việc em đã làm và dự định sẽ làm trong cuộc sống hằng ngày để phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ghi nhớ kiến thức trong bài. Hoàn thành bài tập Vận dụng. Chuẩn bị bài sau: "Bài 10: Quyền tự do kinh doanh avf nghĩa vụ nộp thuế."
- Cảm ơn
Ảnh