Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG GEN
1. Khái niệm về điều hoà hoạt động của gen:
I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN 1. Khái niệm về điều hoà hoạt động của gen Thế nào là điều hoà hoạt động của gen? Là quá trình điều hoà lượng sản phẩm của gen được tạo ra. * Ví dụ: - Ở thú, các gen tổng hợp prôtêin sữa chỉ hoạt động ở cá thể cái, vào giai đoạn sắp sinh và nuôi con bằng sữa. Ở E.coli các gen tổng hợp enzim chuyển hoá đường lactôzơ chỉ hoạt động khi môi trường có lactôzơ. - Người có khoảng 25000 gen, chỉ có 1 số gen hoạt động, phần lớn gen ở trạng thái không hoạt động → tổng hợp prôtêin vào lúc thích hợp. 2. Các cấp độ điều hoà hoạt động của gen:
- Tế bào nhân sơ: chủ yếu là cấp độ phiên mã. - Tế bào nhân thực: có ở tất cả các cấp độ. Tại sao điều hoà hoạt động gen ở tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực lại khác nhau? Tế bào nhân sơ quá trình phiên mã và dịch mã diễn ra đồng thời. Tế bào nhân thực có màng nhân nên 2 quá trình xảy ra không đồng thời. I. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN 2. Các cấp độ điều hoà hoạt động của gen II. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ
Các nhà khoa học phát hiện ra cơ chế hoạt động của opêron Lac ở E. Coli:
II. ĐIỀU HÒA HĐ CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac:
II. ĐIỀU HÒA HĐ CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Thế nào là một ôpêron? Operon là một cụm gen cấu trúc có liên quan về chức năng thường được phân bố thành từng cụm và có chung một cơ chế điều hoà. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac:
Một ôpêron gồm có mấy vùng, vị trí và chức năng của mỗi vùng đó? Một Ôpêron Lac gồm 3 vùng: vùng khởi động, vùng vận hành và vùng mã hóa. 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Vùng khởi động và vùng khởi hành:
Vùng vận hành Vùng khởi động Z Y A Gen điều hoà ADN O P R P Vùng khởi động - P(promoter) nằm trước vùng vận hành, là vị trí tương tác của ARN - polimeraza để khởi đầu sự phiên mã. Vùng vận hành - O(operator) nằm kề trước gen cấu trúc, là vị trí tương tác với prôtêin ức chế làm ngăn cản sự phiên mã. 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Vùng mã hóa:
Vùng mã hoá (các gen cấu trúc): nằm liền kề nhau kiểm soát sự tổng hợp các enzim tham gia phản ứng phân giải đường lactôzơ. 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: Gen điều hòa:
Gen điều hoà (R) làm khuôn để sản xuất prôtêin ức chế, có khả năng liên kết với vùng vận hành để ngăn cản quá trình phiên mã. protein ức chế 1. Mô hình cấu trúc của Ôpêron Lac: 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac:
* Khi môi trường không có lactôzơ Mô tả sự điều hoà hoạt động của operon Lac khi môi trường không có lactôzơ? II. ĐIỀU HÒA HĐ CỦA GEN Ở SINH VẬT NHÂN SƠ 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: Sự điều hoà hoạt động của operon Lac:
* Khi môi trường không có lactôzơ 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: Sự điều hoà hoạt động của operon Lac:
* Khi môi trường có lactôzơ Mô tả sự điều hoà hoạt động của operon Lac khi môi trường có lactôzơ? 2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: Sự điều hoà hoạt động của operon Lac:
2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường có lactôzơ Sự điều hoà hoạt động của operon Lac:
2. Sự điều hoà hoạt động của operon Lac: * Khi môi trường không có lactôzơ Sơ đồ cơ chế điều hòa hoạt động....:
Không phiên mã Vùng vận hành (O) (Khi môi trường không có lactôzơ) (Khi môi trường có lactôzơ) Prôtêin ức chế Quan sát sơ đồ:
III. CỦNG CỐ
1. Câu 1:
Câu 1. Thành phần của opêrôn Lac ở E.coli gồm :
A. gen điều hòa (R), nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).
B. gen điều hòa (R), vùng khởi động (P), nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).
C. vùng khởi động (P), vùng vận hành (O), nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).
D. gen điều hòa (R), vùng vận hành, nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).
2. Câu 2:
IV. DẶN DÒ
1. Hướng dẫn về nhà:
- Học hiểu các phần trọng tâm của bài - Đọc thêm các phần có thể - Trả lời các câu hỏi SGK - Chuẩn bị bài sau: BÀI 4 - ĐỘT BIẾN GEN 2. Kết thúc: