Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 59 CON HỔ CÓ NGHĨA Trang bìa:
(Vũ Trinh -Truyện trung đại) Hướng dẫn đọc thêm I. Tìm hiểu chung
1. Khái niệm truyện trung đại:
I. T×m hiÓu chung 1. Truyện trung đại là gì? - Dựa vào phần chú thích, nêu những hiểu biết của em về truyện trung đại? - Thời gian: Thế kỷ X- thế kỷ XIX. - Thể loại: Văn xuôi chữ Hán. Vừa có loại truyện hư cấu, vừa có loại truyện gần với kí, với sử. - Nhân vật: (con người, con vật): Miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể. - Cốt truyện: Đơn giản. - Nội dung: Thường mang tính giáo huấn. - Sự việc: Theo trình tự thời gian. 2. Tác giả, tác phẩm:
2.Tác giả, tác phẩm: * Tác giả: - Vũ Trinh (1759 – 1828) - Tự là Duy Chu, hiệu là Nguyên Hanh Lan Trì Ngư Giả. - Quê: trấn Kinh Bắc (nay là tỉnh Bắc Ninh) - Ông đỗ hương cống năm 17 tuổi, làm quan vào cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn. * Tác phẩm: trích từ tập: Lan Trì kiến thức văn lục. Xuất xứ truyện:
* XuÊt xø cña truyÖn: - TËp truyÖn truyÒn k×, viÕt b»ng ch÷ H¸n, gåm 45 truyÖn víi ®Ò tµi: Gi¸o dôc, thi cö. B¸o øng lu©n håi... - PhÇn lín ®­îc s¸ng t¸c trªn c¬ së nh÷ng truyÒn thuyÕt l­u hµnh trong nh©n d©n ®­¬ng thêi. Tóm tắt truyện:
Tóm tắt truyện: * Câu chuyện thứ nhất: Hổ cái đau đẻ, hổ đực đi tìm bà đỡ Trần ở huyện Đông Triều. Bà đỡ đã cho hổ cái uống thuốc, xoa bóp bụng và giúp hổ đẻ được. Hổ đực mừng rỡ và đền ơn bà một cục bạc. * Câu chuyện thứ hai: Bác tiều mỗ ở huyện Lạng Giang đang bổ củi ở sườn núi thấy một con hổ bị hóc xương bèn giúp hổ lấy xương ra. Để tạ ơn, hổ đền ơn bác cả khi sống và khi chết. II. Tìm hiểu văn bản
Thảo luận nhóm:
Thảo luận nhóm 1. Hai c©u chuyÖn cã g× gièng nhau vÒ sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc ph¸t triÓn, sù viÖc kÕt thóc ? 2. T¹i sao l¹i ghÐp hai c©u chuyÖn vµo mét v¨n b¶n? KÕt cÊu Chñ ®Ò 1. Truyện con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần:
II. T×m hiÓu chi tiÕt 1. TruyÖn con hæ thø nhÊt víi bµ ®ì TrÇn * Con hổ: -Tình huống: Hổ cái đau đẻ. - Hành động: Gõ cửa, lao tới cõng, chạy như bay, rẽ lối… Cầm tay, đào bạc tặng, cúi đầu, vẫy đuôi tiễn biệt, gầm lên … - Hành động khẩn trương, gấp gáp. - Quan tâm cho hổ cái và đàn con. - Lưu luyến, trả ơn ân nhân. Bà đỡ Trần:
Trước hành động và cử chỉ của hổ, bà đỡ Trần đã có thái độ và hành động ra sao? Nhận xét về thái độ và hành động của bà đỡ Trần? * Bµ ®ì TrÇn: - Th¸i ®é: Run sî - Hµnh ®éng: Gióp hæ c¸i sinh con. => có lòng nhân từ, giàu tình tthương. Quan sát tranh:
Quan s¸t bøc tranh vµ cho biÕt bøc tranh nãi ®Õn sù viÖc nµo trong truyÖn? KÓ l¹i sù viÖc ®ã? Nghệ thuật:
Để xây dựng thành công diễn biến câu chuyện giữa con hổ và bà đỡ Trần tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó ? * Nghệ thuật: Nhân hóa - Diễn biến cốt truyện sinh động , có tính hư cấu . - Diễn tả đời sống nội tâm và hành động của con hổ như con người . 2. Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ:
2. Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ Con hổ thứ hai đã gặp phải tình huống gì? Ai đã giúp hổ thoát khỏi tình huống đó? * Con hổ: bị hóc xương, đau đớn, vật vã => tính mạng nguy hiểm. * Bác tiều mỗ: dùng tay thò vào cổ họng hổ, lấy xương ra => Hổ được cứu sống. Hổ trả ơn:
2. Truyện con hổ thứ hai với bác tiều mỗ * Con hổ: bị hóc xương, đau đớn, vật vã => tính mạng nguy hiểm. * Bác tiều mỗ: dùng tay thò vào cổ họng hổ, lấy xương ra => Hổ được cứu sống. * B¸c tiÒu mç: Hµnh ®éng dòng c¶m, cao ®Ñp Hổ đã làm gì để đền ơn bác tiều mỗ? Từ những hành động đó cho thấy hổ là nhân vật như thế nào? * Hæ tr¶ ¬n b¸c tiÒu - Ngay sau khi ®­îc cøu. - M­êi n¨m sau, khi b¸c tiÒu mÊt. - Vµo nh÷ng ngµy giç b¸c. * Con hæ: Cã nghÜa, thuû chung víi ©n nh©n. Cách đền ơn của hai con hổ:
Tổng kết:
III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt: - Nhân hoá- mượn chuyện loài vật nói về loài người. - Xây dựng tình huống truyện. - Miêu tả nhân vật qua ngôn ngữ kể chuyện. - Cốt truyện đơn giản, có tính hư cấu. 2. Nội dung - Biết hết lòng giúp đỡ những người hoạn nạn. - Sống ân nghĩa, thuỷ chung, biết ơn người đã giúp đỡ mình. Ghi nhớ:
TruyÖn “Con hæ cã nghÜa” thuéc lo¹i truyÖn h­ cÊu, trong ®ã dïng mét biÖn ph¸p nghÖ thuËt quen thuéc lµ m­în chuyÖn loµi vËt ®Ó nãi chuyÖn con ng­êi nh»m ®Ò cao ©n nghÜa, ©n t×nh trong ®¹o lµm ng­êi. Ghi nhí: Luyện tập:
IV – Luyện tập 1. Bài 1: Tìm và đọc những câu tục ngữ, ca dao, thành ngữ nói về ân nghĩa, ân tình, lòng biết ơn ? Ví dụ : - Uống nước nhớ nguồn - Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra … 2. Bài 2: Đóng vai bà Trần kể lại câu chuyện “Con hổ có nghĩa” thứ nhất. Dặn dò:
- §äc thªm truyÖn: “Bia con v¸”. - §ãng vai con hæ thø nhÊt hoÆc thø hai ®Ó kÓ l¹i c©u chuyÖn cña m×nh víi ©n nh©n. - So¹n bµi: §éng tõ.