BÀI 13: TRIỀU NGUYỄN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Hình vẽ
BÀI 13: TRIỀU NGUYỄN
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
- Sưu tầm và giới thiệu được một số tư liệu lịch sử (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) liên quan đến Triều Nguyễn. - Trình bày được những nét chính về lịch sử Việt Nam thời nhà Nguyễn thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: vua Gia Long, vua Minh Mạng, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Trường Tộ, Hàm Nghi, Phan Đình Phùng,
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Quan sát hình 1 và cho biết loại hình nghệ thuật dưới đây liên quan đến triều đại nào trong lịch sử dân tộc.
Đây là loại hình nghệ thuật Nhã nhạc cung đình Huế, có liên quan đến triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử dân tộc.
Khám phá
1. Triều Nguyễn và công cuộc xây dựng đất nước (a) Triều Nguyễn buổi đầu xây dựng đất nước)
1. Triều Nguyễn và công cuộc xây dựng đất nước
a) Triều Nguyễn buổi đầu xây dựng đất nước
Năm 1802, sau khi đánh bại Triều Tây Sơn, Nguyễn Ánh lập ra Triều Nguyễn, định đô ở Phú Xuân (Huế), lấy niên hiệu là Gia Long. Các vua Triều Nguyễn đã từng bước củng cố bộ máy nhà nước, cải cách hành chính, thống nhất đất nước,... Vua Gia Long ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ nhằm củng cố trật tự xã hội. Trong những năm 1831 - 1832, vua Minh Mạng tiến hành cải cách hành chính, chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ. Các vị vua Triều Nguyễn tiếp tục các hoạt động thực thi chủ quyền biển, đảo, đặc biệt là đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin, em hãy: - Nêu sự thành lập Triều Nguyễn. - Trình bày một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước.
- Sự thành lập Triều Nguyễn: + Năm 1802, Nguyễn Phúc Ánh lên ngôi vua, lấy niên hiệu là Gia Long, lập ra Triều Nguyễn, định đô ở Phú Xuân (Huế). + Triều Nguyễn quản lí một quốc gia thống nhất từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau.
Tiếp
- Một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước: + Vua Gia Long ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ nhằm củng cố trật tự xã hội. + Từ 1831-1832, vua Minh Mạng tiến hành cải cách hành chính, chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ. + Các vị vua Triều Nguyễn tiếp tục các hoạt động thực thi chủ quyền biển, đảo, đặc biệt là đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
b) Công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn (b) Công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn)
Ảnh
b) Công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn
Nhiều vua Triều Nguyễn đã nỗ lực tổ chức khai hoang, mở rộng diện tích canh tác ở vùng ven biển Bắc Bộ và đồng bằng Nam Bộ để ổn định đời sống nhân dân. Một số quan lại đã có những đóng góp tích cực trong công cuộc khai hoang như Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Tri Phương,...
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy: - Nếu kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn. - Kể chuyện về Nguyễn Công Trứ và nêu đóng góp của ông
Kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn: góp phần mở rộng diện tích canh tác, ổn định xã hội và thúc đẩy nông nghiệp phát triển.
Tiếp
- Câu chuyện về Nguyễn Công Trứ và đóng góp của ông: + Đầu thế kỉ XIX, nhiều nông dân không có ruộng đất cày cấy, bỏ làng đi phiêu tán và nổi dậy chống triều đình. + Nhận thấy vùng Duyên hải Bắc Bộ còn nhiều đất có thể khẩn hoang. Nguyễn Công Trứ đã dâng sớ xin triều đình cấp tiền công, tiền gạo để tập hợp dân nghèo khai khẩn. + Năm 1828, vua Minh Mạng cử Nguyễn Công Trứ làm Doanh điển sứ, chuyên coi việc khai khẩn ruộng đất. + Nguyễn Công Trứ đã chiêu mộ dân phiêu tán khai phá được một vùng đất đai rộng lớn miền ven biển, lập nên huyện Tiền Hải (Thái Bình) và huyện Kim Sơn (Ninh Bình) ngày nay.
c) Những đề nghị canh tân đất nước cuối thế kỉ XIX (c) Những đề nghị canh tân đất nước cuối thế kỉ XIX)
Ảnh
c) Những đề nghị canh tân đất nước cuối thế kỉ XIX
Nửa cuối thế kỉ XIX, trong bối cảnh đất nước ngày càng khó khăn và đứng trước nguy cơ mất nước, một số quan lại và trí thức yêu nước như: Phạm Phú Thứ, Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn Lộ Trạch,... đã đề xuất một số biện pháp cải cách. Họ gửi lên vua Tự Đức các đề xuất chấn chỉnh bộ máy quan lại, mở mang thương nghiệp, củng cố quốc phòng... Tuy nhiên, hầu hết những đề nghị đó không được thực hiện.
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin, em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc.
- Những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc là: + Là đại diện tiêu biểu cho trào lưu cách tân đất nước cuối thế kỉ XIX. + Trình lên vua nhiều bản điều trần, mong muốn làm cho đất nước giàu mạnh. + Đề nghị mở rộng quan hệ với nước ngoài, mở các trường dạy đóng tàu, đúc súng,...
2. Phong trào Cần vương chống Pháp (2. Phong trào Cần vương chống Pháp)
2. Phong trào Cần vương chống Pháp
Năm 1884, Triều đình nhà Nguyễn kí hiệp ước công nhận quyền đô hộ của thực dân Pháp trên toàn bộ đất nước Việt Nam. Tuy nhiên, một bộ phận quan lại thuộc phái chủ chiến, đứng đầu là vua Hàm Nghi, vẫn nêu cao tinh thần chống Pháp, mong muốn khôi phục độc lập dân tộc. Năm 1885, lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết ban bố dụ Cần vương, kêu gọi nhân dân đồng lòng giúp vua cứu nước. Phong trào Cần vương bùng nổ và phát triển mạnh mẽ, gắn với tên tuổi của một số nhân vật tiêu biểu như: Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Thiện Thuật, Phan Đình Phùng,...
Ảnh minh hoạ
Ảnh
Ảnh
Câu hỏi
Đọc thông tin, em hãy: - Cho biết những nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX. - Kể câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê.
- Những nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX: + Năm 1884, Triều đình Nhà Nguyễn kí hiệp ước công nhận quyền đô hộ của thực dân Pháp trên toàn bộ đất nước Việt Nam. + Một bộ phận quan lại thuộc phái chủ chiến, đứng đầu là vua Hàm Nghi mong muốn khôi phục độc lập dân tộc. + Năm 1885, Tôn Thất Thuyết ban bố dụ Cần vương, kêu gọi nhân dân đồng lòng giúp vua cứu nước, phong trào bùng nổ và phát triển mạnh mẽ.
Ảnh
Tiếp
- Câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê + Cuối thế kỉ XIX, Phan Đình Phùng đã đứng ra chiêu tập lực lượng chống Pháp dưới lời kêu gọi cứu nước của vua Hàm Nghi. + Khởi nghĩa đã xây dựng căn cứ tại Hương Khê, các anh hùng, hào kiệt đã tự nguyện liên kết lực lượng dưới quyền chỉ huy của ông. + Cuộc khởi nghĩa đã kéo dài hơn 10 năm, gây thiệt hại cho quân Pháp. + Cuối năm 1895, Phan Đình Phùng hi sinh trong một trận chiến đấu, cuộc khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã.
Luyện tập
Luyện tập
Vẽ sơ đồ tư duy những nét chính về lịch sử Việt Nam dưới Triều Nguyễn.
Ảnh
Tiếp
Ảnh
Kể lại câu chuyện về một nhân vật lịch sử dưới thời nhà Nguyễn mà em sưu tầm được. Câu chuyện đó giúp em biết được thông tin gì về lịch sử Việt Nam thời nhà Nguyễn?
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Sưu tầm tự liệu, tranh ảnh và giới thiệu về một di sản văn hoá của Triều Nguyễn.
Cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
- Ôn lại bài cũ - Chuẩn bị Bài 14: Cách mạng tháng Tám năm 1945
Cảm ơn
Ảnh