CHƯƠNG X: BÀI 52: CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRỜI. THIÊN THỂ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Khoa học tự nhiên 6
CHƯƠNG X: BÀI 52: CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRỜI. THIÊN THỂ
Ảnh
Khởi động
Hoạt động (Hoạt động)
Có người nói ban ngày Mặt Trời chuyển động trên bầu trời từ Đông sang Tây. Em nghĩ gì về điều này?
Ảnh
Mặt trời mọc trên Biển Đông
I. Chuyển động "nhìn thấy" và chuyển động "thực"
1. Tìm hiểu
Ảnh
1. Tìm hiểu
Khi tự quay quanh mình, ta nhìn thấy các vật xungy quanh quay theo chiều ngược lại. Chuyển động quay của các vật quanh ta chỉ là chuyển động " nhìn thấy" không phải là chuyển động thực. Chuyển động quay của ta mới là chuyển động thực.
2. Hoạt động
Ảnh
2. Hoạt động
Tìm thêm ví dụ về chuyển động nhìn thấy và chuyển động thực.
II. Chuyển động nhìn thấy của mặt trời
1. Mặt trời mọc và lặn
1. Mặt trời mọc và lặn
Quan sát bầu trời, chúng ta thấy buổi sáng Mặt Trời mọc ở hướng Đông, sau đó chuyển động ngang qua bầu trời để đến buổi chiều lặn ở hướng Tây.
a. Tìm hiểu
Ảnh
Ảnh
Làm thế nào để giải thích hiên tượng này?
b. Nhận xét
Ảnh
b. Nhận xét
Trước Công nguyên, người ta giải thích hiện tượng này là do Trái Đất đứng yên và là trung tâm của vũ trụ. Mặt trời và các hành tinh quay quanh Trái Đất.
c. Hoạt động
Ảnh
c. Hoạt động
Theo em, có thể giải thích hiện tượng từ Trái Đất nhìn thấy Mặt Trời chuyển động từ Đông sang Tây bằng cách khác được không? Hãy sử dung đã học ở mục I để giải thích hiện tượng này.
2. Giải thích chuyển động của Mặt Trời nhình từ Trái Đất
2. Giải thích chuyển động của Mặt Trời nhình từ Trái Đất
a. Hoạt động
Ảnh
Quan sát hình và cho biết hình 52.2 có mô tả sự quay của Trái Đất quanh trục của nó không?
Hình 52.2.
b. Kết luận
Ảnh
b. Kết luận
- Do Trái Đất tự quay quanh trục của nó từ Tây sang Đông, nên người Trái Đất nhìn thấy Mặt Trời quay xung quanh Trái Đất từ Đông sang Tây. Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời từ Trái Đất không phải là chuyển động thực, chuyển động quay của Trái Đất quanh trục mới là chuyển động thực. -Trái Đất quay một vòng xung quanh trục của nó hết 24 giờ (một ngày - đêm)
c. Luyện tập
c. Luyện tập
Câu 1: Mặt Trời lúc nào cũng chiếu sáng Trái Đất. Tại sao trên Trái Đất lại có ngày và đêm liên tiếp? Hãy dùng quả địa cầu mô hình của Trái Đất được chiếu sáng bởi ảnh sáng mặt trời để minh họa câu trả lời của em.
Ảnh
- Câu 2 (c. Luyện tập)
Câu 2: Hình bên dưới là ảnh chụp Trái Đất từ vệ tinh nhân tạo. Mỗi ảnh chỉ ghi được các vùng lãnh thổ của một nửa phần Trái Đất. Tại sao? Hai ảnh này được chụp cách nhau ít nhất là bao nhiêu giờ?
Ảnh
Ảnh
III. Phân biệt các thiên thể
1. Tìm hiểu
Ảnh
1. Tìm hiểu
Thiên thể là tên gọi chung các vật thể tự nhiên tồn tại trong không gian vũ trũ. Người ta phân biệt:
Sao là thiên thể tự phát sáng, ví dụ Mặt trời. Hành tinh là thiên thể không thể tự phát sáng, quay quanh sao, người ta nhìn thấy nó là nhờ nó được sao chiếu sáng. Ví dụ Trái Đất là hành tinh quay quanh Mặt Trời và được Mặt Trời chiếu sáng. Vệ tinh là thiên thể không thể phát sáng, quay quanh hành tinh, người ta nhìn thấy nó là nhờ nó được sao chiếu sáng. Ví dụ Mặt Trăng là vệ tinh quay quanh Trái Đất và được Mặt Trời chiếu sáng.
- Ý 3 (III. Phân biệt các thiên thể)
Sao chổi là trường hợp đặc biệt. Tuy cũng là tiểu hành tinh, nhưng khác các tiểu hành tinh khác ở chỗ được cấu tạo chủ yếu bằng các khối khí đóng băng và bụi vũ trũ, không có dạng hình cầu mà có hình dáng giống cái chổi.
Ảnh
Chòm sao là tập hợp các sao mà đường tưởng tượng nói chúng với nhau có hình học xác định.
Ảnh
2. Hoạt động
Ảnh
2. Hoạt động
Spút - nhich là vệ tinh nhân tạo đầu tiên của Liên Xô (cũ) phóng lên bầu trời vào năm 1957, bay được 1440 vòng quanh Trái Đất, mỗi vòng hết 96 phút 17 giây. Spút - nhich có phải là một thiên thể không? Tại sao?
3. Vận dụng
3. Vận dụng
Ảnh
Em hãy tự chế tạo một đồng hồ mặt trời đơn giản. Chú ý: Đặt đồng hồ hướng về phía Bắc. Dùng đồng hồ để chỉnh hướng của mặt đồng hồ mặt trời sao cho bóng kim chỉ đúng thời gian như hình bên dưới.
Dặn dò
1. Em làm được những gì?
Em làm được những gì?
Ảnh
Giải thích được cách định tính và sơ lược: từ Trái Đất thấy Mặt Trời mọc và lặn hằng ngày. Nêu được Mặt Trời và sao là các thiên thể phát sáng; Mặt Trăng, các hành tinh và sao chổi phản xạ ánh sáng Mặt Trời.
2 .Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập SBT. Đọc thêm phần"Em có biết". Chuẩn bị bài mới:" Bài 53: Mặt trăng".
3. Kết bài
Ảnh
Ảnh
Ảnh