CHƯƠNG 3: BÀI 5: CUỘC XUNG ĐỘT NAM - BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH - NGUYỄN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHƯƠNG 3: BÀI 5: CUỘC XUNG ĐỘT NAM - BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH - NGUYỄN
LỊCH SỬ 8
Ảnh
Khởi động
- Quan sát hình (- Khởi động)
- Quan sát hình:
Ảnh
Hình 5.1. Quảng Bình Quan (thuộc hệ thống di tích Luỹ Thầy, Quảng Bình)
- Câu hỏi (- Khơi động)
Ảnh
Di tích thành nhà Mạc (Cao Bằng, Lạng Sơn), Lũy Thầy (Quảng Bình),... gợi cho em nhớ đến những cuộc xung đột nào trong các thế kỉ XVI-XVII? Những cuộc xung đột đó đã để lại hệ quả như thế nào đối với lịch sử dân tộc?
- Câu hỏi:
Hình thành kiến thức
1. Sự ra đời Vương triều Mạc
Ảnh
1. Sự ra đời Vương triều Mạc
Câu hỏi: Khai thác tư liệu 1 và thông tin trong mục, hãy trình bày những nét chính về sự ra đời của Vương triều Mạc.
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Đến đầu thế kỉ XVI, nhà Lê lâm vào thời kì khủng hoảng, suy thái. Các phe pháo phong kiến xung đột và tranh chấp quyết liệt với nhau. Các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra làm cho triều đình càng thêm suy yếu. Mạc Đăng Dung ép vua Lê nhường ngôi, lập ra Triều Mạc. Sau khi lên ngôi, ông đã thực hiện một số chính sách về chính trị, kinh tế, xã hội nhằm ổn định và phát triển đất nước.
2. Xung đột Nam - Bắc triều
Ảnh
Thảo luận và trả lời câu hỏi: Hãy giải thích nguyên nhân bùng nổ cuộc xung đột Nam - Bắc triều.
2. Xung đột Nam - Bắc triều
a. Nguyên nhân bùng nổ
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Năm 1533, Nguyễn Kim (một võ quan trong Triều Lê) với danh nghĩa " phù Lê diệt Mạc" lập ra Nam triều, còn nhà Mạc được gọi là Bắc triều. Xung đột giữa hai dòng họ diễn ra trong gần 60 năm của thế kỉ XVI, cuối cùng họ Mạc thất bại phải chạy lên Cao Bằng.
- Hình 5.2
Ảnh
Lược đồ 5.2. Lược đồ Nam - Bắc triều và Đàng Trong - Đàng Ngoài
b. Hệ quả
Ảnh
Thảo luận và trả lời câu hỏi: Hãy tóm tắt nét chính về hệ quả của cuộc xung đột Nam - Bắc triều.
b. Hệ quả
- Kết luận
Ảnh
Đất nước bị chia cắt, làng mạc bị tàn phá, sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp bì đình trệ; trao đổi buôn bán giữa các vùng gặp nhiều khó khăn. Đời sống nhân dân khốn khổ.
- Kết luận:
3. Xung đột Trịnh - Nguyễn
Ảnh
3. Xung đột Trịnh - Nguyễn
Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi sau: Khai thác tư liệu 2 và thông tin trong mục, hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến cuộc xung đột Trịnh - Nguyễn.
a. Nguyên nhân bùng nổ
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Năm 1545, Nguyễn Kim chết, hai con trai còn nhỏ tuổi, vì vậy con rể là Trịnh Kiểm lên thay, nắm toàn bộ binh quyền. Từ đây, mâu thuẫn giữa hai dòng họ Trịnh, Nguyễn dần bộc lộ và ngày càng trở nên gay gắt. Cuộc chiến tranh giữa hai thế lực Trịnh, Nguyễn bùng nổ và kéo dài trong gần nửa thể kỉ (1627 - 1672).
- Hình 5.3
Ảnh
Hình 5.3. Phủ chúa Trịnh thế kỉ XVII (tranh vẽ của X. Ba-ron)
b. Hệ quả
Ảnh
Thảo luận và trả lời câu hỏi: Hãy nêu hệ quả của cuộc xung đột Trịnh - Nguyễn.
b. Hệ quả
- Kết luận
Ảnh
- Kết luận:
Đất nước bị chia cắt thành Đàng Trong và Đàng Ngoài. Gây ra nhiều đau thương và tổn thất cho nhân dân, tổn hại đến sự phát triển chung của quốc gia - dân tộc.
- Câu hỏi mở rộng
Ảnh
- Câu hỏi mở rộng:
Câu thơ dân gian: "Khôn ngoan qua được Thanh Hà/ Dấu rằng có cánh khó qua Luỹ Thầy" cho em biết thêm điều gì về cuộc xung đột giữa hai dòng họ Trịnh - Nguyễn?
Luyện tập
- Luyện tập
- Luyện tập:
Hãy lập và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về các cuộc xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn.
Ảnh
Vận dụng
- Câu 1
- Vận dụng:
Ảnh
Câu hỏi 1: Giả sử là một người dân sống ở thế kỉ XVI - XVII, em hãy đưa ra it nhất một lí do phản đối các cuộc xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn.
- Câu 2 (- Vận dụng)
Ảnh
Câu hỏi 2: Tìm hiểu thông tin từ sách, báo, internet về di tích Luỹ Thầy và sông Gianh (Quảng Bình), hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 7 - 10 dòng) về cuộc xung đột Trịnh - Nguyễn.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập về nhà trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Chương 3: Bài 6: Công cuộc khai phá vùng đất phía Nam từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII".
- Cảm ơn
Ảnh