BÀI 7. GHI CHÉP VÀ TƯỞNG TƯỢNG TRONG KÍ. THỰC HÀNH ĐỌC. CÂY DIÊM CUỐI CÙNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CÂY DIÊM CUỐI CÙNG
BÀI 7. GHI CHÉP VÀ TƯỞNG TƯỢNG TRONG KÍ
THỰC HÀNH ĐỌC:
Trích Trò chuyện - Cao Huy Thuần
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Ảnh
Các bức ảnh sau đây nói về địa danh nào? Hãy nêu hiểu biết của em về địa danh đó.
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu khái quát
Ảnh
I. Tìm hiểu khái quát
HS đọc văn bản và thông tin trong SGK, nêu hiểu biết của mình về tác giả, tác phẩm và đoạn trích.
1. Tác giả
Ảnh
1. Tác giả
Cao Huy Thuần sinh năm 1964 ở Thừa Thiên Huế. Ông là giáo sư về ngành chính trị học tại đại học Picardie - Pháp. Ông trở thành giám đốc Trung tâm nghiên cứu về Cộng đồng châu Âu tại Đại học Picardie. Năm 2017 ông được Quỹ Văn Hoá Phan Châu Trinh trao giải thưởng “Vì sự nghiệp văn hoá và giáo dục”. Ông là tác giả của nhiều tác phẩm nghiên cứu về chính trị và tôn giáo.
* Một số tác phẩm tiêu biểu
* Một số tác phẩm tiêu biểu:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm
Ảnh
Thể loại: Truyện ngắn/Tản văn. Xuất xứ: Cây diêm cuối cùng là tác phẩm lấy trong tập Chuyện trò sáng tác năm 2012.
a. Thể loại - xuất xứ
b. Bố cục
Ảnh
b. Bố cục
Phần 1: Nhân vật tôi lạc đồng đội và tìm thấy một ngôi chùa để nghỉ ngơi. Phần 2: Cuộc gặp gỡ giữa 2 người lính đối địch nhau và câu chuyện về cây diêm. Phần 3: Những suy tư của TG.
c. Nhan đề
Ảnh
c. Nhan đề
Cây diêm cuối cùng có thể hiểu là biểu tượng cho cuộc sống và hy vọng, nhưng cũng đồng thời là biểu tượng cho sự nguy hiểm và khát vọng sự tồn tại. Tác giả Cao Huy Thuần đã thông qua câu chuyện này, tạo nên sự cân nhắc về giá trị của cuộc sống và lòng kiên nhẫn của con người trong những thời điểm khó khăn nhất.
d. Tình huống truyện
Ảnh
d. Tình huống truyện
Cuộc gặp gỡ giữa nhân vật “tôi” và người lính đối địch. 
=> Tình huống truyện đơn giản. Qua đó làm nổi bật lên vẻ đẹp của những con người trong hoàn cảnh khó khăn, khắc nghiệt.
e. Ngôi kể
Ảnh
e. Ngôi kể
Ngôi kể ở ngôi thứ nhất điểm nhìn của NV tôi. 
=> Qua điểm nhìn ấy, chân dung hai người lính hiện ra một cách chân thực. Những khó khăn trong chiến tranh chân thực hơn, đáng tin cậy hơn.
II. Tìm hiểu chi tiết
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
NV1: Thảo luận nhóm và thực hiện yêu cầu: Trình bày cốt truyện của tác phẩm "Cây diêm cuối cùng".
1. Cốt truyện
Ảnh
Hình vẽ
1. Cốt truyện
Tác phẩm Cây diêm cuối cùng kể về câu chuyện chiến tranh trên đỉnh núi cao Hy Mã Lạp Sơn của nhân vật “tôi”, cuộc chiến cứ diễn ra dai dẳng cho đến khi hai bên kiệt sức, nhân vật “tôi” lần mò đi theo vách núi và thiếp đi cho đến khi tỉnh lại vừa đói và mệt thì nhìn thấy một ngôi chùa không một bóng người, thấy một bóng người đang ngồi, sau đó chĩa súng vào nhân vật “tôi”. Sau đó, nhìn bộ quân phục và biết hai người là kẻ thù, lúc đó nhân vật tôi vo cùng sợ hãi, cả hai bị cơn bão tuyết thổi tốc vào ngôi nhà này.
+ tiếp
Ảnh
Hình vẽ
1. Cốt truyện
Sau đó là những lần quẹt diêm để nhóm lửa, người kia quăng cho nhân vật tôi một mẩu giấy, súng vẫn chìa về phía nhân vật “tôi”, quẹt nhiều lần đến cây diêm cuối cùng thì ngọn lửa cháy, chúng tôi vẫn còn sống. Từ đó, trong suy nghĩ của nhân vật “tôi” hiện lên nhiều câu hỏi, nhất là cây diêm cuối cùng và ngọn lửa thắp sáng từ người mà anh coi là kẻ thù.
- Nhiệm vụ 2
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
NV2: Thảo luận nhóm và cho biết cách kết hợp yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong bài tản văn.
2. Cách kết hợp yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong bài tản văn.
Ảnh
2. Cách kết hợp yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong bài tản văn.
Cách kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình trong bài tản văn độc đáo ở chỗ bên cạnh những chi tiết miêu tả sự việc diễn ra của nhân vật, tác giả luôn đan xen những lời nói độc thoại, những câu văn diễn tả tình cảm, cảm xúc của nhân vật trong truyện. Bởi nhân vật đó không phải một người vô cảm, anh sợ sệt nhưng dũng cảm và cũng vị tha. Yếu tố trữ tình đã tạo nên điểm nhấn cho tác phẩm bằng những lời độc thoại, tâm tư của nhân vật.
- Nhiệm vụ 3
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
NV3: Thảo luận nhóm và cho biết tính chất lạ lùng có màu sắc hư cấu của câu chuyện và cách thể hiện cảm xúc, suy tư của tác giả được thể hiện như thế nào?
3. Tính chất lạ lùng có màu sắc hư cấu của câu chuyện và cách thể hiện cảm xúc, suy tư của tác giả.
Ảnh
3. Tính chất lạ lùng có màu sắc hư cấu của câu chuyện và cách thể hiện cảm xúc, suy tư của tác giả.
ND chính của VB là: Các tư thế của những người đọc sách. Tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ như: điệp từ (đọc, người đọc); liệt kê (Một là người đọc…; Hai là, người đọc… ; Ba là, người đọc…)
→ Tác dụng: Nhấn mạnh vào các tư thế đọc văn và qua đó, làm cho đoạn văn trở nên logic và chặt chẽ, sinh động hơn.
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
Em hãy trình bày giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm "Cây diêm cuối cùng".
1. Nội dung
1. Nội dung
Ảnh
Cây diêm cuối cùng khắc họa hình ảnh nhân vật “tôi” trong cuộc chiến đấu ở đỉnh núi Hy Mã Lạp Sơn, câu chuyện cảm động cây diêm cuối cùng giữa hai nhân vật kẻ thù sau đó và những suy nghĩ về tình cảm con người trong cuộc sống.
2. Nghệ thuật
2. Nghệ thuật
Ảnh
Kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình độc đáo. Tính chất lạ lùng, có màu sắc hư cấu thể hiện tư tưởng và suy tư của tác giả.
Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập
Ảnh
Luyện tập:
Viết đoạn văn theo kiểu Tổng Phân Hợp khoảng 12 – 15 câu phân đoạn trích “Cây diêm cuối cùng” cả Cao Huy Thuần.
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng:
Vẽ sơ đồ tư duy một trong các nội dung sau: 1. Phần tìm hiểu chung 2. Cốt truyện 3. Các nhân vật : Tôi, người lính,….
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hoàn thành bài tập Luyện tập - Vận dụng. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 8. Cấu trúc của văn bản thông tin. Tri thức ngữ văn trang 64".
Cảm ơn
Ảnh