BÀI 14: ĐẤT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
ĐỊA LÝ 10
BÀI 14: ĐẤT
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Trình bày được khái niệm về đất; phân biệt được lơp vỏ phong hoá và đất. Trình bày được các nhân tố hình thành đất; liên hệ được thực tế địa phương. Phân tích hình ảnh, sơ đồ về các nhóm đất.
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Mở đầu:
Đất là một trong những thành phần tự nhiên xuất hiện muộn nhất trên Trái Đất, nhưng nó đã đang tham gia một cách tích cực vào các quá trình tụe nhiên, đóng vai trò quan trọng đối với sự sống trên Trái Đất. Vậy, đất là gì và đất được hình thành từ những nhân tố nào?
I. Đất và lớp vỏ phong hoá
- Đọc thông tin, quan sát hình
I. Đất và lớp vỏ phong hoá
Ảnh
- Đọc thông tin, quan sát hình:
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào hành 14.1 và thông tin SGK, hãy: a. Trình bày khái niệm về đất. b. Phân biệt đất và lớp vỏ phong hoá.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
+ Đất:
Khái niệm: Là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa, được đặc trưng bởi độ phì. Độ phì là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển.
+ Vỏ phong hoá:
Khái niệm: Là lớp sản phẩm vụn thô ở phần trên cùng của vỏ Trái Đất. Kết quả của các quá trình phong hóa làm đá và khoáng vật bị biến đổi.
II. Các nhân tố hình thành đất
- Đọc thông tin SGK, quan sát hình
Ảnh
- Đọc thông tin SGK, quan sát hình
II. Các nhân tố hình thành đất
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi:
Dựa vào hình 14.2 và thông tin SGK, hãy: a. Kể tên các nhân tố hình thành đất. b. Trình bày vai trò của các nhân tố hình thành đất.
Ảnh
1. Đá mẹ
Ảnh
Tất cả các loại đất đều được hình thành từ những sản phẩm phong hóa của đá gốc. Đất hình thành trên những loại đá mẹ khác nhau sẽ không giống nhau về thành phần khoáng vật, cấu trúc, tính chất lí hóa và cả màu sắc.
1. Đá mẹ
2. Địa hình
Ảnh
2. Địa hình
Độ cao: Càng lên cao thì nhiệt độ càng giảm, quá trình phong hóa đá diễn ra chậm, dẫn đến quá trình hình thành đất yếu. Độ dốc: Độ dốc địa hình ảnh hưởng đến tốc độ xói mòn đất, nên những nơi bằng phẳng thường có tầng đất dày hơn nơi địa hình dốc. Hướng sườn: Hướng sườn núi khác nhau nhận được lượng nhiệt ẩm không giống nhau, làm cho đất ở các sườn núi cũng có nhiều khác biệt.
+ Địa hình tác động đến sự hình thành đất thông qua yếu tố độ cao, độ dốc và hướng.
3. Khí hậu
Ảnh
3. Khí hậu
Nhân tố khí hậu giữ vai trò quan trọng trong quá trình hình thành đất. Nhiệt độ, mưa và các chất khí phá huỷ đá gốc thành các sản phẩm phong hóa. Các yếu tố khí hậu như nhiệt độ, độ ẩm,... ảnh hưởng tới quá trình hình thành đất. Khí hậu ảnh hưởng tới đất thông qua sinh vật -> thành phần hữu cơ của đất khác nhau.
4. Sinh vật
Ảnh
4. Sinh vật
Sinh vật đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và bảo vệ đất. Thực vật cung cấp vật chất hữu cơ; vi sinh vật phân giải xác hữu cơ và tổng hợp mùn. Động vật (giun, loài gặm nhấm,...) giúp đất tơi xốp, góp phần tạo cấu trúc đất. Ngoài ra, sinh vật còn chống xói mòn và giữ ẩm cho đất.
5. Thời gian
Ảnh
5. Thời gian
Toàn bộ các quá trình và hiện tượng xảy ra trong đất đều cần đến thời gian. Thời gian dài hay ngắn ảnh hưởng rất lớn đến mức độ biến đổi lí học, hóa học và sinh học trong đất.
6. Con người
Ảnh
6. Con người
Tích cực: Con người có thể làm tăng độ phì của đất thông qua các hoạt động sản xuất kinh tế và sinh hoạt phù hợp như làm thủy lợi, làm ruộng bậc thang,... Tiêu cực: Nếu sử dụng đất không hợp lí, con người cũng là nhân tố làm đất bị thoái hóa, bạc màu.
Luyện tập và vận dụng
- Luyện tập
- Luyện tập:
Ảnh
1. Em hãy lập sơ đồ thể hiện các nhân tố hình thành đất. 2. Chứng minh rằng khí hậu vừa có ảnh huưưởng trực tiếp, vừa có ảnh hưởng gián tiếp đến sự hình thành đất.
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Cho ví dụ cụ thể về tác động của con người đến sự hình thành và biến đổi đất ở địa phương em.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 15: Sinh quyển, các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật".
Cảm ơn
Ảnh