BÀI 2: KHOAN DUNG
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 2: KHOAN DUNG
LỚP 9
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu
Em hãy nêu suy nghĩ về ý nghĩa của thông điệp sau: Tha thứ sớm thì vui vẻ sớm.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Khám phá
1. Đọc thông tin và trả lời câu hỏi
Khám phá
1.Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi
Thông tin 1. BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO (Trích) Cứu binh hai đạo tan tành, quay gót chẳng kịp, Quân giặc các thành khốn đốn, cởi giáp ra hàng. Tướng giặc bị cầm tù, như hổ đói vẫy đuôi xin cứu mạng Thần Vũ chẳng giết hại, thể lòng trời ta mở đường hiếu sinh ..... Cũng là chưa thấy xưa nay. (Nguyễn Trãi (Bùi Kỷ dịch, Bùi Văn Nguyên chỉnh í), 2000, Bình Ngô đại cáo, Tổng hợp văn học Việt Nam, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, trang 64)
Ảnh
Ảnh
Thông tin 2. Ngày 30/8/2022, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam kí Quyết định số 978/QĐ-CTN về việc đặc xá cho 2 434 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 3 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, 1 người đang được hoãn chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện được hưởng đặc xá năm 2022....Mặt khác, đặc xá còn thể hiện truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc Việt Nam, thể hiện chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
- Những việc làm của nhân dân, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong các thông tin trên thể hiện truyền thống nào của dân tộc Việt Nam? Những việc làm đó có kết quả, ý nghĩa như thế nào? - Theo em, thế nào là khoan dung? Khoan dung có biểu hiện và ý nghĩa như thế nào?
Ảnh
Ảnh
Giải khám phá 1
Ảnh
Giải:
Cả 2 thông tin trên đều thể hiện truyền thống nhân ái và khoan dung của dân tộc Việt Nam. -Thông tin 1 là một đoạn trích từ Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi, mô tả về tinh thần tha thứ và nhân ái trong chiến tranh. Trong đoạn này, Nguyễn Trãi miêu tả việc tha thứ và ân xá dành cho quân lính địch sau khi họ đầu hàng, thể hiện sự khoan dung và lòng nhân từ của dân tộc Việt Nam.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
-Thông tin 2 mô tả về chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc đặc xá cho các phạm nhân, nhấn mạnh vào việc cải tạo và tái hòa nhập vào xã hội của những người có hành vi phạm tội. Điều này cũng là một biểu hiện của tinh thần khoan dung và nhân ái, thể hiện bởi chính sách "nghiêm trị kết hợp với khoan hồng". Khoan dung là rộng lòng tha thứ.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Biểu hiện của khoan dung: - Biết tha thứ cho chính mình và cho người khác khi họ biết hối hận và sửa chữa lỗi lầm. - Lắng nghe và tôn trọng sự khác biệt của người khác, không cố chấp, hẹp hòi, định kiến. Ý nghĩa của khoan dung: - Người có lòng khoan dung sẽ luôn được mọi người yêu mến, tin cậy và có nhiều bạn tốt. - Người được tha thứ sẽ có cơ hội trở thành người tốt, khắc phục lỗi lầm, khuyết điểm của bản thân. - Cuộc sống và mối quan hệ giữa mọi người trở nên lành mạnh, thân ái, tốt đẹp hơn.
Ảnh
Ảnh
2. Quan sát hình ảnh, đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
2. Quan sát hình ảnh, đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Trường hợp 1. Trên đường đi học về, khi đến ngã tư, bạn N dừng xe đúng ngay vạch chờ đèn đỏ. Bất chợt từ phía sau, một chiếc xe máy va vào xe đạp của bạn N. Ngay lúc đó, bạn N liền nghe có tiếng “Xin lỗi cháu!” cất lên. Bạn N quay lại thì nhìn thấy vẻ mặt đầy lo lắng của bác gái lỡ va phải xe mình. Thấy vậy, bạn N nhẹ nhàng đáp lại “Xe của cháu không sao. Bác cứ đi nhé!”
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Trường hợp 2. Thời tiết nắng nóng, vì ngại ra đường nên bạn A đã đặt mua nước giải khát qua hình thức trực tuyến. Tuy nhiên, vì cửa hàng quá đông khách nên người giao hàng đã giao cho bạn A chậm hơn 20 phút so với dự kiến. Khi ấy, chú giao hàng với gương mặt đẫm mồ hôi, không ngừng xin lỗi cũng như giải thích lí do với bạn A. Thế nhưng, bạn ấy vẫn cảm thấy rất khó chịu vì phải chờ đợi lâu. Trong tâm trạng đầy bực dọc, bạn A liền đánh giá một sao lên hệ thống, kèm theo những lời nhận xét tiêu cực dành cho chú giao hàng.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
- Em hãy nhận xét về suy nghĩ, việc làm của nhân vật trong các hình ảnh, trường hợp trên. - Em hãy chia sẻ về những việc làm thể hiện sự khoan dung, thiếu khoan dung mà em biết và rút ra bài học cho bản thân.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải khám phá 2
Ảnh
Hình 1 -Suy nghĩ, việc làm: Sau một thời gian ân hận và dằn vặt, bạn nữ tự hứa sẽ không lặp lại sai lầm nữa. -Nhận xét: Hành động của bạn nữ trong hình thể hiện sự khoan dung với chính mình. Sau thời gian dằn vặt, ân hận, bạn nữ đã chấp nhận tha thứ cho bản thân mình và cố gắng sửa đổi trong tương lai.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Hình 2 -Suy nghĩ, việc làm: Bạn nam mặc áo số 5 đang kêu gọi các bạn khác không cho P chơi bóng chung do lần trước P phạm lỗi khiến đội bị thua. -Nhận xét: Việc làm của bạn nam thể hiện sự thiếu khoan dung. Bạn ấy đang không cho P có cơ hội để sửa chữa lỗi lầm ở trận đấu trước.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
TH1 - Suy nghĩ, việc làm: Dù bị va chạm từ phía sau, bạn N không trách móc hay giận dữ mà thậm chí còn động viên và tha thứ cho người gây ra tai nạn. - Nhận xét: Hành động của bạn N thể hiện sự khoan dung và lượng thứ. Bằng cách này, bạn N đã tạo ra một tinh thần hòa thuận và nhân ái, thể hiện sự thông cảm và lượng thứ trong cuộc sống hàng ngày.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
TH2 - Suy nghĩ, việc làm: Mặc dù người giao hàng đã xin lỗi và giải thích lí do cho sự chậm trễ, bạn A vẫn cảm thấy bực tức và đánh giá một sao. - Nhận xét: Hành động của A thể hiện sự thiếu khoan dung. Việc đánh giá một sao và viết những lời nhận xét tiêu cực không chỉ làm tổn thương lòng tự trọng của người giao hàng mà còn có thể làm chú ấy bị phạt, ảnh hưởng đến công việc của chú.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Những việc làm thể hiện sự khoan dung: - Tha thứ cho người khác khi họ đã nhận lỗi và sửa chữa lỗi lầm. - Chấp nhận sự khác biệt về văn hóa, lối sống. - Giúp đỡ người khác mà không phân biệt sắc tộc, tôn giáo, giới tính hay hoàn cảnh kinh tế. - Lắng nghe và tôn trọng ý kiến của người khác. Những việc làm thể hiện sự thiếu khoan dung: - Phán xét và chỉ trích người khác dựa trên định kiến. - Không chấp nhận ý kiến khác biệt. - Phân biệt đối xử. - Thù hận và trả thù.
Ảnh
Ảnh
Ghi nhớ
Ghi nhớ:
Ảnh
-Khoan dung là rộng lòng tha thứ. -Biểu hiện của khoan dung là biết tha thứ cho chính mình và cho người khác khi họ biết hối hận và sửa chữa lỗi lầm; lắng nghe và tôn trọng sự khác biệt của người khác, không cố chấp, hẹp hòi, định kiến.
Ảnh
Ảnh
- Người có lòng khoan dung luôn được mọi người yêu mến, tin cậy và có nhiều bạn tốt. Người được tha thứ sẽ có cơ hội trở thành người tốt, khắc phục lỗi lầm, khiếm khuyết của bản thân. Nhờ có lòng khoan dung mà cuộc sống và mối quan hệ giữa mọi người trở nên lành mạnh, thân ái, tốt đẹp hơn. - Để rèn luyện đức tính khoan dung, chúng ta cần sống cởi mở, gần gũi với mọi người. Cư xử chân thành, rộng lượng, tôn trọng và chấp nhận cá tính, sở thích, thói quen của người khác. Đồng thời, phê phán thói ích kỉ, hẹp hòi, thiếu sự độ lượng, khoan dung.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Luyện tập
Hoạt động 1
Luyện tập:
Hoạt động 1:
Em hãy chỉ ra trong các câu tục ngữ, thành ngữ dưới đây, câu nào thể hiện sự khoan dung, câu nào không thể hiện sự khoan dung. Giải thích vì sao.
- Chín bỏ làm mười. - Ân đền oán trả. - Ăn miếng trả miếng. - Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Bài tập trắc nghiệm
Chín bỏ làm mười
Khoan dung
Không khoan dung
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải thích:
Câu này có nghĩa là bỏ qua những lỗi nhỏ nhặt để duy trì hòa khí. Nó thể hiện sự khoan dung và sẵn lòng bỏ qua những điều nhỏ bé không quan trọng để duy trì mối quan hệ tốt đẹp.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Bài tập trắc nghiệm
Ân đền oán trả
Khoan dung
Không khoan dung
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải thích:
Câu này nhấn mạnh việc trả ơn người tốt với mình và trả thù người đã làm hại mình. Nó không thể hiện sự khoan dung vì vẫn giữ lòng hận thù và muốn trả đũa người đã làm hại mình.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Bài tập trắc nghiệm
Ăn miếng trả miếng
Khoan dung
Không khoan dung
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải thích:
Câu này có nghĩa là trả đũa tương xứng với hành động mà người khác đã làm với mình, đặc biệt là trong các xung đột. Nó không thể hiện sự khoan dung vì nhấn mạnh đến việc trả thù và không bỏ qua lỗi lầm của người khác.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Bài tập trắc nghiệm
Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại
Khoan dung
Không khoan dung
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải thích:
Câu này có nghĩa là nên phê phán, trách phạt người đang làm điều sai, nhưng khi họ đã nhận ra lỗi lầm và muốn sửa đổi, thì nên khoan dung và tha thứ. Nó thể hiện lòng nhân hậu và sự khoan dung đối với những người đã hối cải.
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 2
Ảnh
Hoạt động 2:
Em hãy đọc câu nói sau và xây dựng bài thuyết trình về giá trị của lòng khoan dung: “Sự tha thứ không thể làm thay đổi quá khứ, nhưng nó có thể mở rộng tương lai” – Paul Boese
Ảnh
Ảnh
Giải hoạt động 2
Ảnh
Giải:
Lòng khoan dung là khả năng chấp nhận, thông cảm và tha thứ cho những lỗi lầm của người khác. Nó thể hiện sự hiểu biết, sự nhân ái và lòng vị tha. Người có lòng khoan dung không chỉ bỏ qua những sai lầm nhỏ mà còn sẵn sàng tha thứ cho những tổn thương mà họ phải chịu. Tha thứ giúp giải tỏa căng thẳng và giận dữ, mang lại sự bình yên trong tâm hồn. Khi chúng ta giữ lòng hận thù, chính chúng ta là người đau khổ nhất.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Như Paul Boese đã nói, tha thứ không thể thay đổi quá khứ, nhưng nó có thể mở rộng tương lai. Khi tha thứ, chúng ta không còn bị trói buộc bởi những tổn thương cũ. Điều này giúp chúng ta mở lòng đón nhận những cơ hội mới, phát triển bản thân và hướng tới một tương lai tươi sáng hơn. Hãy nhớ rằng, không ai là hoàn hảo. Hiểu và chấp nhận rằng mọi người đều có thể mắc sai lầm giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc tha thứ và khoan dung. Thay vì chỉ nhìn vào lỗi lầm, hãy tập trung vào những điều tốt đẹp mà người khác đã làm. Bằng cách rèn luyện và thực hành lòng khoan dung, chúng ta không chỉ mang lại hạnh phúc cho bản thân mà còn góp phần xây dựng một xã hội hòa bình và văn minh hơn.
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 3
Hoạt động 3:
Em hãy đọc các tình huống dưới đây và nhận xét hành vi, việc làm của các nhân vật để tư vấn cách ứng xử phù hợp.
Tình huống 1. Bạn N rất thông minh, học giỏi, tuy nhiên bạn ấy lại ít khi lắng nghe và hay chê bai người khác. Khi làm việc nhóm, bạn N thường chỉ trích những điều thiếu sót của các thành viên khác. Các bạn trong lớp đều không muốn chơi cùng bạn N nữa.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Tình huống 2. Sau buổi tiệc sinh nhật bạn thân, bạn V không về nhà ngay mà lại đi chơi riêng với bạn bè, không báo cho bố mẹ biết. Sau đó, bạn V đã bị tai nạn giao thông, phải nằm viện. Khi tỉnh lại, bạn V đã khóc rất nhiều, xin lỗi vì làm cho bố mẹ phải lo lắng, tốn kém thời gian, tiền bạc để chăm sóc cho mình trong bệnh viện. Bạn ấy luôn cảm thấy rất hối hận vì lỗi lầm của mình.
Ảnh
Ảnh
Giải hoạt động 3
Giải:
Tình huống1 - Nhận xét: Hành vi của bạn N không chỉ là không tôn trọng mà còn gây ra sự không hòa thuận và khó chịu trong mối quan hệ. Việc chỉ trích và chê bai người khác không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần làm việc nhóm mà còn làm giảm sự tự tin của các thành viên khác. Sự thiếu kiên nhẫn và không lắng nghe cũng làm cho bạn N mất đi sự quý trọng từ phía các bạn.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
-Tư vấn: Để cải thiện tình hình, bạn N cần phải thay đổi cách tiếp cận và ứng xử. Thay vì chỉ trích, bạn N có thể thể hiện sự hỗ trợ và khuyến khích đồng đội. Lắng nghe ý kiến của người khác cũng là một kỹ năng quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ và thành công trong làm việc nhóm.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Tình huống 2 - Nhận xét: Hành động của bạn V không chỉ là không trách nhiệm mà còn là nguyên nhân gây ra những phiền toái và tổn thất không đáng có. Bạn V đã không thông báo cho gia đình biết về việc ở lại chơi sau buổi tiệc, điều này là không đúng và thiếu trách nhiệm. Tuy nhiên, việc bạn V đã thể hiện sự hối hận và xin lỗi cho lỗi lầm của mình là một bước quan trọng. Điều quan trọng là bạn ấy đã nhận ra sai lầm của mình và sẵn lòng học từ kinh nghiệm đó.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
- Tư vấn: Để tránh tình hình tương tự xảy ra trong tương lai, bạn V cần phải nắm vững trách nhiệm và luôn thông báo cho gia đình về lịch trình và vị trí của mình. Đồng thời, bạn cũng nên cân nhắc hơn trong việc lựa chọn hành động và đồng hành.
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 4
Hoạt động 4
Phân tích tình huống - Bạn Q luôn cho thấy lòng lắng nghe và sẵn lòng hiểu biết vấn đề từ góc nhìn của người khác. - Thay vì phán xét và chỉ trích, bạn Q chọn cách tìm hiểu nguyên nhân và cùng tìm ra giải pháp phù hợp. - Bạn Q không chỉ đứng ngoài và hướng dẫn, mà còn đồng hành cùng bạn bằng cách tìm ra cách giải quyết vấn đề cùng nhau. - Mặc dù có lòng khoan dung và sự linh hoạt, nhưng bạn Q không từ bỏ quyết định mạnh mẽ khi cần thiết để duy trì trật tự và quy định của lớp học.
Em đọc kĩ tình huống, nhận xét và rút ra bài họ cho bản thân.
Ảnh
Giải hoạt động 4
Giải:
- Bạn Q luôn cho thấy lòng lắng nghe và sẵn lòng hiểu biết vấn đề từ góc nhìn của người khác - Thay vì phán xét và chỉ trích, bạn Q chọn cách tìm hiểu nguyên nhân và cùng tìm ra giải pháp phù hợp - Bạn Q không chỉ đứng ngoài và hướng dẫn, mà còn đồng hành cùng bạn bằng cách tìm ra cách giải quyết vấn đề cùng nhau. - Mặc dù có lòng khoan dung và sự linh hoạt, nhưng bạn Q không từ bỏ quyết định mạnh mẽ khi cần thiết để duy trì trật tự và quy định của lớp học.
Ảnh
Ảnh
Vận dụng
Vận dụng 1
Em hãy chọn một thông điệp về sự khoan dung mà em yêu thích. Sau đó thiết kế, trang trí thông điệp đó tại góc bàn học, làm hình nền máy tính, điện thoại (nếu có) như một sự nhắc nhở em về lòng khoan dung.
Vận dụng
Vận dụng 1
Ảnh
Ảnh
Giải vận dụng 1
Giải:
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Vận dụng 2
Vận dụng 2
Em hãy viết ra những điều thể hiện sự khoan dung hoặc chưa khoan dung đối với bản thân, người thân, bạn bè; xác định nguyên nhân vì sao chưa thể hiện sự khoan dung. Từ đó, đề xuất hướng giải quyết và chia sẻ kết quả thực hiện trước lớp.
Ảnh
Ảnh
Giải vận dụng 2
Giải:
Thể hiện sự khoan dung: - Khi bạn bè gặp khó khăn, luôn lắng nghe và hiểu cho họ, không phán xét bạn bè, đưa ra lời khuyên hữu ích. - Tha thứ và không giữ lại sự oán hận khi bị tổn thương bởi người khác. - Đối với bản thân, chấp nhận và học từ những lỗi lầm, không tự trách mình quá nặng nề. Chưa thể hiện sự khoan dung: - Khi bị xúc phạm, thường phản ứng quá mạnh mẽ, không cho người khác cơ hội giải thích hoặc xin lỗi. - Đôi khi còn tỏ ra cứng đầu và không chịu lắng nghe ý kiến hoặc góp ý từ người khác, vì cho rằng mình luôn đúng.
Ảnh
Ảnh
Nguyên nhân: - Thiếu kiên nhẫn và sự nhạy cảm khi bị xúc phạm, dẫn đến phản ứng quá mạnh mẽ và thiếu khoan dung. - Tính cách cứng đầu và tự phụ, khó chấp nhận ý kiến khác biệt và không muốn thay đổi. Hướng giải quyết: - Tăng cường lòng kiên nhẫn và sự tự chủ trong các tình huống căng thẳng, học cách đưa ra phản ứng tích cực hơn. - Mở rộng tầm nhìn và trí tuệ, lắng nghe ý kiến và góp ý từ người khác, học cách chấp nhận sự khác biệt và hòa nhập. - Thực hành lòng biết ơn và tha thứ, đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu và cảm thông, giúp tạo ra một môi trường sống tích cực và hòa thuận hơn.
Ảnh
Nhắc nhở
Nhắc nhở
Nhắc nhở
Ảnh
- Làm BTVN - Ôn lại bài cũ và chuẩn bị bài mới: " Bài 3: Tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng".
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Cảm ơn
Cảm ơn
Ảnh