BÀI 24. HỆ THỐNG LÁI
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 24. HỆ THỐNG LÁI
Ảnh
Đặt vấn đề
Khởi động
Ảnh
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Quan sát video sau và cho biết :
Sơ đồ tư duy
Xem video
Tác động của người lái
Ảnh
Khi người lái quay vành lái sẽ tác động đến bánh xe trước.
Hình vẽ
Hình vẽ
Hoạt động vòng lái
Ảnh
Hình vẽ
I - Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
Khám phá
I - CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG
Ảnh
Hình vẽ
Hãy cho biết các bộ phận chính và vai trò của chúng trong hệ thống lái.
Hình 24.2. Cấu tạo chung của hệ thống lái
Video mô phỏng
Video mô phỏng tháo lắp hệ thống lái
Khám phá theo nhóm
Ảnh
Chia lớp thành 6 nhóm , mỗi nhóm thực hiện nhiệm vụ :
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hoạt động khám phá theo nhóm
Hoạt động nhóm
Hình vẽ
Thành lập nhóm chuyên viên : mỗi nhóm được thành lập từ ít nhất một thành viên của nhóm cố vấn . Mỗi thành viên có nhiệm vụ trình bày lại cho cả nhóm kết quả tìm hiểu ở nhóm cố vấn . Nhóm chuyên viên thảo luận và hoàn thành bảng sau :
Hình vẽ
Bộ phận
Cơ cấu lái
Dẫn động lái
Trợ lực lái
Nhiệm vụ
Cấu tạo
Nguyên lí hoạt động
1. Cơ cấu lái
Bộ phận
Nhiệm vụ
Cấu tạo
Nguyên lí hoạt động
1. Cơ cấu lái
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Tạo ra tỉ số truyền chính của hệ thống lái để người lái có thể quay bánh xe đến các góc độ khác nhau .
Cơ cấu gồm bánh răng - thanh răng bao gồm bánh răng và thanh răng lắp chung một vỏ hộp để tạo ra tỉ số truyền.
Ảnh
Khi quay vành lái, bánh răng quay và làm thanh răng dịch chuyển qua lại. Các thanh đòn sẽ quay bánh xe dẫn hướng sang bên phải hoặc sang bên trái. Các bánh xe dẫn hướng bên trái và bên phải quay theo cùng chiều, phụ thuộc vào chiều quay vành lái .
Hình vẽ
2. Dẫn động lái
Bộ phận
Hình vẽ
Nhiệm vụ
Hình vẽ
Cấu tạo
Hình vẽ
Nguyên lí hoạt động
Hình vẽ
2. Dẫn động lái
Bộ phận dẫn động lái truyền chuyển động quay từ vành lái đến cơ cấu lái và từ cơ cấu lái đến các bánh xe dẫn hướng.
Bộ phận dẫn động phía trước bao gồm vành lái và các trục quay nối với nhau bằng khớp các đăng. Bộ phận dẫn động phía sau nối đến các bánh xe thông qua các thanh đòn và các khớp cầu.
Khi người lái xe quay vành lái, mô men quay được truyền qua các trục và khớp các đăng đến cơ cấu lái. Mô men đó được cơ cấu lái biến đổi và truyền qua các thanh đòn cùng khớp cầu đến các bánh xe dẫn hướng, làm quay các bánh xe dẫn hướng.
3. Trợ lực lái
Bộ phận
Nhiệm vụ
Cấu tạo
Nguyên lí hoạt động
Hình vẽ
Hình vẽ
3. Trợ lực lái
Hệ thống trợ lực lái giảm lực cần tác dụng lên vành lái để điều khiển xe.
Hình vẽ
- Hệ thống trợ lực lái bằng điện đang được sử dụng nhiều trên ô tô con, nhưng hệ thống trợ lực lái bằng thuỷ lực vẫn phổ biến nhất. - Các bộ phận chính của hệ thống trợ lực lái bằng thuỷ lực gồm: bơm trợ lực, cụm van phân phối, các đường ống dẫn dầu, pít tông trợ lực.
Hình vẽ
- Khi xe chuyển động thẳng, dầu từ bơm trợ lực chảy qua các ống dẫn áp suất cao và trở về bơm. - Khi người lái quay vành lái sang trái, cụm van phân phối đóng mở các van thuỷ lực, dầu từ bơm trợ lực tạo lực đẩy pít tông trợ lực sang bên phải, tạo lực trợ lực cùng với lực tác dụng từ vành lái, làm quay các bánh xe dẫn hướng sang bên trái.
Ảnh minh họa
Ảnh
Ảnh
II - Sử dụng bảo dưỡng
Khám phá
Ảnh
II - SỬ DỤNG BẢO DƯỠNG
Câu hỏi: Hãy cho biết: - Khi nào cần đưa xe đi kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái. - Các mục kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái.
Bài làm : - Khi nào cần đưa xe đi kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái: + Vô lăng bị nặng + Xe bị lệch tay lái + Xe bị nhao lái + Theo đó, xe nên được mang đến trung tâm chăm sóc ô tô chuyên nghiệp, uy tín định kỳ sau 20.000 km. Ngoài ra, với hệ thống lái trợ lực dầu, thời gian sẽ lâu hơn, sau 40.000 km. Điều này cần được thực hiện đúng theo hướng dẫn để đảm bảo chất lượng của xe. Cần tránh trường hợp chỉ đưa xe đi kiểm tra khi gặp vấn đề. Lúc này, hệ thống có thể đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. - Các mục kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái: + Hệ thống lái + Cơ cấu lái + Dẫn động lái + Trợ lực lái
Nội dung
Hệ thống lái rất quan trọng đối với an toàn chuyển động của ô tô. Việc kiểm tra, bảo dưỡng định kì là cần thiết để duy trì trạng thái làm việc an toàn và tin cậy của hệ thống lái. Việc tự theo dõi hệ thống lái để phát hiện tình trạng hoạt động bất thường cũng rất quan trọng. Các hiện tượng bất thường cần được kiểm tra và khắc phục: lực điều khiển vành lái nặng, độ rơ lỏng của vành lái lớn, xe không còn khả năng tự ổn định hướng chuyển động thẳng trên đường bằng phẳng, đèn cảnh báo tình trạng kĩ thuật bất thường của hệ thống lái bật sáng. Các công việc kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái bao gồm: kiểm tra và điều chỉnh độ rơ lỏng của vành lái, kiểm tra mức dầu trợ lực lái và hoạt động của hệ thống trợ lực lái, kiểm tra các khớp nối và điều chỉnh nếu cần.
III - Củng cố
Luyện tập
Bài tập trắc nghiệm
Câu hỏi: Hãy cho biết những chi tiết tạo nên tỉ số truyền chính trong hệ thống lái trên Hình 24.3:
A . Vành lái
B . Bánh răng
C . Thanh răng
D . Cả 3 ý kiến trên
IV - Dặn dò
1.Hướng dẫn bài học
1. Hướng dẫn học bài
Học bài Làm các bài tập SGK Mỗi học sinh tự về quan sát Hình 24.3 và cho biết cần quay vành lái theo chiều nào để xe chuyển động tiến hướng sang bên phải, lùi sang bên trái. Các em về nhà xem trước bài 25 : HỆ THỐNG PHANH VÀ AN TOÀN KHI THAM GIA GIAO THÔNG .
2.Kết bài
Ảnh