BÀI 9: CƠ SỞ HÌNH THÀNH VĂN MINH ĐÔNG NAM Á THỜI KÌ CỔ - TRUNG ĐẠI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 10
BÀI 9: CƠ SỞ HÌNH THÀNH VĂN MINH ĐÔNG NAM Á THỜI KÌ CỔ - TRUNG ĐẠI
Mục tiêu bài học
Học xong bài học này, em sẽ (Mục tiêu bài học)
Ảnh
Học xong bài học này, em sẽ:
Phân tích được cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại. Phân tích được những ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa, Ấn Độ với văn minh Đông Nam Á.
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Ảnh
Ảnh
Vì sao văn minh Đông Nam Á lại là chủ đề thu hút sự quan tâm của các bạn trẻ? Nền văn minh này đã được hình thành trên những cơ sở nào?
Khởi động
1. Cơ sở tự nhiên
a. Vị trí địa lí
Ảnh
1. Cơ sở tự nhiên
a. Vị trí địa lí
- Thực hiện yêu cầu:
Xác định trên lược đồ (Hình 1, tr.77) các nước Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo. Xác định và nêu nhận xét của em về vị trị địa lí khu vực Đông Nam Á.
- Hình 1. Lược đồ khu vực Đông Nam Á hiện nay ( - Hình 1. Lược đồ khu vực Đông Nam Á hiện nay)
Ảnh
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Đông Nam Á là một khu vực gồm các bán đảo và quần đảo chạy dài từ Thái Bình Dương sang Ấn Độ Dương. Gồm 11 quốc gia, phân thành 2 nhóm: Đông Nam Á lục địa (Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia, Thái Lan, Mi-an-ma) và Đông Nam Á hải đảo (Bru-nây, In-đô-nê-si-a, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin, Xin-ga-po, Đông-ti-mo). Nằm trên con đường hàng hải nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương được xem là một "ngã tư đường", cầu nối của nền văn minh lớn trên thế giới.
b. Điều kiện tự nhiên
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu:
b. Điều kiện tự nhiên
1. Xác định trên lược đồ Hình 1 (tr.77) một số sông lớn ở Đông Nam Á. 2. Nêu một số đặc điểm về điều kiện tự nhiên của khu vực Đông Nam Á. 3. Phân tích những tác động của cơ sở tự nhiên đến sự hình thành văn minh Đông Nam Á.
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận
Có hệ thống sông ngòi dày đặc, đất đai màu mỡ, đa đa số các quốc gia chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa. Hầu hết các quốc gia trong khu vực đều giáp biển. Điều kiện tự nhiên thuận lợi, hình thành một nền văn minh bản địa- văn minh nông nghiệp lúa nước. Khai thác biển và buôn bán bằng đường biển sớm phát triển do kết nối với các tuyến đường biển quốc tế.
- Hình 2. Sông Mê Công - đoạn chảy qua tỉnh Nong Khai (Thái Lan) (b. Điều kiện tự nhiên)
Hình 2. Sông Mê Công - đoạn chảy qua tỉnh Nong Khai (Thái Lan)
Ảnh
- Hình 3. Nông dân cấy lúa trên cánh đồng ở Việt Nam (b. Điều kiện tự nhiên)
Hình 3. Nông dân cấy lúa trên cánh đồng ở Việt Nam
Ảnh
- Hình 4. Nông dân cấy lúa trên cánh đồng ở Thái Lan (b. Điều kiện tự nhiên)
Hình 4. Nông dân cấy lúa trên cánh đồng ở Thái Lan
Ảnh
- Hinh 5. Họa tiết hình thuyền trên trống đồng Đông Sơn (Việt Nam), nên đại khoảng thế kỉ VII đến thể kỉ I TCN (b. Điều kiện tự nhiên)
Hình 5. Họa tiết hình thuyền trên trống đồng Đông Sơn (Việt Nam), nên đại khoảng thế kỉ VII đến thể kỉ I TCN
Ảnh
2. Cơ sở xã hội
a, Cư dân, dân tộc
2. Cơ sở xã hội
Ảnh
a. Cư dân, tộc người
Theo em, sự đa dạng về cư dân, tộc người có tác động như thế nào đến văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại?
- Thực hiện yêu cầu:
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận
Đông Nam Á là khu vực đa dân tộc với hàng trăm nhóm cư dân. Các cư dân được phân chia theo ngữ hệ và các nhóm ngôn ngữ khác nhau. Sự đa dạng về tộc người, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo nên nền văn minh bản địa với những sắc thái địa phương phong phú.
- Hình 6. Sơ đồ các hệ và nhóm ngôn ngữ ở Đông Nam Á ngày nay (- Sơ đồ các hệ và nhóm ngôn ngữ ở Đông Nam Á ngày nay)
Ảnh
Hình 6. Sơ đồ các hệ và nhóm ngôn ngữ ở Đông Nam Á ngày nay
b. Tổ chức xã hội
Ảnh
b. Tổ chức xã hội
- Thực hiện yêu cầu
1. Các tư liệu 3, 4 trong SGK (tr.81) cho biết những thông tin gì về cơ sở xã hội hình thành văn minh Đông Nam Á? 2. Phân tích cơ sở xã hội hình thành văn minh Đông Nam Á
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Trong quá trình sinh sống, cư dân Đông Nam Á quần tụ lại với nhau trên một địa bàn nhất định, hình thành những tổ chức xã hội đầu tiên. Trong đó, làng là tổ chức xã hội phổ biến ở Đông Nam Á. Trải qua thời gian, sự phát triển nội tại của các tổ chức xã hội đó, tạo cơ sở cho sự ra đời các quốc gia đầu tiên, tạo nền tảng cho sự hình thành văn minh Đông Nam Á.
3. Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, Trung Hoa
a. Ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế
3. Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, Trung Hoa
a. Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ
- Quan sát hình:
Ảnh
Ảnh
Hình 7. Một nghi thức trong lễ Phật đản tại chùa Vát Su-thát (Thái Lan)
Hình 8. Bia Võ Cạnh - bia chữ Phạn cổ nhất Đông Nam Á (thế kỉ III -IV) được tìm thấy ở Việt Nam
- Hình 9. Khu đền thờ Pram-ba-nan - công trình kiến trúc Hin-đu giáo nổi tiếng ở In-đô-nê-xi-a (thế kỉ VIII) (- Quan sát hình)
Hình 9. Khu đền thờ Pram-ba-nan - công trình kiến trúc Hin-đu giáo nổi tiếng ở In-đô-nê-xi-a (thế kỉ VIII)
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu:
Đọc Tư liệu 5 trong SGK (tr.82) kết hợp các hình vừa quan sát, em hãy cho biết những thông tin gì về ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ đối với Đông Nam Á?
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Thông qua đường biển, cư dân Đông Nam Á đã tiếp nhận ảnh hưởng của Ấn Độ từ các thương nhân, nhà truyền giáo Ấn Độ. Thương nhân Đông Nam Á sang Ấn Độ để buôn bán, tiếp thu văn hóa Ấn Độ. Đông Nam Á tiếp thu có chọn lọc những ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ, thể hiện trên các lĩnh cực tiêu biểu: chính trị, tư tưởng, tôn giáo, văn hóa, nghệ thuật.
b. Ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa
Ảnh
b. Ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa
1. Em hãy cho biết ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa đối với Đông Nam Á thể hiện trên những lĩnh vực nào? 2. Nêu một số ví dụ cho thấy ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa ở Việt Nam mà em biết.
- Thực hiện yêu cầu:
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Do vị trí đị lí liền kề, việc tiếp xúc, giao thương giữa Trung Quốc với Đông Nam Á diễn ra từ rất sớm, đặc biệt là thông qua quá trình các triều đại phong kiến Trung Quốc xâm lược, thống trị các nước láng giềng. Văn minh Trung Hoa ảnh huưưởng đến một số quốc gia Đông Nam Á trên nhiều lĩnh vực (tư tưởng chính trị, văn hóa, giáo dục, văn hóa- nghệ thuật,...) ở những mức độ khác nhau, trong đó Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn.
- Hình 10. Khuê Văn Các trong Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội (Việt Nam) (b. Ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa)
Hình 10. Khuê Văn Các trong Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội (Việt Nam)
Ảnh
- Hình 11. Đền Cheng Hun Teng ở Ma-lắc-ca (Ma-lai-xi-a) (b. Ảnh hưởng của văn minh Trung Hoa)
Hình 11. Đền Cheng Hun Teng ở Ma-lắc-ca (Ma-lai-xi-a)
Ảnh
Luyện tập và vận dụng
1. Luyện tập
Ảnh
Lập bảng tóm tắt về cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á (theo gợi ý sau):
1. Luyện tập
Ảnh
2. Vận dụng
2. Vận dụng
Câu 1: Quan sát lá cờ của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), em hãy giải thích vì sao hình ảnh bó lúa vàng được đặt ở vị trí trung tâm của lá cờ?
Ảnh
- Câu 2 (2. Vận dụng)
Ảnh
Câu 2: Sưu tầm tư liệu và viết bài giới thiệu (khoảng 500 từ) về ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ đến một nước Đông Nam Á (tự chọn).
Dăn dò
- Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: " Bài 10: Hành trình phát triển và thành tựu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại".
- Cảm ơn
Ảnh