BÀI 9. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT. MỞ RỘNG CẤU TRÚC CÂU.
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 9. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT. MỞ RỘNG CẤU TRÚC CÂU.
KHỞI ĐỘNG
Khởi động
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Khởi động
Ảnh
Cho câu đơn sau: Mưa rơi. Em hãy mở rộng câu trên bằng các gợi ý sau: thêm trạng ngữ cho câu, mở rộng chủ ngữ, vị ngữ của câu.
Ví dụ
Ảnh
Ví dụ: - Ngoài hiên, mưa rơi. - Mưa rơi làm tâm trạng em xao xuyến nhớ quê hương.
I. Hình thành kiến thức
Hình thành kiến thức
Ví dụ 1: Em hãy bổ sung thành phần cho các câu sau và nêu tác dụng của nó? 1. “ Đã đến lúc Việt Nam cần thay đổi về tư duy đối với vùng đất quan trọng này, từ “sống chung với lũ” mang nặng hàm ý chấp nhận và chịu đựng sang “chào đón” lũ.” ( Lê Anh Tuấn, Miền châu thổ song Cửu Long cần chuyển đổi từ sống chung sang chào đón lũ) 2. Để viết được một truyện như vậy, ngoài tình cảm yêu mến dành cho các bạn trẻ, tác giả còn phải thực sự am hiểu tâm lí tuổi mới lớn.”
I. Hình thành kiến thức
Trả lời câu hỏi
Em hãy bổ sung thành phần cho các câu sau và nêu tác dụng của nó? 1. “Trong bối cảnh, biến đổi khí hậu đang diễn ra phức tạp, đã đến lúc Việt Nam cần thay đổi về tư duy đối với vùng đất quan trọng này, từ “sống chung với lũ” mang nặng hàm ý chấp nhận và chịu đựng sang “chào đón” lũ.” 2. Để viết được một truyện như vậy, ngoài tình cảm yêu mến dành cho các bạn trẻ, tác giả còn phải thực sự am hiểu tâm lí tuổi mới lớn- lứa tuổi đã bắt đầu bớt hồn nhiên bởi sự xuất hiện những rắc rối rất cần được quan tâm giải quyết.”
Trả lời câu hỏi
Em hãy bổ sung thành phần cho các câu sau và nêu tác dụng của nó? “Trong bối cảnh, biến đổi khí hậu đang diễn ra phức tạp, đã đến lúc Việt Nam cần thay đổi về tư duy đối với vùng đất quan trọng này, từ “sống chung với lũ” mang nặng hàm ý chấp nhận và chịu đựng sang “chào đón” lũ.” => Câu mở rộng đã bổ sung thành phần trạng ngữ vào câu gốc để làm rõ hơn lí do cần phải “thay đổi tư duy” đối với vấn đề.
Trả lời câu hỏi
Em hãy bổ sung thành phần cho các câu sau và nêu tác dụng của nó? 2. Để viết được một truyện như vậy, ngoài tình cảm yêu mến dành cho các bạn trẻ, tác giả còn phải thực sự am hiểu tâm lí tuổi mới lớn - lứa tuổi đã bắt đầu bớt hồn nhiên bởi sự xuất hiện những rắc rối rất cần được quan tâm giải quyết.” => Câu mở rộng đã bổ sung thành phần biệt lập (phụ chú) để làm rõ thêm “tâm lí tuổi mới lớn”.
Trả lời câu hỏi
Em hãy bổ sung thành phần cho các câu sau và nêu tác dụng của nó? 1. “Trong bối cảnh, biến đổi khí hậu đang diễn ra phức tạp, đã đến lúc Việt Nam cần thay đổi về tư duy đối với vùng đất quan trọng này, từ “sống chung với lũ” mang nặng hàm ý chấp nhận và chịu đựng sang “chào đón” lũ.” 2. Để viết được một truyện như vậy, ngoài tình cảm yêu mến dành cho các bạn trẻ, tác giả còn phải thực sự am hiểu tâm lí tuổi mới lớn - lứa tuổi đã bắt đầu bớt hồn nhiên bởi sự xuất hiện những rắc rối rất cần được quan tâm giải quyết.” => Câu mở rộng đã bổ sung trạng ngữ (câu 1), bổ sung thành phần biệt lập (câu 2).
Ví dụ 2
Ví dụ 2: So sánh các câu trong mỗi cặp câu sau: Câu (1): a1. Cuốn sách rất hay. b1. Cuốn sách mà anh cho tôi mượn rất hay. Câu (2): a2. Hôm qua, tôi rất vui vì được gặp lại một người bạn cũ. b2. Hôm qua, tôi rất vui vì được gặp lại một người bạn cũ mà tôi đã có nhiều năm gắn bó.
Ví dụ 2
Ví dụ 2: So sánh các câu trong mỗi cặp câu sau: Câu (1): a1. Cuốn sách rất hay. b1. Cuốn sách mà anh cho tôi mượn rất hay. Câu (2): a2. Hôm qua, tôi rất vui vì được gặp lại một người bạn cũ. b2. Hôm qua, tôi rất vui vì được gặp lại một người bạn cũ mà tôi đã có nhiều năm gắn bó. Câu b1 có chủ ngữ được mở rộng bằng cụm chủ ngữ - vị ngữ. Câu b2 có bổ ngữ được mở rộng bằng cụm chủ ngữ - vị ngữ. Việc mở rộng thành phần câu như vậy giúp câu cung cấp được thông tin cụ thể hơn.
Hình thành kiến thức
I. Hình thành kiến thức 1. Khái niệm Mở rộng cấu trúc câu là bổ sung hoặc mở rộng một thành phần câu nhằm tăng lượng thông tin cho câu. 2. Một số hình thức mở rộng cấu trúc câu - Bổ sung thành phần câu, thường là trạng ngữ hoặc thành phần biệt lập. - Mở rộng thành phần câu.
II. Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
II. Luyện tập
Bài tập 1
Bài tập 1 a. Trạng ngữ có vai trò làm cho đối tượng chính được nói tới trở nên nổi bật, do nó ngầm chứa sự so sánh các đối tượng với nhau. Trạng ngữ có vai trò giúp người đọc hiểu được toàn diện những lí do khiến Yên Tử “quyến rũ du khách bốn phương”.
Bài tập 2
Bài tập 2 Yêu cầu: So sánh hai câu có chung thông tin cốt lõi nhưng khác nhau ở quy mô câu. Ở câu b, cụm từ mang nghĩa phiếm chỉ (thể loại nào) trong câu a đã được triển khai cụ thể hơn bằng một đoạn câu khá dài (dù là thơ cách luật (lục bát, bảy chữ, năm chữ, tứ tuyệt,...) hay thơ tự do). Theo đó, người đọc vừa có thể đoán hiểu được những thể loại mà nhà thơ đã sử dụng, vừa được củng cố thêm hiểu biết về cách phân chia các thể thơ thành hai nhóm: cách luật và tự do
Bài tập 3
Bài tập 3 a. Có thể mở rộng cấu trúc câu bằng việc bổ sung thành phần biệt lập: Yên Tử thật sự trở thành nơi trung tâm náo nhiệt của Phật giáo Trúc Lâm chỉ từ khi vua Trần Nhân Tông - một trong những vị vua anh minh nhất của lịch sử Việt Nam - đến Yên Tử tu hành. b. Có thể mở rộng cấu trúc câu bằng việc bổ sung thành phần trạng ngữ: Trong bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay, nhiều ngôn ngữ trên thế giới có nguy cơ biến mất. c.Có thể mở rộng cấu trúc câu bằng việc bổ sung thành phần biệt lập: Các nền giáo dục trên thế giới cần phải thay đổi nội dung và phương pháp giáo dục - những yếu tố cốt lõi phản chiếu trình độ của một trong những hoạt động quan trọng nhất của xã hội.
Bài tập 4
Bài tập 4 a. Có thể dùng cụm chủ ngữ - vị ngữ để mở rộng thành phần chủ ngữ của câu: Cuốn truyện trinh thám mà chúng tôi vừa trao đổi trong tiết Đọc mở rộng ở lớp hôm qua có nhiều tình huống nghẹt thở. b. Có thể dùng cụm chủ ngữ - vị ngữ để mở rộng thành phần chủ ngữ của câu: Tương truyền, dãy Hồng Lĩnh nằm trải dài trên địa bàn thị xã Hồng Lĩnh và 3 huyện Nghi Xuân, Can Lộc, Lộc Hà thuộc tỉnh Hà Tĩnh có 99 ngọn núi. Có thể dùng cụm chủ ngữ - vị ngữ để mở rộng thành phần bổ ngữ: Nhiều người mong ước được một lần đến thăm Yên Tử nằm ở vùng Đông Bắc của Tổ quốc.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng
Vận dụng
Viết một đoạn văn ngắn (5-7 câu) nêu cảm nhận của em sau khi học xong văn bản “Văn hoá hoa – cây cảnh”, trong đó có sử dụng hình thức mở rộng cấu trúc câu.
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Kết thúc
Kết thúc
Ảnh