BÀI 12: KHỞI NGHĨA LAM SƠN VÀ TRIỀU HẬU LÊ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Hình vẽ
BÀI 12: KHỞI NGHĨA LAM SƠN VÀ TRIỀU HẬU LÊ
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Ảnh
Mục tiêu bài học
• Sưu tầm và giới thiệu được một số tư liệu lịch sử (câu chuyện, văn bản, tranh ảnh,...) liên quan đến khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê. • Kể lại được một số nét chính về khởi nghĩa Lam Sơn thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Lê Lai, Nguyễn Chích,...). • Kể lại được chiến thắng Chi Lăng có sử dụng tư liệu lịch sử (lược đồ, tranh ảnh, câu chuyện về ải Chi Lăng, về Liễu Thăng,...). • Trình bày được những nét chính về lịch sử Việt Nam thời Hậu Lê thông qua các câu chuyện về một số nhân vật lịch sử (ví dụ: vua Lê Thánh Tông, Lương Thế Vinh, Ngô Sĩ Liên,...)
Khởi động
Khởi động
Hình 1 là một công trình kiến trúc trong Khu di tích Lam Kinh (Thọ Xuân, Thanh Hoá). Đây là nơi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa chống quân Minh giành thắng lợi, lập ra Triều Hậu Lê. Hãy chia sẻ điều em biết về Lê Lợi và triều đại do ông sáng lập.
Ảnh
Lê Lợi là vị anh hùng giải phóng dân tộc khỏi sự thống trị của giặc Minh suốt 20 năm, xây dựng lại đất nước, thống nhất và khôi phục nền độc lập lâu dài của nước ta. Lê Lợi và Triều đại nhà Hậu Lê Là triều đại phong kiến độc lập, tự chủ dài nhất trong lịch sử Việt Nam.
Khám phá
1. Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) (a) Khái quát về khởi nghĩa Lam Sơn)
1. Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427)
Năm 1418, khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo nổ ra tại vùng rừng núi Lam Sơn (Thanh Hoá). Trải qua 10 năm (1418 – 1427) chiến đấu gian khổ với nhiều trận đánh ác liệt, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã giành được thắng lợi hoàn toàn. Thắng lợi của khởi nghĩa Lam Sơn còn gắn với vai trò và đóng góp quan trọng của nhiều nhân vật tiêu biểu khác như: Nguyễn Trãi, Lê Lai, Trần Nguyên Hãn, Nguyễn Chích,...
a) Khái quát về khởi nghĩa Lam Sơn
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin, em hãy: - Kể câu chuyện về một nhân vật trong khởi nghĩa Lam Sơn. - Nêu một số nét chính về khởi nghĩa Lam Sơn.
Câu chuyện về nhân vật Lê Lai quên mình cứu chúa: + Vào năm 1418, khi giặc Minh vây kín núi Chí Linh, Lê Lợi đã hỏi các tướng xem ai có thể thay ông mặc hoàng bào, xông ra giết giặc để quân tướng có đường thoát. + Trong lúc các tướng còn im lặng, Lê Lai đã đồng ý mặc áo bào, cưỡi ngựa xông trận, giặc tưởng Lê Lai là Lê Lợi nên vội dồn hết quân vây bắt . + Sau đó, Lê lợi cùng nghĩa quân rút khỏi vòng vây, từng bước khôi phục lực lượng, tiếp tục khởi nghĩa.
Tiếp
Một số nét chính về khởi nghĩa Lam Sơn: - Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo nổ ra tại vùng núi Lam Sơn (Thanh Hoá) nhằm đánh đuổi quân Minh xâm lược. Cuộc khởi nghĩa này kéo dài từ năm 1418 đến 1427, trải qua 3 giai đoạn: + Giai đoạn 1418-1423: Căn cứ của nghĩa quân nhiều lần bị bao vây. Nghĩa quân ba lần rút lên vùng núi Chí Linh (Thanh Hoá). + Giai đoạn 1424-1425: Giải phóng Nghệ An. Mở rộng vùng giải phóng từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân. + Giai đoạn: 1426-1427: Từ tháng 10 đến tháng 11-1427, giành chiến thắng ở Chi Lăng (Lạng Sơn), Xương Giang (Bắc Giang). Tháng 12-1427, quân Minh đầu hàng, khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn. - Thắng lợi gắn với vai trò và đóng góp quan trọng của: Nguyễn Trãi, Lê Lai, Nguyễn Chích,... - Trải qua 10 năm chiến đấu gian khổ, cuộc khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, ách thống trị tàn bạo của nhà Minh bị lật đổ, mở ra thời kì độc lập của quốc gia Đại Việt.
b) Chiến thắng Chi Lăng (b) Chiến thắng Chi Lăng)
b) Chiến thắng Chi Lăng
Trận Chi Lăng là một trong những trận đánh tiêu biểu và quyết định của khởi nghĩa Lam Sơn.
Ảnh
Câu hỏi
Ảnh
Đọc câu chuyện và quan sát hình 3, hãy kể lại chiến thắng Chi Lăng.
- Khi Lê Lợi kéo quân ra Bắc, bao vây thành Đông Quan, nhà Minh lo sợ nên đã cử hai đạo viện binh kéo sang phá vây. - Mờ sáng, quân Minh kéo đến của ải Chi Lăng, kị binh nghĩa quân ra nghênh chiến nhưng đã giả vờ thua để nhử quân giặc vào trận địa. - Khi ngựa của giặc Minh vượt qua cánh đồng, một loạt pháo hiệu nổ vang như sấm vang lên, ngay lập tức những mũi tên, mũi lao từ hai bên sườn vút phóng xuống. - Một vạn viện binh của giặc bị tiêu diệt, tướng cầm đầu bị trúng mũi lao chết bên sườn núi, quân Minh hoảng loạn tháo chạy.
2. Triều Hậu Lê và công cuộc xây dựng đất nước (2. Triều Hậu Lê và công cuộc xây dựng đất nước)
2. Triều Hậu Lê và công cuộc xây dựng đất nước
Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi vua, lập ra Triều Hậu Lê, khôi phục Quốc hiệu Đại Việt, đóng đô ở Đông Kinh (Thăng Long). Dưới Triều Hậu Lê, bộ máy nhà nước được tổ chức quy củ, chặt chẽ. Nhà nước đặc biệt coi trọng và khuyến khích phát triển nông nghiệp. Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp được phục hồi và phát triển, đời sống nhân dân ổn định. Đất nước thịnh đạt, nhất là dưới thời trị vì của vua Lê Thánh Tông (1460 – 1497). Văn học và khoa học dưới Triều Hậu Lê cũng đạt được nhiều thành tựu với các tác gia tiêu biểu như: Nguyễn Trãi, Ngô Sĩ Liên, Lương Thế Vinh,...
Câu hỏi
Ảnh
Đọc thông tin, em hãy: - Nêu một số nét chính về lịch sử Việt Nam Triều Hậu Lê. - Kể lại câu chuyện về một nhân vật lịch sử tiêu biểu Triều Hậu Lê.
- Một số nét chính về lịch sử Việt Nam Triều Hậu Lê + Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi vua lập ra Triều Hậu Lê, vua nắm quyền tuyệt đối, trực tiếp chỉ huy quân đội. + Dưới Triều Hậu Lê chú trọng thực hiện các chính sách phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của nhân dân. + Văn hoá, giáo dục đạt được nhiều thành tựu đáng kể: dựng lại Quốc Tử Giám, mở thêm trường và khoa thi, xuất hiện nhiều tác phẩm nổi bật,...
Tiếp
Câu chuyện Lê Lai đã quên mình cứu chúa trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn: + Vào năm 1418, khi giặc Minh vây kín núi Chí Linh, Lê Lợi đã hỏi các tướng xem ai có thể thay ông mặc hoàng bào, xông ra giết giặc để quân tướng có đường thoát. + Trong lúc các tướng còn im lặng, Lê Lai đã đồng ý mặc áo bào, cưỡi ngựa xông trận, giặc tưởng Lê Lai là Lê Lợi nên vội dồn hết quân vây bắt . + Sau đó, Lê lợi cùng nghĩa quân rút khỏi vòng vây, từng bước khôi phục lực lượng, tiếp tục khởi nghĩa.
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
Hoàn thành bảng (theo gợi ý dưới đây vào vở) về đóng góp của một số nhân vật lịch sử tiêu biểu trong khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê.
Tiếp
Ảnh
Kể lại câu chuyện về một nhân vật liên quan đến khởi nghĩa Lam Sơn hoặc Triều Hậu Lê mà em sưu tầm được.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Dựa vào thông tin trong sách, báo và Internet, hãy kể tên một số địa danh (di tích lịch sử, đường phố, trường học,...) liên quan đến khởi nghĩa Lam Sơn và Triều Hậu Lê.
Cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
- Ôn lại bài cũ - Chuẩn bị Bài 13: Triều Nguyễn
Cảm ơn
Ảnh