BÀI 9. GIAO TIẾP AN TOÀN TRÊN INTERNET
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
TIN HỌC 11
BÀI 9. GIAO TIẾP AN TOÀN TRÊN INTERNET
Ảnh
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Ảnh
Mục tiêu
Nêu được một số dạng lừa đảo phổ biến trên không gian số và những biện pháp phòng tránh. Biết giao tiếp một cách văn minh, phù hợp với các quy tắc và văn hoá ứng xử trong môi trường số.
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Làm việc nhóm: Đọc tình huống và thực hiện yêu cầu:
Ảnh
Hình vẽ
Tình huống: Mạng internet mang lại nhiều lợi ích, tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và tinh thần cùng nhiều rủi ro: mất thông tin cá nhân, bị lừa đảo, quấy rối, đối mặt với các thông tin sai lệch, bị lôi kéo tham gia những thử thách nguy hại…Do vậy, khi tham gia mạng xã hội nói riêng, không gian số nói chung, mỗi người cần trang bị cho mình một số kĩ năng cơ bản như: kĩ năng giao tiếp; kĩ năng đối phó với dư luận và vượt qua khủng hoảng: kĩ năng nhận biết và phòng tránh lừa đảo…
Ảnh
Nêu vài ví dụ cho thấy sự cần thiết phải có các kĩ năng đó.
Hình thành kiến thức
1. Nhận biết và phòng tránh một số dạng lừa đảo trên không gian số
1. Nhận biết và phòng tránh một số dạng lừa đảo trên không gian số
Ảnh
Làm việc nhóm: Trao đổi về cách xử lí những tình huống bất thường SGK trang 43 và nêu cách xử lí tình huống đó.
- Hoạt động 1: Trao đổi về cách xử lí những tình huống bất thường
- HĐ1: Trao đổi về cách xử lí những tình huống bất thường
Em hoặc người quen đã có khi nào gặp những tình huống tương tự như sau chưa?
Nhận tiền nhắn (qua thư điện tử, điện thoại, mạng xã hội Facebook, Zalo, Tiktok,…) yêu cầu chuyển tiền ngay vào tài khoản số 123456789 nếu không muốn gặp những rắc rối liên quan tới bản thân hay cơ quan luật pháp. Nhận được thư điện tử từ địa chỉ lạ yêu cầu mở một tài liệu hoặc một đường link đính kèm và thực hiện theo hướng dẫn.
Ảnh
Trong những tình huống ấy, em hoặc người quen đã xử lí như thế nào?
- Gợi ý
Ảnh
Ảnh
Nhận tiền nhắn (qua thư điện tử, điện thoại, mạng xã hội Facebook, Zalo,…) yêu cầu chuyển tiền ngay vào tài khoản số 123456789 nếu không muốn gặp những rắc rối liên quan tới bản thân hay cơ quan luật pháp.
Ảnh
Tình huống 1:
Gợi ý:
Bỏ qua tin nhắn đó
Chuyển tiền theo yêu cầu
+ Tình huống 2
Ảnh
Ảnh
Nhận được thư điện tử từ địa chỉ lạ yêu cầu mở một tài liệu hoặc một đường link đính kèm và thực hiện theo hướng dẫn.
Ảnh
Tình huống 2:
Gợi ý:
Làm theo yêu cầu
Bỏ qua thư Xoá thư
- Nhận xét
- Nhận xét:
Mục đích của những kể lừa đảo thường là tài chính, gây ảnh hưởng tinh thần, thể xác người bị hại. Câu chuyện chúng đưa ra rất khó tin.
Ảnh
a. Một số nguyên tắc nhận biết và phòng tránh lừa đảo trên không gian số
a. Một số nguyên tắc nhận biết và phòng tránh lừa đảo trên không gian số
Ảnh
Ảnh
Đọc mục 1a trong SGK 43, 44 và thực hiện yêu cầu: Em hãy dùng sơ đồ tư duy biểu diễn lại nội dung của phần 1a.
+ tiếp (a. Một số nguyên tắc nhận biết và phòng tránh lừa đảo trên không gian số)
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Những kẻ lừa đảo thường hướng tới mục đích lợi ích tài chính hoặc gây ảnh hưởng tinh thần, thể xác của người bị hại.
Hình vẽ
Đánh vào đòn tâm lí của người bị hại -> Thường không nhìn nhận xự việc đang xảy ra một cách bình tĩnh.
Ảnh
Em hãy nêu ba nguyên tắc khi gặp lừa đảo trên không gian số?
- Nguyên tắc ứng xử khi gặp lừa đảo trên không gian số
Ảnh
Ảnh
- Nguyên tắc ứng xử khi gặp lừa đảo trên không gian số
Hãy chậm lại! Bình tĩnh, nhận định sáng suốt vấn đề.
Ảnh
Kiểm tra ngay! Thực hiện tra cứu thông tin chính thống.
Ảnh
Dừng lại, không gửi! Không thanh toán hoặc chuyển tiền ngay.
b. Vận dụng vào một số tình huống cụ thể
Ảnh
b. Vận dụng vào một số tình huống cụ thể
Làm việc nhóm: Đọc các tình huống lừa đảo trong SGK tr.44, 45: Thể hiện lại nguyên tắc nhận biết và phòng tránh trên bằng nhiều cách khác nhau (vẽ tranh, diễn kịch hoặc diễn thuyết,...)
Ảnh
- Nhiệm vụ
Ảnh
Hình vẽ
Nhiệm vụ:
Hình vẽ
Em hãy nêu ba nguyên tắc khi gặp lừa đảo trên không gian số?
- Một số dạng lừa đảo
Ảnh
- Một số dạng lừa đảo:
Lừa đảo hỗ trợ kĩ thuật: Kẻ lừa đảo thuyết phục rằng thiết bị của nạn nhânn gặp sự cố và cần thanh toán ngay để khắc phục. Kẻ lừa đảo thông báo nạn nhân trúng thưởng hay nhận phiếu mua hàng nhưng phải trả phí để nhận thưởng. Lừa đảo dưới dạng thông báo tin xấu: Nạn nhân thông báo thanh toán khoản tiền nào đó từ người tự xưng là nhân viên nhà nước. Lừa đảo mạo danh các trang thương mại điện tử: Tạo trang web giả, gửi đường liên kết trang lừa đảo này để hướng dẫn khách hàng mua những món đồ giá rẻ.
- Câu hỏi củng cố (- Câu hỏi củng cố)
Bài tập trắc nghiệm
Với các tình huống nêu trong Hoạt động 1, những cách nào sau đây là ứng xử cần thiết để phòng tránh những rủi ro?
A. Thực hiện các yêu cầu đề phòng câu chuyện trở nên phức tạp.
B. Hãy dành thời gian và đặt câu hỏi để tránh bị dồn vào tình huống xấu.
Trao đổi với thầy cô giáo, người thân, bạn bè,... để được nghe ý kiến tư vấn.
D. Tìm cách liên hệ trực tiếp vưới người gửi để làm rõ.
- Kết luận
- Kết luận:
Cần tỉnh táo và bình tĩnh ứng xử linh hoạt theo ba nguyên tắc mang tính định hướng chung: Hãy chậm lại; Kiểm tra ngay; Dừng lại, không gửi để nhận biết và phòng tránh lừa đảo trên không gian số.
Ảnh
2. Giao tiếp và ứng xử trong môi trường số
2. Giao tiếp và ứng xử trong môi trường số
Hình vẽ
Khi bắt đầu sử dụng internet là em bắt đầu trở thành một công dân số, được tiếp cận với cả những lợi ích và rủi ro trên mạng.
Ảnh
Ảnh
Lợi ích
Ảnh
Rủi ro
+ tiếp (2. Giao tiếp và ứng xử trong môi trường số)
Môi trường văn hoá của mạng xã hội và không gian số phụ thuộc nhiều vào hành vi của mỗi người sử dụng.
Ảnh
- Nhiệm vụ 1
- Nhiệm vụ 1:
Ảnh
Làm việc nhóm: Hãy diễn giải chi tiết các nội dung trong môi trường số với 4 quy tắc.
Ảnh
- Trò chơi (- Trò chơi)
Bài kiểm tra tổng hợp
Trò chơi " Nối hình"
Em hãy nối cột A với cột B sao cho phù hợp. - Tôn trọng, tuân thủ pháp luật - Mọi hành vi, ứng xử trên mạng xã hội phải phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. - Lành mạnh - Tuân thủ các quy định và hướng dẫn về bảo vệ an toàn và bảo mật thông tin cá nhân và tổ chức. - An toàn, bảo mật thông tin - Tuân thủ pháp luật Việt Nam, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. - Trách nhiệm - Chịu trách nhiệm về các hành vi, ứng xử trên mạng xã hội khi có yêu cầu phải chủ động phối hợp các cơ quan chức năng để xử lí hành vi, nội dung thông tin vi phạm pháp luật.
- Nhiệm vụ 2
Ảnh
Ảnh
Em hãy nêu một số điều nên làm và không nên làm khi tham gia mạng xã hội.
- Nhiệm vụ 2:
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Tìm hiểu và tuân thủ các điều khoản quy định. Tuyên truyền và tham gia hướng dẫn sử dụng mạng xã hội an toàn, có văn hoá. Chia sẻ thông tin chính thống, thông tin tích cực. Quảng bá hình ảnh đẹp của con người Việt Nam. Quản lí, bảo mật thông tin cá nhân, thông báo kịp thời với cơ quan chức năng và người thân khi bị mất quyền kiểm soát.
Điều nên làm:
+ tiếp (- Kết luận)
Ảnh
Đăng tải nội dung vi phạm pháp luật. Sử dụng từ ngữ gây thù hận, kích động bạo lực. Sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vô văn hoá. Tung tin giả, sai sự thật hoặc xúc phạm cá nhân, tổ chức. Quảng cáo, kinh doanh dịch vụ trái phép.
Điều không nên làm:
Ảnh
- Câu hỏi củng cố
- Câu hỏi củng cố:
Bài tập trắc nghiệm
Bài 1:Những việc nào sau đây cần được khuyến khích khi tham gia môi trường số?
A. Tìm hiểu và tuân thủ các điều khoản hướng dẫn sử dụng của nhà cung cấp địch vụ mạng xã hội trước khi đăng kí tham gia mạng xã hội.
B. Chia sẻ thông tin từ mọi nguồn khác nhau.
C. Mạng xã hội là môi trưởng ảo, do vậy không cần quá câu nệ về câu chữ.
D. Cần được sự đồng ý khi chia sẻ hình ảnh và chuyện riêng tư của bạn bè.
+ Bài 2 (- Câu hỏi củng cố)
Bài tập trắc nghiệm
Bài 2: Những quan niệm nào sau đây là không đúng?
A. Mọi tin nhắn, hình ảnh và video đăng tải lên mạng đều có thể thu hồi.
B. Cần nhanh chóng thông báo tới các cơ quan chức năng, nhà cung cấp dịch vụ khí tài khoản của tổ chức, cá nhân bị mất quyền kiểm soát, bị giả mạo.
C. Cần phê phán các từ ngữ không mang tính phổ thông nặng bản sắc vùng miền.
D. Trong ứng xử trên mạng xã hội được phép làm mọi điều pháp luật không cấm.
E. Không cho mượn, cho thuê giấy tờ cá nhân hoặc thẻ ngân hàng: không bán, cho mượn tài khoản; không nhận chuyển khoản hay nhận tiền cho người không quen,...
Luyện tập
- Trắc nghiệm
Bài kiểm tra tổng hợp
Luyện tập
Câu 1: Khi đăng nhập vào tài khoản cá nhân trên các máy tính công cộng, việc nên làm là: - A. Để chế độ tự động đăng nhập. - false - B. Để chế độ ghi nhớ mật khẩu. - false - C. Không cần phải thoát tài khoản sau khi sử dụng. - false - D. Không để chế độ ghi nhớ mật khẩ và đăng xuất tài khoản sau khi sử dụng. - true - false - false
Câu 2: Em nhận một cuộc gọi/ tin nhắn từ nhân viên y tế thông báo rằng một thành viên gia đình đang cấp cứu, yêu cầu đóng viện phí 50 triệu mới được cho vào phòng mổ. Trong tình huống này, em nên: - A. Chuyển tiền ngay cho nhân viên y tế kia. - false - B. Bình tĩnh liên hệ với thành viên gia đình ( trong lời của nhân viên kia) để xác minh thông tin. - true - C. Hỏi thông tin người nhân viên kia và xin số tài khoản chuyển tiền. - false - D. Vay tiền họ hàng để chuyển cho nhân viên kia. - false - false - false
Câu 3: Lời khuyên nào SAI khi em muốn bảo vệ máy tính và thông tin trong máy tính của mình? - A. Luôn nhớ đăng xuất khi sử dụng xong máy tính, thư điện tử. - false - B. Đừng bao giờ mở thư điện tử và tệp đính kèm thư từ những người lạ. - false - C. Chẳng cần làm gì vì máy tính đã được cài đặt sẵn các thiết bị bảo vệ từ nhà sản xuất. - true - D. Nên cài đặt phần mềm bảo vệ máy tính khỏi virus và thường xuyên cập nhật phần mềm bảo vệ. - false - false - false
Câu 4: Điều gì có thể dẫn đến vi phạm pháp luật khi dùng Internet? - A. Bắt nạt hoặc tiếp tay cho kẻ bắt nạt. - false - B. Lan truyền tin giả, bài viết xuyên tác sự thật, hình ảnh đồi truỵ. - false - C. Ăn cắp thông tin trên mạng (vi phạm bản quyền tác giả). - false - D. Tất cả các ý trên. - true - false - false
Câu 5: Hành động nào sau đây là đúng? - A. Luôn chấp nhận lời mời kết bạn của người lạ. - false - B. Nói với bố mẹ và thầy cô về việc em bị đe doạ qua mạng. - true - C. Chia sẻ cho các bạn những video bạo lực. - false - D. Đăng thông tin không đúng về một người bạn cùng lớp trên mạng xã hội. - false - false - false
- Tự luận
- Tự luận:
Bài 1: Em nhận được tin nhắn trên Facebook từ tài khoản mang tên bạn em với nội dung bạn cần tiền gấp và yêu cầu em chuyển tiền ngay cho số điện thoại lạ hoặc một số tài khoản ngân hàng mang tên bạn em. Có thể vận dụng ba nguyên tắc phòng chống lừa đảo trong trường hợp này như thế nào? Bài 2: Ngoài những điều nên làm và không nên làm khi tham gia mạng xã hội (Hình 9.2, Hình 9.3). Em có thể bổ sung thêm một vài điều khác nữa hay không?
Ảnh
Vận dụng
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Các hình thức lừa đảo trên không gian số rất đa dạng. Hãy sử dụng các từ khoá thích hợp để tìm hiểu thêm các tình huống lừa đảo trong thực tế và áp dụng ba nguyên tắc phòng tránh đã được nếu trong bài học.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 10. Lưu trữ dữ liệu và khai thác thông tin phục vụ quản lí".
Cảm ơn
Ảnh