BÀI 13: ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (1226-1400)
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 7
BÀI 13: ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (1226-1400)
Ảnh
1. Mở đầu
- Tìm hiểu
Ảnh
Nhà Trần tiếp nối nhà Lý, đưa nền văn mình Đại Việt phát triển lên một tầm cao mới, Lê Quý Đôn - nhà bác học ở thế kỉ XVIII đã đánh giá: "Nhà Trần... làm cho quang vinh cả sử sách, không thẹn với trời đất". Theo em, vì sao Lê Quý Đôn có những đánh giá cao về nhà Trần như vậy? Hãy chia sẻ những điều em biết về thời đại nhà Trần trong lịch sử.
2. Hình thành kiến thức mới
I. Sự thành lập nhà Trần
I. SỰ THÀNH LẬP NHÀ TRẦN
- Đọc SGK và trả lời câu hỏi: em hãy cho biết nhà Trần được thành lập như thế nào?
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu, phải dựa vào họ Trần để đánh dẹp các thế lực chống đối. Nhờ đó, nhà Trần từng bước thâu tóm quyền hành. - Tháng 1 - 1226, Lý Chiêu Hoàng buộc phải nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. => Nhà Trần được thành lập.
II. Tình hình chính trị
II. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ
- Đọc SGK, thảo luận nhóm đôi và trả lời câu hỏi: em hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị của Đại Việt thời Trần.
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Nhà Trần tiếp tục củng cố chế độ trung ương tập quyền, thi hành chính sách cai trị khoan hòa, gần gũi với dân chúng. - Cả nước chia thành 12 lộ, phủ. Đơn vị hành chính ở địa phương là xã. - Quân đội được hoàn thiện, bao gồm: quân triều đình, quân các lộ, phủ, quân vương hầu và dân bình các làng xã. Tiếp tục chính sách "ngụ binh ư nông". - Năm 1342, ban hành bộ Quốc triều đình luật. Các cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện. - Thi hành chính sách ngoại giao hòa hiếu với các vương triều phương Bắc.
III. Tình hình kinh tế, xã hội
III. TÌNH HÌNH KINH TẾ, XÃ HỘI
a) Tình hình kinh tế
- Đọc SGK và nêu những dẫn chứng chứng tỏ nhà Trần chú trọng và khuyến khích phát triển nông nghiệp.
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
Thảo luận nhóm đôi mô tả những nét chính về tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần.
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Nông nghiệp phát triển, thi hành chính sách khai hoang, đắp đê phòng lụt, xây dựng các công trình thủy lợi, miễn giảm tô thuế. - Xưởng thủ công nghiệp của nhà nước chuyên đúc tiền, chế tạo vũ khí, đóng thuyền ciến. + Tại làng, xã hình thành nhiều làng nghề, phường nghề đa dạng, được trao đổi, buôn bán ở chợ và kinh thành. - Thương nghiệp: Các cửa khẩu dọc biên giới và các cửa biển trở thành nơi buôn bán tấp nập, thu hút nhiều thuyển buôn và thương nhân các nước đến trao đổi hàng hóa.
b) Tình hình xã hội
- Khai thác thông tin SGK và cho biết: Xã hội thời Trần bao gồm những tầng lớp nào? Nêu đặc điểm của mỗi tầng lớp.
Ảnh
b) Tình hình xã hội
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Thời Trần gồm tầng lớp: quý tộc, nhân dân lao động, thợ thủ công, thương nhân, nông nô, nô tì. + Quý tộc (vua, quan lại) có nhiều đặc quyền, nắm chức vụ chủ chốt của bộ máy chính quyền. + Nhân dân lao động (nông dân) cày cấy ruộng đất công làng xã. + Thợ thủ công và thương nhân: phát triển kinh tế công thương. + Nông nô, nô tì: chuyên cày cấy trong các điền trang hoặc phục dịch trong các gia đình quý tộc.
IV. Tình hình văn hóa
IV. TÌNH HÌNH VĂN HÓA
a) Tư tưởng - tôn giáo
- Đọc SGK và trình bày những nét chính về tư tưởng - tôn giáo thời Trần.
Ảnh
b) Giáo dục
- Thảo luận nhóm đôi và trình bày những nét chính về tình hình giáo dục thời Trần.
Ảnh
b) Giáo dục
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
c) Khoa học - kĩ thuật
- Đọc SGK và trả lời câu hỏi: nêu một số thành tựu về khoa học - kĩ thuật thời Trần. Em ấn tượng về thành tựu nào nhất? Vì sao?
Ảnh
c) Khoa học - kĩ thuật
Ảnh
d) Văn học, nghệ thuật
- Thảo luận nhóm đôi, nêu những nét nổi bật về văn học thời Trần. Sự phát triển của dòng văn học chữ Nôm thời Trần có ý nghĩa như thế nào?
d) Văn học, nghệ thuật
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
Em hãy nêu những thành tựu tiêu biểu về kiến trúc, điêu khắc thời Trần.
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Tư tưởng - tôn giáo: cả Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo đều được coi trọng. - Giáo dục: Quốc Tử Giám được mở rộng, là nơi dạy học cho hoàng tử và con em quý tộc, quan lại cấp cao. Các trường học xuất hiện ở nhiều địa phương. Các kì thi Nho học được tổ chức thường xuyên và quy củ hơn. - Khoa học - kĩ thuật: Sử học, quân sự, ý học đều đạt thành tựu nhất định. - Văn học, nghệ thuật: văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm rất phát triển. + Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thể hiện rõ nét trong các công trình xây dựng. + Nghệ thuật diễn xướng phát triển như: chèo, tuồng,...
3. Luyện tập
Câu 1 (Luyện tập)
Ảnh
Câu 1: Lập và hoàn thành bảng thống kê về một số thành tựu trên các lĩnh vực theo mẫu trong SGK vào vở.
4. Vận dụng
Câu 2 (Vận dụng)
Ảnh
Câu 2: Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết sự thành lập triều Trần thay cho triều Lý vào đầu thế kỉ XIII có phù hợp với yêu cầu lịch sử không? Vì sao?
Câu 3
Ảnh
Câu 3: Tìm hiểu thêm từ sách, báo và internet, hãy viết bài giới thiệu (khoảng 7-10 câu) về một thành tựu văn hóa Đại Việt thời Trần còn được bảo tồn và phát huy giá trị đến ngày nay.
Cảm ơn
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
- Học hiểu trọng tâm bài học. - Làm bài tập trong SBT. - Chuẩn bị bài sau: Bài 14. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
- Cảm ơn
Ảnh
THANK YOU!