BÀI 22: KHÁI QUÁT VỀ VI SINH VẬT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 22: KHÁI QUÁT VỀ VI SINH VẬT
Mở đầu
Yêu cầu cần đạt
Hình vẽ
- Nêu được khái niệm vi sinh vật; kể tên được các nhóm vi sinh vật. - Phân biệt được các kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vật. - Trình bày được một số phương pháp nghiên cứu vi sinh vật.
Khởi động
Ảnh
Vì sao khi để trái cây, sữa, cơm trong môi trường nóng ẩm thì dễ bị hư, thối? Vì sao chúng ta nên vệ ính sạch đồ dùng đựng trái cây, sữa, cơm?
Khái niệm và đặc điểm
Thảo luận 1
Vi sinh vật là sinh vật đơn bào hay đa bào?
Vi sinh vật là các loài sinh vật đơn bào, một số sống thành tập đoàn đơn bào.
Thảo luận 2
Ảnh
Quan sát Hình 22.2 và cho biết vi sinh vật có kích thước như thế nào?
Vi sinh vật là những sinh vật có kích thước nhỏ thường được quan sát bằng kính hiển vi.
Kết luận
Hình vẽ
Vi sinh vật là cá sinh vật có kích thước rất nhỏ chỉ quan sát được dưới kính hiển vi, có mặt ở khắp mọi nơi, có khả năng sinh trưởng và sinh sản nhanh trong môi trường. Phần lớn vi sinh vật là đơn bào, một số là tập đoàn đơn bào.
Các nhóm vi sinh vật
Thảo luận 3
Halobacteria, trùng Amip, Escherichia coli, Chlorella là những vi sinh vật thuộc nhóm nào trong hình 22.3?
Ảnh
- Halobacteria, Escherichia coli: Vi khuẩn. - Trùng Amip: Động vật nguyên sinh. - Chlorella: Vi tảo.
Kết luận
Hình vẽ
Dựa vào đặc điểm cấu tạo tế bào, vi sinh vật có thể được phân loại thành hai nhóm gồm các đơn bào nhân sơ và đơn bào hay tập đoàn đơn bảo nhân thực (vi nấm, vi tảo cùng động vật nguyên sinh).
Đọc thêm
Hình vẽ
Vi sinh vật có ở khắp mọi nơi trên Trái Đất, kể cả ở điều kiện khắc nghiệt nhất như ở trong miệng núi lửa (nhiệt độ cao), ở Nam Cực (nhiệt độ thấp), hay trong điều kiện áp suất lớn dưới đáy đại dương,...
Các kiểu dinh dưỡng
Thảo luận 4
Sắp xếp các loài vi sinh vật trong hình 22.4 vào các kiểu dinh dưỡng cho phù hợp.
Ảnh
- Quang tự dưỡng: Trùng roi xanh, tảo lam xoắn, tảo lục, tập đoàn Volvox, vi khuẩn lam. - Hóa tự dưỡng: Vi khuẩn - Quang dị dưỡng: Vi khuẩn - Hóa dị dưỡng: Vi khuẩn, trùng roi xanh, tập đoàn Volvox, nấm men.
Thảo luận 5
Hãy cho biết vi sinh vật quang tự dưỡng và quang dị dưỡng sử dụng nguồn nguyên liệu nào cho sinh trưởng và phát triển.
- Quang tự dưỡng: dùng nguồn carbon là Clatex(O_2). - Quang dị dưỡng: dùng nguồn carbon là chất hữu cơ.
Luyện tập
Lập bảng so sánh các kiểu dinh dưỡng khác nhau ở vi sinh vật. Ở mỗi hình thức dinh dưỡng, hãy tìm các vi sinh vật điển hình làm ví dụ minh họa.
Ảnh
Ảnh
Kết luận
Hình vẽ
Kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật là cách sử dụng nguồn năng lượng và nguồn carbon để tổng hợp nên các chất sống cho tế bào. Các kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật gồm có quang tự dưỡng, hóa tự dưỡng, quang dị dưỡng và hóa dị dưỡng.
Phương pháp nghiên cứu
Thảo luận 6
Hình vẽ
Hãy cho biết các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật thường thấy trong phòng thí nghiệm.
- Phương pháp quan sát bằng kính hiển vi. - Phương pháp nuôi cấy. - Phương pháp phân lập vi sinh vật. - Phương pháp định danh vi khuẩn.
Luyện tập
*Hãy tìm thêm các ví dụ về một số loại sinh vật cho các mục tiêu nghiên cứu vi sinh vật như: Kích thước của các nhóm vi sinh vật cầu khuẩn, phẩy khuẩn, trực khuẩn,...
- Cầu khuẩn: Staphylococcus, Diplococcus, Streptococcus,.. - Phẩy khuẩn: Vibirio,.. - Trực khuẩn: Bacillus subtilis,... Khả năng hoạt động của vi sinh vật trong môi trường lỏng, đặc. - Trong môi trường đặc, các vi khuẩn kị khí phát triển ở đáy của cột môi trường. - Trong môi trường lỏng, cần sục khí để cung cấp oxygen cho các vi khuẩn hiếu khi phát triển.
Bài tập
Bài 1
Bài tập trắc nghiệm
Vi sinh vật là gì?
A. Sinh vật kí trinh trên cơ thể sinh vật khác.
B. Sinh vật nhân sơ, chỉ nhìn rõ dưới kính hiển vi.
C. Sinh vật đơn bào, chỉ nhìn rõ dưới kính hiển vi.
D. Sinh vật có kích thước nhỏ bé, kích thước hiển vi.
Bài 2
Bài tập trắc nghiệm
Câu nào sau đây không đúng?
A. Vi sinh vật sinh trưởng nhanh, phân bố rộng.
B. Vi sinh vật là những cơ thể có kích thước hiển vi.
C. Vi sinh vật là tập hợp đơn bào hay đa bào.
D. Phân lớn vi sinh vật là cơ thể đơn bào nhân sơ hay nhân thực.
Bài 3
Bài tập trắc nghiệm
Loài nào sau đây không phải vi sinh vật?
A. Nấm rơm
B. Tảo đơn bào
C. Vi khuẩn lam
D. Trùng biến hình