BÀI 12. KĨ THUẬT CẤP CỨU VÀ CHUYỂN THƯƠNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
GIÁO DỤC VÀ QUỐC PHÒNG AN NINH 10
BÀI 12. KĨ THUẬT CẤP CỨU VÀ CHUYỂN THƯƠNG
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ
Nắm được kiến thức cơ bản, ban đầu về các tai nạn thông thường, về các kĩ thuật cầm máu tạm thời, cố định xương gãy, sơ cứu bỏng, hô hấp nhân tạo, kĩ thuật băng bó vết thương và chuyển thương. Biết cách sơ cứu ban đầu các tai nạn thông thường. Làm được các động tác cầm máu tạm thời, cố định xương gãy, hô hấp nhân tạo; biết băng bó về thương bằng cuộn và ứng dụng các phương tiện sẵn có tại chỗ, biết cách chuyển thương
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Ảnh
Khởi động
Khi đang chơi thể thao cùng các bạn, bất chợt em thấy bạn mình bị đau ở cổ chân và không thể vận động được nữa. Cổ chân của bạn em đã bị làm sao? Em sẽ hành động như thế nào?
Khám phá
1. Cấp cứu ban đầu các tai nạn thông thường
Ảnh
1. Cấp cứu ban đầu các tai nạn thông thường
- Trả lời câu hỏi
Trình bày trước lớp cách nhận biết, cấp cứu và đề phòng những tai nạn thường gặp: Bong gân, sai khớp, điện giật, đuối nước, ngất, rắn cắn, say nóng, say nắng.
- Kết luận
- Kết luận:
Ảnh
Cấp cứu: Băng ép nhẹ; ngâm vị trí đau vào nước muối ấm hoặc chườm đá; băng cố định nếu có điều kiện; tập vận động ngay khi bớt đau; nếu bong gân nặng chuyển ngay đến cơ sở y tế.
- Bong gân:
Đề phòng: Khởi động kĩ trước khi bắt đầu hoạt động thể dục, thể thao; tập thể dục thường xuyên và nghỉ giải lao phù hợp; thực hiện an toàn trong lao động, sinh hoạt; sân bãi luyện tập đảm bảo an toàn.
- Sai khớp (- Kết luận)
Cấp cứu: Để nạn nhân nằm bất động, giữ nguyên tư thế và chuyển ngay đến bệnh viện. Đề phòng: Khi hoạt động phải chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về an toàn. Kiểm tra kĩ an toàn ở nơi lao động, luyện tập.
- Sai khớp:
Ảnh
- Điện giật (- Kết luận)
Cấp cứu: Nhanh chóng cách li nạn nhân khởi nguồn điện. Nếu nạn nhân không còn thở phì hô hấp nhân tạo ngay. Khi nạn nhân thở được thù chuyển đến bệnh viện. Đề phòng: Bảo đảm an toàn các nguồn điện, chống cháy nổ, rò rỉ, chập. Không để trẻ em gần ổ cắm và công tắc điện.
- Điện giật:
Ảnh
- Đuối nước (- Kết luận)
Cấp cứu: Nhanh chóng vớt nạn nhân lên bờ bằng mọi cách. Đặt nạn nhân trên nền phẳng cứng, khô ráo, thoáng khí và nhân định tình trạng nạn nhân; dùng bông, gạc móc bùng đất, dãi nhớt khỏi miệng; hô hấp nhân tạo; chuyển đến bệnh viện để điều trị.
- Đuối nước:
Ảnh
Đề phòng: Thực hiện nghiêm các quy định về giao thông đường thủy và quy tắc an toàn khi bơi, làm việc ở dưới nước; quản lí trẻ em và hướng dẫn kĩ năng bơi lội, đề phòng đuối nước cho người lớn trong điều kiện lao động.
- Ngất (- Kết luận)
Cấp cứu: Đặt nạn nhân nằm nơi thoáng khí, yên tĩnh, kê gối dưới vai cho đầu hơi ngửa ra sau. Dùng bông, gạc lau chùi đất, cát, đờm, dãi ở mũi, miệng; cởi khuy áo, quần nới dây lưng để máu dễ lưu thông. Xoa bóp cơ thể, tát vào má, giật tóc mai; cho ngửi amoniac.
- Ngất:
Đề phòng: Trong qua trình lao động, luyện tập phải bảo đảm an toàn. Tránh làm việc căng thẳng, quá sức, cần làm việc điều độ và nghỉ ngơi hợp lí. Rèn luyện sức khỏe thường xuyên.
Ảnh
- Rắn cắn (- Kết luận)
Ảnh
Cấp cứu: Cho nạn nhân nằm yên, trấn an họ. Bất động và đặt nơi bị rắn cắn thấp hơn so với tim để hạn chế hấp thu nọc độc. Rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước. Băng chun hoặc vải sạch lên vết thương và phía trên vết thương. Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở ý tế gần nhất.
- Rắn cắn:
Đề phòng: Trong quá trình lao động, luyện tập phải bảo đảm an toàn. Tránh làm việc căng thẳng, quá sức, cần làm việc điều độ và nghỉ ngơi hợp lí. Rèn luyện sức khỏe thường xuyên.
- Say nóng, say nắng (- Kết luận)
Ảnh
Cấp cứu: Nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi thoáng mát; nới lỏng quần, áo; quạt mát, chườm lạnh bằng khăn ướt hoặc đá; cho uống nước orezol hoặc nước đường chanh, muối. Trường hợp nặng thì sau khi sơ chuyển ngay đến bệnh viện.
- Say nóng, say nắng:
Đề phòng: Ăn uống đủ chất; khi làm việc dưới trời nắng phải đội mũ, nón, bảo hộ lao động và thông gió tốt, không hoạt động dưới trời nắng gắt; luyện tập tăng dần khả năng chịu đựng, thích nghi với thời tiết nắng, nóng.
2. Kĩ thuật bằng vết thương
Hình vẽ
2. Kĩ thuật bằng vết thương
Mục đích băng: Bảo vệ vết thương khỏi bị ô nhiễm thêm, cầm máu tại vết thương, bảo vệ vết thương. Nguyên tắc băng: Băng kín, không bỏ sót vết thương; băng đủ chặt; không làm ô nhiễm vết thương; băng sớm. Các kiểu băng: Băng vòng tròn, băng vòng xoắn (xoắn ốc, rắn cuốn), băng số 8, băng vòng xoắn có gấp nếp, băng kiểu đặc biệt.
- Hình ảnh minh họa một số kiểu băng cơ bản
- Hình ảnh minh họa một số kiểu băng cơ bản
Ảnh
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu
Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:
- Thực hiện yêu cầu
Ảnh
Ảnh
- Vị trí 1:
- Vị trí 2 (Thực hiện yêu cầu: Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:)
- Vị trí 2:
Ảnh
- Vị trí 3 (Thực hiện yêu cầu: Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:)
- Vị trí 3:
Ảnh
- Vị trí 4 (Thực hiện yêu cầu: Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:)
- Vị trí 4:
Ảnh
- Vị trí 5 (Thực hiện yêu cầu: Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:)
- Vị trí 5:
Ảnh
- Vị trí 6 (Thực hiện yêu cầu: Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:)
- Vị trí 6:
Ảnh
- Vị trí 7 (Thực hiện yêu cầu: Từ hai kiểu băng trên, em hãy áp dụng vào băng cụ thể ở số vị trí sau:)
- Vị trí 7:
Ảnh
3. Kĩ thuật cầm máu tạm thời
3. Kĩ thuật cầm máu tạm thời
Hình vẽ
Mục đích: Nhanh chóng làm ngừng chảy máu để hạn chế mất máu, vì mất nhiều máu sẽ gây sốc nặng. Nguyên tắc: Rất khẩn trương, nhanh chóng làm ngừng chảy máu; xử lí đúng chỉ định theo tính chất của vết thương. Các biện pháp cầm máu tạm thời: Băng ép, băng nút, gấp chi tối đa, ấn động mạch, băng chèn và garô.
- Hình ảnh minh họa một số biện pháp cầm máu tạm thời
- Hình ảnh minh họa một số biện pháp cầm máu tạm thời
Ảnh
Ảnh
- Thực hiện nhiệm vụ
Ảnh
- Thực hiện nhiệm vụ
Nếu không tiến hành cầm máu khẩn trương thì sẽ xảy ra những điều gì? Em hãy tìm hiểu và trình bày nguyên tắc đặt garô.
4. Kĩ thuật cố định gãy xương
4. Kĩ thuật cố định gãy xương
Hình vẽ
Mục đích: Nhằm giữ cho ổ gãy được tương đối ổn định, người bị thương được vận chuyển an toàn đến cơ sở y tế. Nguyên tắc: Giảm đau trước khi cố định gãy xương; nẹp phải được cố định cả khớp trên và khớp dưới ổ gãy; có thể nhẹ nhàng kéo chỉnh lại trục chi bớt biến dạng nếu được giảm đau thật tốt; trước khi đặt nẹp cố định phải lót bông, gạc hoặc vải mềm chống loét điểm ti.
- Một số kĩ thuật cố định gãy xương
- Một số kĩ thuật cố định gãy xương
- Trường hợp 1: Gãy xương cẳng tay
Ảnh
Nẹp cẳng tay gồm 2 nẹp, rộng 5 cm, dày 0,5 - 0,7 cm, dài 30 cm, 35 cm. Đặt một nẹp tre thứ nhất ở trước cẳng tay đi từ nếp khuỷu đến khớp ngón bàn. Đặt nẹp thứ hai dài hơn nẹp thứ nhất ở mặt sau cẳng tay, đi quá mỏm khuỷu, đối xứng với nẹp thứ nhất. Buộc hai đoạn cố định hai nẹp vào bàn tay và cẳng tay. Dùng một khăn tam giác hoặc băng cuộn để treo cẳng tay ở tư thế gấp 90 độ.
- Trường hợp 2: Gãy xương cẳng chân (- Một số kĩ thuật cố định gãy xương)
Ảnh
- Trường hợp 2: Gãy xương cẳng chân
Nẹp cẳng chân gồm 2 hoặc 3 nẹp, rộng 5- 6 cm, dày 0,8 - 1cm, dài 60 cm. Đặ hai nẹp ở mặt trong và mặt ngoài chi gãy, đi từ giữa đùi tới quá cổ chân. Đặt bông đệm vào các đầu xương rồi băng cố định nẹp vào chi ở bàn chân - cổ chân, dưới và trên khớp gối, giữa đùi.
- Thực hiện nhiệm vụ
- Thực hiện nhiệm vụ
Ảnh
Nêu mục đích và nguyên tắc cố định tạm thời gãy xương. Có thể sử dụng những loại nẹp nào để cố định gãy xương?
5. Kĩ thuật sơ cứu bỏng
5. Kĩ thuật sơ cứu bỏng
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Bỏng thường do những nguyên nhân nào? Mục đích và biện pháp sơ cứu bỏng là gì?
- Kết luận
Ảnh
Hình 12.8. Kĩ thuật sơ cứu bỏng
- Kết luận:
- Lưu ý
- Lưu ý:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Không dùng đá hoặc nước quá lạnh để chườm
Tránh làm vỡ nốt phỏng
Không bôi kem hoặc bất kì chất gì lên vết thương
Không dụi, cố gắng lấy dị vật ra
6. Hô hấp nhân tạo
6. Hô hấp nhân tạo
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Những nguyên nhân nào gây ra ngạt thở? Làm thế nào để nhận biết một người bị ngạt thở và cách xử lí?
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Khái niệm: Hô hấp nhân tạo là một cách làm cho không khí ở ngoài vào phổ và không khí ở trong phổi ra ngoài để thay thế cho hô hấp tự nhiên khi người bị thương ngạt thở. Phương pháp hô hấp nhân tạo: Thổi ngạt, ép tim ngoài lồng ngực, phương pháp Nin-sen, phương pháp Xin-vétstơ.
- Hình ảnh minh họa phương pháp Ép tin ngoài lồng ngực - Thổi ngạt
- Hình ảnh minh họa phương pháp Ép tin ngoài lồng ngực - Thổi ngạt
Ảnh
7. Kĩ thuật chuyển thương
7. Kĩ thuật chuyển thương
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Mục đích và yêu cầu chuyển thương là gì? Kĩ thuật thực hiện các phương pháp chuyển thương nêu trên như thế nào?
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Chuyển thương nhằm nhanh chóng đưa người bị thương đến nơi an toàn, đến cơ sở ý tế điều trị. Phương pháp chuyển thương phải thích hợp với yêu cầu của vết thương. Người bị thương gãy xương đùi, có vết thương cột sống phải được vật chuyển bằng cáng cứng. Chuyển người bị thương có thể bằng tay không (cõng, dìu, vác, bế,...) hoặc bằng cáng (cáng bạt, cáng võng,...).
- Hình ảnh minh hoạ một số trường hợp
- Hình ảnh minh hoạ một số trường hợp:
- Trường hợp 1:
Ảnh
- Trường hợp 2 (- Hình ảnh minh hoạ một số trường hợp)
- Trường hợp 2:
Ảnh
- Trường hợp 3 (- Hình ảnh minh hoạ một số trường hợp)
- Trường hợp 3:
Ảnh
Luyện tập
1. Luyện tập cá nhân (Luyện tập)
Ảnh
1. Luyện tập cá nhân
Luyện tập
Các tai nạn thông thường và sơ cứu bỏng: Từng người quan sát và trình bày các biện pháp cấp cứu các tai nạn: Bong gân, sai khớp, điện giật, đuối nước, ngất, rắn cắn, say nóng say nắng và cách sơ cứu bỏng. Kĩ thuật băng vết thương, cầm máu tạm thời, cố định xương gãy, hô hấp nhân tạo và chuyển thương: Từng người tự nghiên cứu lại các kĩ thuật băng vết thương, cầm máu tạm thời, cố định xương gãy, hô hấp nhân tạo và chuyển thương.
2. Luyện tập theo nhóm (Luyện tập)
Ảnh
2. Luyện tập theo nhóm
Các tai nhạn thông thường và sơ cứu bỏng: Ba người một nhóm, thay nhau trình bày nội dung như luyện tập cá nhân và có bổ sung, nhận xét, góp ý cho nhau. Kĩ thuật băng vết thương, cầm máu tạm thời, cố định xương gãy, hô hấp nhân tạo và chuyển thương. Ba ngời một nhóm, một người giả là nạn nhân, một người cấp cứu, người còn lại kiến tập. Luận phiên thay nhau thực hiện các kĩ thuật băng vết thương, cầm máu tạm thời, cố định xương gãy, hô hấp nhân tạo và chuyển thương. Qúa trình thực hiện từng người theo dõi, góp ý cho nhau.
Vận dụng
Câu 1 (Vận dụng)
Ảnh
Câu 1: Trong một lần đi tập thể dục buổi chiều, khi ngang qua hồ nước em thấy có người bị đuối nước đang vùng vẫy dưới hồ. Khi đó, em sẽ hành động như thế nào?
Câu 2 (Vận dụng)
Ảnh
Câu 2: Trong lúc em cùng các bạn vui đùa, không may bạn em bị va đầu vào tường gây chảy máu và khiến mọi người hoảng hốt. Để giúp đỡ bạn, em sẽ làm những gì?
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ôn lại bài vừa học Làm bài tập trong SBT.
Cảm ơn
Ảnh