Bài 2. Châu Âu và nước Mỹ từ năm 1918 đến năm 1945
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 2. CHÂU ÂU VÀ NƯỚC MỸ TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1945
Mục tiêu và nội dung
Mục tiêu và nội dung của bài học
Đứng trước cổng nhà máy đã bị khóa, người thợ tuyệt vọng nhìn vào và tự hỏi: "Khi nào cuộc khủng hoảng sẽ kết thúc?". Hình ảnh này phản ánh tâm trạng chung của người dân Âu Mỹ trước một loạt các biến động của lịch sử diễn ra dồn dập trong thập niên 1930. Vào quãng thời gian giữa Hai cuộc chiến tranh thế giới, tình hình kinh tế - chính trị của Âu Mỹ đã phát triển ra sao? Sự phát triển đó đã gắn với những biến cố lớn nào của lịch sử?
Ảnh
1. Phong trào cách mạng (1918-1923) và sự thành lập Quốc tế Cộng sản (1919)
Nguyên nhân dẫn đến phong trào cách mạng ở các nước
*Nguyên nhân dẫn đến cách mạng ở Châu Âu sau chiến tranh thế giới thứ nhất?
- Nguyên nhân dẫn đến phong trào cách mạng ở các nước Châu Âu sau Chiến tranh thế giới thứ nhất là: + Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga. + Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất khiến tình hình Châu Âu có nhiều thay đổi như: các nước Anh, Pháp, Đức, ... phải đối mặt với nền kinh tế bị tàn phá, tî lệ thất nghiệp cao, lạm phát tăng vọt, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, mâu thuẫn xã hội căng thẳng.
Ý nghĩa của việc thành lập Quốc tế Cộng sản
*Ý nghĩa của việc thành lập Quốc tế Cộng sản (1919)?
Năm 1919, nhằm thống nhất đường lối trong phong trào cộng sản, Lê-nin và một số nhà cách mạng quốc tế đã tổ chức đại hội thành lập Quốc tế Cộng sản ở Mát-xcơ-va. Dưới ảnh hưởng của Quốc tế Cộng sản, phong trào cách mạng ở Châu Âu tiếp tục phát triển, nhiều Đảng cộng sản ra đời tại Pháp, Anh (1920), I-ta-li-a (Italia, 1921), ...
Ảnh
2. Cuộc đại suy thoái kinh tế (1929 - 1933)
Khủng hoảng kinh tế và ảnh hưởng
Sau thời kỳ thịnh vượng ngắn ngủi trong những năm 20 của thế kỷ XX, nền kinh tế của nước Mỹ và Châu Âu tiếp tục đối mặt với một cuộc đại suy thoái kinh tế trầm trọng, mở đầu là sự sụp đổ của thị trường chứng khoán New York, Mỹ, sau đó lan sang Châu Âu và các châu lục khác, kéo dài đến những năm 1933 -1934. Trong thời kỳ đại suy thoái này, hàng chục triệu người bị thất nghiệp, nhiều nhà máy, nông nghiệp bị phá sản, ... Ở Pháp và Đức, nhiều người đã hoài nghi về sự tồn tại của chế độ cộng hòa.
* Cuộc khủng hoảng, đại suy thoái về kinh tế 1929 - 1933 và hậu quả của nó gây ra?
3. Sự hình thành chủ nghĩa phát xít ở Châu Âu
Nguyên nhân dẫn đến sự thành lập
* Nguyên nhân dẫn đến sự hình thành của chủ nghĩa phát xít?
Cuộc suy thoái kinh tế nặng nề 1929-1933 đã tàn phá nặng nề nền tư bản của các nước Châu Âu. Một số nước như Anh, Pháp, ... đã tìm cách thoát khỏi khủng hoảng bằng các cải cách kinh tế - xã hội. trong khi đó Đức và Italia lại đẩy manh phát xít hóa bộ máy nhà nước và tăng cường chính sách tái vũ trang phục vụ ý đồ gây chiến tranh, nhằm "phân chia" lại thế giới.
Ảnh
Giai đoạn hình thành chế độ phát xít
*Sự hình thành của chế độ phát xít.
-Tại Italia vào tháng 3 - 1919, Mút-xô-li-ni thành lập "Các nhóm chiến đấu". Tháng 11 - 1921, Đảng Quốc gia phát xít được thành lập, Mút-xô-li-ni trở thành lãnh tụ của Đảng Phát xít và một năm sau trở thành Thủ tướng Italia. Chế độ phát xít bắt đầu thiết lập ở đất nước này. -Tại Đức, năm 1933, Hitler lãnh đạo Đảng Công nhân quốc gia xã hội chủ nghĩa Đức trở thành Thủ tướng Đức. Ngay sau khi nắm quyền Hitler đã buộc tất cả những Đảng đối lập phải giải thể và bắt tất cả những người chống đối vào trại tập chung. -Năm 1936, liên minh phát xít Đức - Italia ra đời. Hitler công khai mục tiêu "chinh phục một không gian sinh tồn mới ở phía đông cho người dân Đức" và "bài trừ Do Thái". Chế độ phát xít đã bộc lộ đầy đủ bản chất của nó.
Nhân vật lịch sử
Ảnh
Nhân vật lịch sử Hitler (1889 - 1945)
Năm 1924, Hitler bị Nhà nước Cộng hòa Đức bỏ tù vì âm mưu giành chính quyền bằng vũ lực. Trong thời gian đó, Hitler viết cuốn tự truyện Cuộc tranh đấu của tôi phản ánh quan điểm chính trị của mình. Trong đó Hitler đưa ra những ý tưởng về "chủ nghĩa phân biệt chủng tộc", "học thuyết chủng tộc - đề cao dân tộc Đức thượng đẳng" và "chủ nghĩa bài do thái". Hitler chủ trương mở rộng "không gian sinh tồn" cho dân Đức bằng cách đi xâm chiếm lãnh thổ của các quốc gia khác. Đó là nguyên do của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai. Sau khi bị đánh bại, Hitler đã tự sát.
4. Nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939)
Những nét phát triển về tình hình nước Mỹ
*Những nét phát triển về tình hình chính trị nước Mỹ trong giai đoạn 1918 - 1939?
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Mỹ bước vào thời kỳ phồn vinh, kinh tế đạt mức tăng trưởng cao. Chỉ trong vòng 6 năm (1923 - 1929), sản lượng công nghiệp Mỹ tăng 69%. Năm 1929, Mỹ chiếm 48% sản lượng công nghiệp thế giới, đứng đầu thế giới về sản xuất ô tô, thép và dầu lửa. Dù vậy, tình trạng bất công xã hội, thất nghiệp, thu nhập thấp và phân biệt chủng tộc đối với người da đen vẫn thường xuyên xảy ra. Năm 1921, Đảng Cộng sản Mỹ ra đời, tham gia vào đời sống chính trị của Mỹ.
Cuộc đại suy thoái kinh tế nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới
*Cuộc đại suy thoái kinh tế của nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới.
Năm 1929, nước Mỹ rơi vào khủng hoảng kinh tế trầm trọng. Năm 1932, sau khi đắc cử tổng thống, Ru-dơ-ven đã thực hiện các chính sách cải cách về kinh tế - xã hội (được gọi chung là "thỏa thuận mới"). Trong đó nhà nước trực tiếp quản lý và can thiệp sâu vào các lĩnh vực quan trọng của đất nước như: ngân hàng, thị trường chứng khoán, đầu tư công vào các công trình lớn để tạo việc làm cho người dân, vấn đề phúc lợi, ... "Thỏa thuận mới" đã cải cách hệ thống kinh tế Mỹ góp phần ổn định tình hình kinh tế - xã hội Mỹ nhưng nó không chấm dứt hoàn toàn cuộc đại suy thoái kinh tế ở nước Mỹ.
5. Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập
Câu 1: Hãy vẽ trục thời gian thể hiện các giai đoạn phát triển kinh tế của các nước châu Âu và nước Mỹ trong những năm 1918 – 1939. Nêu đặc điểm của từng giai đoạn:
Ảnh
Luyện tập
Câu 2: Tại sao từ năm 1936, nền hoà bình châu Âu bị đe doạ?
-Từ năm 1936, nền hoà bình châu Âu bị đe doạ do sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít: + Lực lượng phát xít đã lên cầm quyền ở nhiều quốc gia như: Đức, Italia,… + Các nước phát xít đã tăng cường chạy đua vũ trang phục vụ cho ý đồ gây chiến tranh để “phân chia” lại thế giới.
Vận dụng
Câu hỏi: Hãy nêu tên một chính sách trong "Thoả thuận mới" của Chính phủ Ru-dơ-ven mà theo em vẫn còn được áp dụng phổ biến ở Mỹ cho đến ngày nay.
- Ngày 14/8/1935, Tổng thống Ru-dơ-ve đã kí Đạo luật An sinh xã hội. Đạo luật này là một phần trong chương trình “Kinh tế Mới” (New Deal) của ông. Đạo luật An sinh xã hội có hiệu lực từ năm 1936, là nền tảng cho hệ thống an sinh xã hội của Mỹ hiện nay.
Dặn dò và Cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Xem lại bài hôm nay đã học.
Làm đầy đủ bài tập trong sách.
Xem tiếp bài học hôm sau để đạt kết quả tốt nhất.
Cảm ơn
Ảnh