Bài 12. ĐIỆN TRƯỜNG
Ảnh
Lưu ý
Ảnh
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Bài 12. ĐIỆN TRƯỜNG
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu: Khi một vật nhiễm điện được đặt gần một vật nhiễm điện khác, ta thấy hai vật có thể hút hoặc đẩy nhau, nghĩa là giữa chúng có sự tương tác mặc dù không có sự tiếp xúc. Vậy, hai vật này tương tác với nhau bằng cách nào?
Lời giải: Do xung quanh các vật nhiễm điện tồn tại một điện trường, nếu đặt một vật nhiễm điện khác vào vùng điện trường đó thì nó sẽ chịu tác dụng của lực điện do điện trường đó gây ra.
Cường độ điện trường
Khái niệm điện trường
Khái niệm điện trường
Điện trường là dạng vật chất bao quanh điện tích và truyền tương tác giữa các điện tích. Tính chất cơ bản của điện trường là tác dụng lực điện lên các điện tích khác đặt trong nó.
Ảnh
Để biết một vùng không gian nào đó có sự xuất hiện của điện trường ta có thể dùng điện tích thử.
Cường độ điện trường
Cường độ điện trường
- Cường độ điện trường do điện tích Q sinh ra tại một điểm là đại lượng đặc trưng cho điện trường về mặt tác dụng lực tại điểm đó. Đây là một đại lượng vecto và được xác định bởi biểu thức: latex(\vec{E}) = latex((\vec{F})/q)
Ảnh
với latex(\vec{F}) là lực do điện tích Q tác dụng lên một điện tích q đặt tại điểm đó. Đơn vị cường độ điện trường là vôn trên mét (V/m). - Độ lớn của cường độ điện trường là: E = latex(F/q)
Câu hỏi 1
Câu hỏi 1: Làm thế nào để xác định được độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm?
Lời giải
Để xác định được độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm ta xác định cường độ điện trường tại điểm đó.
Ảnh
Luyện tập
Luyện tập: Trong một vùng không gian có điện trường mà các đường sức điện trường có phương nằm ngang, song song với nhau và chiều như Hình 12.3. Hãy xác định hướng của lực điện trường tác dụng lên điện tích q trong các trường hợp: a) q > 0. b) q < 0.
Lời giải: a) Hướng của lực điện trường cùng hướng với cường độ điện trường. b) Hướng của lực điện trường ngược hướng với cường độ điện trường.
Ảnh
Cường độ điện trường của điện tích điểm
Cường độ điện trường gây ra bởi điện tích điểm
Cường độ điện trường gây ra bởi điện tích điểm
Ảnh
Cường độ điện trường của một điện tích điểm: Q > 0 và Q < 0
Cường độ điện trường do điện tích điểm Q gây ra tại một điểm M cách điện tích một đoạn r trong chân không có phương nằm trên đường thẳng nối điện tích và điểm M, có chiều hướng ra xa điện tích nếu Q > 0 và hướng lại gần điện tích nếu Q < 0, có độ lớn là E = klatex((|Q|)/(r^2))
Lưu ý
Lưu ý
- Cường độ điện trường do điện tích Q gây ra tại một điểm trong môi trường điện môi sẽ giảm e lần so với điểm trong chân không: E = klatex((|Q|)/(εr^2)) - Xét hệ có n điện tích điểm Q1, Q2, …,Qn. Cường độ điện trường do mỗi điện tích điểm gây ra tại điểm M là latex(\vec{E1}); latex(\vec{E2});...; latex(\vec{En}) Khi đó, cường độ điện trường tổng hợp tại điểm M là: latex(\vec{Em}) = latex(\vec{E1}); latex(\vec{E2});...; latex(\vec{En})
Đường sức điện
Điện phổ
Điện phổ
Ảnh
Dựa vào đặc điểm của hình ảnh điện phổ, ta có thể xác định được hai điện tích đó cùng dấu hay trái dấu chứ không thể xác định được đâu là điện tích dương, đâu là điện tích âm. Vì từ hình ảnh ta không thể xác định được hướng của các đường sức điện nên không thể kết luận được dấu của điện tích.
Khái niệm đường sức điện
Khái niệm đường sức điện
Đường sức điện là đường mô tả điện trường sao cho tiếp tuyến tại mỗi điểm bất kì trên đường cũng trùng với phương của vecto cường độ điện trường tại điểm đó. Đường sức điện có các đặc điểm sau: + Tại mỗi điểm trong điện trường chỉ có một đường sức điện đi qua. Số lượng đường sức điện qua một đơn vị diện tích vuông góc với đường sức tại một điểm trong không gian đặc trưng cho độ mạnh yếu của điện trường tại điểm đó. + Các đường sức điện là những đường cong không kín. Đường sức điện phải bắt đầu từ một điện tích dương (hoặc ở vô cực) và kết thức ở một điện tích âm (hoặc ở vô cực).
Câu hỏi 2
Câu hỏi 2: Quan sát Hình 12.7, em hãy mô tả hình dạng, điểm xuất phát, điểm kết thúc của đường sức điện và so sánh độ mạnh yếu của điện trường tại hai vị trí A và B cho mỗi trường hợp.
Lời giải: Hình a – đường sức điện có dạng đường thẳng, hướng đi ra từ điện tích dương kết thúc ở vô cực. Tại điểm B có điện trường mạnh hơn điểm A. Hình b – đường sức điện có dạng đường thẳng, hướng đi từ vô cực đến điện tích âm. Tại điểm B có điện trường mạnh hơn điểm A. Hình c – đường sức điện có dạng đường cong, hướng đi ra từ điện tích dương đi vào điện tích âm. Tại điểm B có điện trường mạnh hơn điểm A. Hình d – đường sức điện có dạng đường cong, hướng đi ra từ điện tích dương tới vô cực. Tại điểm B có điện trường yếu hơn điểm A.
Khái niệm điện trường đều
Khái niệm điện trường đều
Điện trường đều là điện trường có vecto cường độ điện trường tại mọi điểm đều bằng nhau. Điện trường đều có các đường sức điện song song, các đều nhau.
Ảnh
Câu hỏi 3
Câu hỏi 3: Quan sát Hình 12.9, vẽ đường sức điện trường trong vùng không gian giữa hai tấm kim loại phẳng.
Lời giải: Đường sức điện trường trong vùng không gian giữa hai tấm kim loại phẳng là các đường thẳng song song và cách đều nhau, hướng từ bản dương sang bản âm.
Ảnh
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ghi nhớ kiến thức trọng tâm Hoàn thành các bài tập trong sách bài tập Chuẩn bị bài mới:"Bài 13. Điện thế và thế năng điện"
Cảm ơn
Ảnh