BÀI 20. HỆ THỐNG BÔI TRƠN VÀ HỆ THỐNG LÀM MÁT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Hình vẽ
BÀI 20. HỆ THỐNG BÔI TRƠN VÀ HỆ THỐNG LÀM MÁT
Đặt vấn đề
Khởi động
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
I. Hệ thông bôi trơn
1. Nhiệm vụ
Ảnh
I. HỆ THỐNG BÔI TRƠN
1. Nhiệm vụ
Thảo luận nhóm
Hình vẽ
Hình vẽ
Nhiệm vụ: đưa dầu bôi trơn đến các bề mặt ma sát để thực hiện bôi trơn làm giảm ma sát, mài mòn và tăng tuổi thọ của chi tiết máy.
Thảo luận nhóm
Ảnh
Ảnh
2. Phân loại
Hình vẽ
2. Phân loại
Ảnh
2. Phân loại
Ảnh
Ảnh
Bôi trơn vung té: chủ yếu sử dụng trên động cơ cỡ nhỏ như xe máy, xuồng máy, bơm nước,... Pha dầu bôi trơn vào nhiên liệu: được sử dụng ở động cơ xăng 2 kì dùng cacte nén khí. Bôi trơn cưỡng bức: dùng bơm dầu đẩy dầu đến các bề mặt cần bôi trơn với áp suất nhất định.
3. Hệ thống bôi trơn cưỡng bức
Hình vẽ
3. Hệ thống bôi trơn cưỡng bức
Ảnh
Ảnh
a) Cấu tạo
Ảnh
a) Cấu tạo
Các bộ phận chính của hệ thống bôi trơn: cacte dầu, bơm dầu, đường dẫn dầu, lọc dầu và các van.
Hình vẽ
b) Nguyên lí làm việc
Ảnh
b) Nguyên lí làm việc
Dầu được bơm hút từ cacte qua phao hút đưa đến bầu lọc thô, tại đây dầu được lọc tương đối sạch và đưa đến đường dầu chính. Từ đường dầu chính, dầu được đưa đi bôi trơn các bề mặt ma sát như trục khuỷu, trục cam,...
II - Hệ thống làm mát
Nhiệm vụ và phân loại
II - HỆ THỐNG LÀM MÁT
1. Nhiệm vụ
Ảnh
Hệ thống làm mát giữ cho nhiệt độ các chi tiết cúa động cơ không vượt quá giới hạn cho phép khi làm việc. 
2. Phân loại
Theo chất làm mát, hệ thống làm mát có thể phân loại như sau:
+ Làm mát bằng không khí. + Làm mát bằng chất lỏng (nước, dung dịch làm mát), được chia ra làm các loại sau:
Làm mát kiểu bốc hơi: dùng cho động cơ cỡ nhỏ trong nông nghiệp. Làm mát kiểu đôi lưu tự nhiên: dùng cho một số động cơ tĩnh tại. Làm mát kiểu tuần hoàn cưỡng bức: dùng phổ biến trên động cơ đốt trong.
Hệ thống làm mát tuần hoàn cưỡng bức
Ảnh
Ảnh
3. Hệ thống làm mát tuần hoàn cưỡng bức
a) Cấu tạo chung
Hệ thống làm mát tuần hoàn cưỡng bức có cơ cấu tạo chung như hình 20.2. Các bộ phận chính gồm: bơm nước, két nước, quạt gió, van hằng nhiệt và các đường ống nước.
Nguyên lí làm việc
b) Nguyên lí làm việc
Bơm nước (11) hút nước từ két nước (5) qua đường nước vào làm mát (8) các áo nước trong thân máy. Nước sau khi làm mát xilanh đi lên làm mát nắp máy (2) rồi ra khỏi động cơ đến van hằng nhiệt (4). Tại van hằng nhiệt (4) xảy ra hai trường hợp:
+ Nếu nhiệt độ nước làm mát nhỏ hơn giá trị giới hạn, van hằng nhiệt tắt đường nước tới bơm (9) để nước quay về bơm tiếp tục làm mát động cơ. Nhiệt độ nước tăng nhanh, động cơ đạt đến nhiệt độ làm việc, giảm thời gian ấm máy. + Nếu nhiệt độ nước làm mát cao hơn giá trị giới hạn, van hằng nhiệt mở đường vào két nước. Nước sẽ được làm mát qua giàn ống két nước (6) và quạt gió (8), sau đó quay trở lại làm mát động cơ.
Hệ thống làm mát bằng không khí
Ảnh
4. Hệ thống làm mát bằng không khí
a) Cấu tạo
Hệ thống làm mát bằng không khí có cấu tạo đơn giản gồm các cánh tản nhiệt được đúc liền với thân máy và nắp máy như hình 20.3.
Nguyên lí
Ảnh
b) Nguyên lí làm việc
Khi động cơ làm việc, nhiệt được truyền đến cánh tản nhiệt và tản ra ngoài không khí. Động cơ tĩnh tại, nhiều xilanh thường được trang bị quạt gió và các bản hướng gió như hình 20.4.
III - Củng cố
Kết nối năng lực
Ảnh
KẾT NỐI NĂNG LỰC
Câu hỏi 1 : Vì sao phải lọc dầu qua bầu lọc trước khi đi bôi trơn?
Bài làm : Bầu lọc dầu trong hệ thống bôi trơn có nhiệm vụ chính lọc sạch các tạp chất cơ học (mặt kim loại, muội than và dất cát…) lẫn trong dầu nhờn trước khi đưa vào bôi trơn các bề mặt làm việc có ma sát của chi tiết và hạn chế được các công tác sửa chữa .
Câu hỏi 2 : Để làm mát nước tại két, quạt gió là quạt hút hay quạt thổi?
Bài làm : Quạt lắp phía trước két nước thì thổi vào két. Quạt lắp phía sau két thì hút cho gió xuyên qua két. Túm lại hướng gió của quạt cùng chiều với gió tự nhiên khi xe di chuyển,tức ngược với chiều xe chạy...
IV - Dặn dò
1.Hướng dẫn bài học
1. Hướng dẫn học bài
Học bài Làm các bài tập SGK Mỗi học sinh tự tìm hiểu vì sao phải định kì thay dầu bôi trơn và bổ sung nước làm mát cho động cơ? Các em về nhà xem trước bài 21 : HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU
2.Kết bài
Ảnh