BÀI 15: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC THỜI LÝ (1009 - 1226)
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 15: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC THỜI LÝ (1009 - 1226)
LỊCH SỬ 7
Ảnh
Đặt vấn đề
- Đặt vấn đề (Đặt vấn đề)
Ảnh
Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về thành Đại La (Hà Nội). Sự kiện dời đô này có ý nghĩa như thế nào đối với lịch sử dân tộc? Nhà Lý đã làm những gì để xây dựng và phát triển đất nước? Hơn hai trăm năm nắm giữ vận mệnh dân tộc, nhà Lý đã lãnh đạo quân dân Đại Việt chống ngoại xâm, bảo vệ đất nước như thế nào?
Hình thành kiến thức
1. Sự thành lập nhà Lý
Ảnh
1. Sự thành lập nhà Lý
- Đọc SGK, thảo luận nhóm bốn và trả lời các câu hỏi sau: + Nhà Lý được thành lập trong hoàn cảnh nào? + Giải thích vì sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư về Đại La? Đánh giá ý nghĩa của sự kiện này.
- Tư liệu (Tư liệu)
Ảnh
- Trình bày
TRÌNH BÀY TRƯỚC LỚP
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận
- Năm 1009, vua Lê Long Định mất, các nhà sư và đại thần trong triều suy tôn Lý Công Uẩn lên ngôi vua. Nhà Lý được thành lập. - Năm 1010, Lý Thái Tổ đặt niên hiệu Thuận Thiên và mùa thu năm ấy, vua quyết định dời đô từ Hoa Lư về Đại La, đổi tên là Thăng Long (Hà Nội ngày nay).
2. Tình hình chính trị
2. Tình hình chính trị
- Đọc SGK, em hãy cho biết nhà Lý đã là gì để củng cố chế độ quân chủ?
Ảnh
- Bộ luật Hình thư
Ảnh
Bộ luật Hình thư - bộ luật thành văn đầu tiên của Việt Nam
- Kết luận
Ảnh
Kết luận
- Vua đứng đầu nhà nước, cha truyền con nối, cử người thân giữ các chức vụ quan trọng. - Năm 1042, ban hành bộ luật Hình thư. - Quân đội chia cấm quân và quân địa phương, thi hành chính sách ngụ binh ư nông. - Thi hành chính sách đoàn kết dân tộc. Về đối ngoại, triều đình chủ trương giữ quan quan hệ hòa hiếu với nhà Tống và Chăm-pa, nhưng kiên quyết đáp trả mọi âm mưu xâm lược.
- Hình 15.4 (Hình. Đền Đồng Cổ (phường Bưởi, Tây Hồ, Hà Nội))
Ảnh
3. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)
3. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)
- Đọc SGK, thảo luận nhóm bốn cho biết cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý (1075 - 1077) có những nét độc đáo gì?
Ảnh
- Lược đồ (Lược đồ trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt)
Ảnh
- Trình bày
TRÌNH BÀY TRƯỚC LỚP
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
- Lý Thường Kiệt có vai trò như thế nào trong cuộc kháng chiến chống Tống?
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận
- Cuối xuân năm 1077, Lý Thường Kiệt cho quân vượt sông lúc nửa đêm, tấn công thẳng vào doanh trại địch. Quân Tống "mười phần chết đến năm, sau", hoang mang, tuyệt vọng. Trong tình thế đó, Lý Thường Kiệt chủ động giảng hòa. Quân Tống phải rút về nước, từ bỏ ý đồ xâm lược Đại Việt.
4. Tình hình kinh tế, xã hội
Ảnh
4. Tình hình kinh tế, xã hội
- Chia lớp thành 3 nhóm, thảo luận các yêu cầu sau: + Nhóm 1: Nhà Lý đã có những biện pháp gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp? + Nhóm 2: Trình bày những nét chính về tình hình phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Lý? Kể tên một số địa danh nổi tiếng về nghề thủ công và buôn bán thời kì này. + Nhóm 3: Mô tả vài nét về đời sống xã hội thời Lý.
- Trình bày
TRÌNH BÀY TRƯỚC LỚP
Ảnh
- Kết luận
Kết luận
Biện pháp đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp:
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận
- Thủ công nghiệp khá phát triển, bao gồm hai bộ phận: Thủ công nghiệp nhà nước (đúc tiền, chế tạo vũ khí,...) và thủ công nghiệp nhân dân (chăn tằm, ươm tơ, dệt lụa, làm gốm, đúc đồng, rèn sắt,...) - Nhiều làng nghề ra đời như làng gốm Bát Tràng, Nhược Công - làng dệt,... - Việc buôn bán trong nước và ngoài nước được mở rộng, có cảng biển Vân Đồn, thuyền bè nước ngoài qua lại buôn bán tấp nập.
- Kết luận
Ảnh
Kết luận
- Xã hội ngày càng phân hóa. Vua, quý tộc, quan lại là tầng lớp thống trị, có nhiều đặc quyền. Địa chủ gia tăng và có thế lực lớn. Nông dân chiếm đa số, là lực lượng sản xuất chính, "đinh nam" được chia ruộng đất, nộp thuế, phục vụ nhà nước. - Thợ thủ công, thương nhân khá đông. Nô tì địa vị thấp kém, phục vụ triều đình và các gia đình quan lại.
5. Những thành tựu tiêu biểu về văn hóa - giáo dục
5. Những thành tựu tiêu biểu về văn hóa - giáo dục
- Đọc SGK, em hãy trình bày những thành tựu văn hóa - giáo dục tiêu biểu thời Lý.
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
- Việc xây dựng Văn Miếu - Quốc Tử Giám và mở khoa thi đầu tiên có ý nghĩa như thế nào?
Ảnh
- Hình 15.13 (Hình. Chùa Diên Hựu, tranh phục dựng theo Đại Việt sử kí toàn thư và bia Chùa Đọi, 1996)
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận
- Năm 1070, Lý Thánh Tông xây dựng Văn Miếu ở Thăng Long. - Năm 1075, triều đình tổ chức khoa thi đầu tiên và năm 1076, mở Quốc Tử Giám để dạy học cho con em quý tộc, quan lại. - Văn học chữ Hán bước đầu phát triển. - Vua quan nhà Lý và nhân dân tôn sùng đạo Phật, xây chùa, đúc chuông, tạc tượng Phật được coi là việc của triều đình. - Nho giáo có vai trò trong xã hội, Đạo giáo thịnh hành. - Nghệ thuật điêu khắc đa dạng, độc đáo, tinh tế.
Luyện tập
- Câu 1
Luyện tập
Câu 1: Từ thông tin bài học, hãy vẽ sơ đồ tư duy thể hiện những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa, giáo dục thời Lý.
Ảnh
Vận dụng
- Câu 2
Ảnh
Vận dụng
Câu 2: Hãy sưu tập tư liệu và chọn giới thiệu một di sản lịch sử - văn hóa thời Lý mà em thích nhất. Giải thích vì sao?
- Câu 3
Câu 3: Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý để lại những bài học gì cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hiện nay?
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: Bài 16. Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400).
Cảm ơn
Ảnh
THANK YOU!