BÀI 2. HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 2. HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC
MỞ ĐẦU
Mục tiêu bài học
Ảnh
MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Vẽ được hình chiếu vuông góc của 1 số khối đa diện, khối tròn xoay thường gặp theo phương pháp góc chiếu thứ nhất - Vẽ và ghi kích thước các hình chiếu vuông góc của vật thể đơn giản
Hoạt động 1
Ảnh
Nếu nhìn các đồ vật đơn giản ở Hình 2.1 theo các hướng khác nhau, ta sẽ thấy chúng có hình dạng như thế nào?
Trả lời: Nếu nhìn các đồ vật đơn giản ở Hình 2.1 theo các hướng khác nhau, ta sẽ thấy chúng có hình dạng khác với ban đầu.
2.1 Một số đồ vật đơn giản
HÌNH CHIẾU VẬT THỂ
Khái niệm
1, Hình chiếu vật thể 1.1 Khái niệm
- Hình chiếu của vật thể là hình nhận được trên mặt phẳng sau khi ta chiếu vật thể lên mặt phẳng đó - Các điểm A', B’ và C' trên mặt phẳng lần lượt là hình chiếu các điểm A, B và C của vật thể chiếu - Các đường thẳng OAA', OBB' và OCC' là các tia chiếu
- Mặt phẳng chứa hình chiếu gọi là mặt phẳng hình chiếu
Hoạt động 2
Ảnh
Giữa hình chiếu và vật thể ở Hình 2.2 có mối quan hệ với nhau như thế nào?
2.2 Hình chiếu của vật thể
Trả lời: Hình chiếu trên là kết quả khi ta chiếu vật thể lên mặt phẳng chiếu.
Các phép chiếu
1.2 Các phép chiếu
- Phép chiếu vuông góc: dùng để vẽ các hình chiếu vuông góc - Phép chiếu song song và phép chiếu xuyên tâm: dùng để vẽ hình biểu diễn 3 chiều, bổ sung cho hình chiếu vuông góc
Ảnh
2.3 Các phép chiếu
PHƯƠNG PHÁP CHIẾU GÓC THỨ NHẤT
Các mặt phẳng hình chiếu
2, Phương pháp chiếu góc thứ nhất 2.1 Các mặt phẳng hình chiếu
- Trong phương pháp chiếu góc thứ nhất, vật thể được đặt vào một góc tạo thành bởi 3 mặt phẳng hình chiếu vuông góc với nhau từ đôi một - Để diễn tả chính xác hình dạng của vật thể, ta lần lượt chiếu vuông góc vật thể lên 3 MPHC như hình 2.4 + MPHC đứng ở sau + MPHC bằng ở dưới + MPHC cạnh ở bên phải
Hoạt động 3
Ảnh
2.4 Các MPHC và hướng chiếu
Quan sát Hình 2.4 và liệt kê các cặp mặt phẳng vuông góc với nhau
Trả lời: Các cặp mặt phẳng vuông góc với nhau: - MPHC đứng và MPHC bằng - MPHC bằng và MPHC cạnh - MPHC cạnh và MPHC đứng
Các hình chiếu
2.2 Các hình chiếu
- Các hình chiếu nhận được trên các MPHC tương ứng với các hưởng chiếu như sau: - Hình chiếu đứng có hướng chiếu từ trước tới - Hình chiếu bằng có hướng chiếu từ trên xuống - Hình chiếu cạnh có hướng chiếu từ trái sang.
Vị trí hình chiếu
2.3 Vị trí hình chiếu
- Trên bản vẽ kĩ thuật, để các hình chiếu của 1 vật thể được vẽ trên cùng 1 mặt phẳng bản vẽ thì MPHC bằng được mở xuống dưới 90° và MPHC cạnh được mở sang phải 90° cho trùng với MPHC đứng - Như vậy: + Hình chiếu bằng (B) đặt dưới hình chiếu đứng (A) + Hình chiếu cạnh (C) đặt bên phải hình chiếu đứng (A)
Ảnh
Ảnh
2.5 Mở các MPHC
2.6 Vị trí các hình chiếu
HÌNH CHIẾU KHỐI ĐA DIỆN
Khối đa diện
3, Hình chiếu khối đa diện 3.1 Khối đa diện
- Khối đa diện là khối được bao bởi các hình đa giác phẳng. Các khối đa diện thường gặp như hình hộp chữ nhật, hình lăng trụ đều, hình chóp đều
Ảnh
2.7 Một số khối đa diện
Hình chiếu của khối đa diện
3.2 Hình chiếu của khối đa diện
- Khi chọn 3 hướng chiếu như hình 2.8, hình chiếu của khối đa diện có hình dạng là hình dạng các mặt bao của khối đa diện
Ảnh
2.8 Hình chiếu của hình hộp chữ nhật
Các hình chiếu của khối đa diện (Hình 2.8) có hình dạng và kích thước như thế nào?
- Hình chiếu đứng: là hình chữ nhật, kích thước các chiều là a, b - Hình chiếu bằng: là hình chữ nhật, kích thước các cạnh là a, h - Hình chiếu cạnh: là hình chữ nhật, kích thước các cạnh là b, h
HÌNH CHIẾU KHỐI TRÒN XOAY
Khối tròn xoay
4, Hình chiếu khối tròn xoay 4.1 Khối tròn xoay
- Khối tròn xoay được tạo thành khi quay 1 hình phẳng quanh 1 cạnh cố định (trục quay) của hình. Các khối tròn xoay thường gặp: hình trụ, hình nón, hình cầu
Ảnh
2.9 Một số khối tròn xoay
Hình chiếu của khối tròn xoay
4.2 Hình chiếu của khối tròn xoay
- Hình chiếu mặt đáy của các khối tròn xoay là hình tròn, các hình chéo theo các hướng chiếu còn lại của hình trụ là hình chữ nhật và của hình nón là hình tam giác cân - Hình chiếu theo các hướng chiếu của hình cầu là các hình tròn giống nhau
Ảnh
2.10 Hình chiếu của hình trụ
QUY TRÌNH VẼ HÌNH CHIẾU KHỐI HÌNH HỌC, VẬT THỂ ĐƠN GIẢN
Vẽ hình chiếu khối hình học
5, Quy trình vẽ hình chiếu khối hình học, vật thể đơn giản 5.1 Vẽ hình chiếu khối hình học
- Hình chiếu vuông góc của khối hình học thường được vẽ theo trình tự như ví dụ ở bảng 2.1
Ảnh
2.11 Hình lăng trụ tam giác đều
Bảng 2.1 (1)
Ảnh
Bảng 2.1 Quy trình vẽ hình chiếu vuông góc của khối hình học
Bảng 2.1 (2)
Ảnh
Bảng 2.1 Quy trình vẽ hình chiếu vuông góc của khối hình học
Vẽ hình chiếu vật thể đơn giản
5.2 Vẽ hình chiếu vật thể đơn giản
- Hình chiếu vuông góc của vật thể đơn giản thường vẽ theo trình tự như ví dụ ở bảng 2.2
Ảnh
2.12 Vật thể
Bảng 2.2 (1)
Bảng 2.2 Quy trình vẽ hình chiếu vuông góc và ghi kích thước của vật thể đơn giản
Ảnh
Bảng 2.2 (2)
Bảng 2.2 Quy trình vẽ hình chiếu vuông góc và ghi kích thước của vật thể đơn giản
Ảnh
Bảng 2.2 (3)
Bảng 2.2 Quy trình vẽ hình chiếu vuông góc và ghi kích thước của vật thể đơn giản
Ảnh
LUYỆN TẬP
Ghi nhớ 1
Ảnh
– Trên bản vẽ kĩ thuật, các hình chiếu biểu diễn hình dạng của vật thể theo các hướng chiếu khác nhau, hình chiếu bằng đặt dưới hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh đặt bên phải hình chiếu đứng. – Các hình chiếu khối đa diện là các đa giác phẳng tương ứng với các mặt bao của khối đa diện đó. Khối tròn xoay có một hình chiếu là hình tròn, hai hình chiếu còn lại là các đa giác có hình dạng giống nhau (ngoại trừ hình cầu)
GHI NHỚ
Ghi nhớ 2
Ảnh
– Hình chiếu của khối hình học được vẽ theo quy trình: 1. Xác định đặc điểm hình dạng và kích thước của khối hình học. 2. Xác định các hướng chiếu. 3. Xác định vị trí và tỉ lệ các hình chiều trên giấy về. 4. Vẽ các hình chiếu. – Quy trình vẽ hình chiếu của vật thể đơn giản tương tự như quy trình vẻ hình chiếu của khối hình học nhưng thêm Bước 5. Ghi các kích thước.
GHI NHỚ
BT1
Bài tập trắc nghiệm
Phép chiếu vuông góc là phép chiếu có các tia chiếu:
Song song với mặt phẳng cắt
Song song với nhau
Cùng đi qua một điểm
Song song với nhau và vuông góc với mặt phẳng chiếu
BT2
Bài tập trắc nghiệm
Khi chiếu vuông góc vật thể theo hướng từ trên xuống dưới ta nhận được hình chiếu nào?
Hình chiếu đứng
Hình chiếu bằng
Hình chiếu cạnh
BT3
Bài tập trắc nghiệm
Để các hình chiếu cùng nằm trên một mặt phẳng thì sau khi chiếu theo phương pháp chiếu góc, ta phải quay mặt phẳng hình chiếu bằng và mặt phẳng hình chiếu cạnh một góc bao nhiêu?
30°
120°
180°
90°