Bài 2. Gõ cửa trái tim - Thực hành tiếng Việt
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 2 THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
I. KHÁI NIỆM
1. So sánh
I. KHÁI NIỆM:
1. So sánh: - So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. - Ví dụ: Mặt trời xuống biển như hòn lửa
2. Nhân hóa
2. Nhân hóa: - Nhân hóa là biện pháp tu từ gán thuộc tính của người cho những sự vật không phải là người nhằm tăng tính hình tượng, tính biểu cảm của sự diễn đạt. - Ví dụ: Sóng đã cài then đêm sập cửa
3. Điệp ngữ
3. Điệp ngữ: - Điệp ngữ là biện pháp tu từ lặp lại một từ ngữ (đôi khi cả một câu) để làm nổi bật ý muốn nhấn mạnh. - Điệp ngữ có 3 dạng: + Điệp ngữ nối tiếp: là các từ ngữ được điệp liên tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ, có tính chất tăng tiến. + Điệp ngữ cách quãng + Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng) Ví dụ: Một bầy gà mà bươi trong bếp Chết ba con hỏi còn mấy con
NGHĨA CỦA TỪ
Bài tập 1a
1. Đọc đọan thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
Mắt trẻ con sáng lắm Nhưng chưa thấy gì đâu? Mặt trời mới nhô cao Cho trẻ con nhìn rõ.
a. Giải thích nghĩa của từ nhô.
- Nhô là động từ để chỉ hành động của một sự vật vượt lên phía trên hoặc đưa ra phía trước so với nhưng cái xung quanh.
Bài tập 1b
b. Trong đoạn thơ trên có thể thay thế từ nhô bằng từ khác không?
Ảnh
Không thể thay thế từ nhô bằng từ lên vì lên chỉ là một nét nghĩa có trong từ nhô. Nhô có tính biểu cảm, gợi lên vẻ tinh nghịch, đáng yêu của hình ảnh mặt trời, phù hợp với cách nhìn, cách cảm của trẻ thơ.
1. Đọc đọan thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
Mắt trẻ con sáng lắm Nhưng chưa thấy gì đâu? Mặt trời mới nhô cao Cho trẻ con nhìn rõ.
Bài tập 2
Ảnh
Bài tập 2: - Những từ trong và ngoài văn bản có thể đảo trật tự các thành tố để có từ khác đồng nghĩa: - Những từ trong văn bản: màu sắc, khao khát, thơ ngây, bế bồng, mênh mông,… - Những từ ngoài văn bản: quần áo, thầy cô,…
II. BIỆN PHÁP TU TỪ
Bài tập 3
Đọc lại khổ hai của VB Chuyện cổ tích về loài người. - Chỉ ra những dòng thơ có sử dụng biện pháp tu từ so sánh:
Bài tập 3:
+ Cây cao bằng gang tay, Lá cỏ bằng sợi tóc, Cái hoa bằng cái cúc, Tiếng hót trong bằng nước, Tiếng hót cao bằng mây. Cây, lá cỏ, cái hoa, tiếng hót (vế A) được so sánh với gang tay, sợi tóc, cái cúc, nước, mây (vế B).
Tác dụng của biện pháp tu từ
- Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh đó trong việc thể hiện nội dung khổ thơ: Hình ảnh thiên nhiên (vế A) được so sánh với những hình ảnh nhỏ, xinh, gắn với thế giới con người (vế B). Tiếng hót của chim – âm thanh được so sánh với nước, mây trời làm tăng tác dụng biểu đạt cho sự trong trẻo, cao vút của tiếng chim Thiên nhiên như nhỏ lại, gần gũi và thật dễ thương trong đôi mắt trẻ thơ.
Bài tập 4
Bài tập 4: Nhà thơ đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong câu thơ Những làn gió thơ ngây? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ ấy.
+ Biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ: nhân hóa; + Tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa đối với dòng thơ: khiến làn gió trở nên gần gũi như con người, có nét hồn nhiên, đáng yêu như trẻ thơ.
Bài tập 5
Bài tập 5: Hãy ghi lại những câu thơ sủ dụng biện pháp tu từ điệp ngữ trong khổ thơ từ Nhưng con cần cho trẻ đến Từ bãi sông cát vắng... và nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó?
+ Điệp ngữ trong các đoạn thơ là các từ ngữ: “rất” “Từ cái…”, “Từ…” + Tác dụng: “rất” -> Nhấn mạnh mức độ, tính chất của các sự vật có trong lời ru của mẹ; “Từ cái..”, “Từ…” -> liệt kê những hình ảnh trong lời ru của mẹ. Là những hình ảnh nổi bật trong kho tàng văn hóa dân tộc
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ: Về nhà ôn lại bài và chuẩn bị bài tiếp theo
Kết thúc
Kết thúc
Ảnh